МЫГӦР


Тайӧ кывйыслысь торйӧдӧны кык юкӧн: кыввуж мыг да суффикс -ӧр. Ёна важӧн кыввужъясыс вӧлӧмаӧсь кык слогаӧсь, помасьлӧмаӧсь гласнӧйӧн, суффиксъяс — ӧти слогаӧсь, поманыс гласнӧй жӧ вӧлӧма. Важъя коми йӧз мыгӧр пыдди шулӧмаӧсь — мыгӧрӧ, кӧні мыгӧ-ыс вӧлӧма кыввуж, а рӧ-ыс — суффикс. Но миян сёрниысь вочасӧн кывпомса гласнӧйяс усялӧмаӧсь, кывъяс дженьдаммӧмаӧсь, мыгӧрӧ пыдди лоӧма мыгӧр. Ӧнія коми мыгӧр-лы весьтас сулалӧны рӧдвуж финн-угор йӧз сёрниын удмуртскӧй — мыгер, венгерскӧй — maga (ачыд), тані -рӧ суффиксыс оз бергав; эстонскӧй — mаkkа (калбас) суффиксыс абу жӧ; финскӧй — makkara (калбас), эм суффикс -ра, коді лӧсялӧ важъя коми рӧ-лы.

Кутам кӧ видлавны тайӧ ӧтмоз юргысь кывъяссӧ, казялам, мый ставнысӧ найӧс ӧтувтӧ ’пытшкӧс’ понятие тӧдчӧдӧм.

Коми мыгӧр да удмурт мыгер кывъяс йитчӧмаӧсь мыг кыв формакӧд, коді бергалӧ дӧрӧм мыг кывтэчасын. Сідзкӧ, мыгӧр позьӧ гӧгӧрвоны кыдзи ’дӧрӧм пиын морт’. Венгерскӧй maga (ачыд) сідзжӧ петкӧдлӧ мортӧс, кодлӧн эм аслас мыгӧр (паськӧмыслӧн, вир-яйыслӧн). Эстонскӧй mаkkа да финскӧй makkara нимтӧны калбас — вӧсни кучик пиӧ йӧткалӧм пуӧм яй. И калбаслӧн эм аслас ясыд мыгӧр!

Ми аддзам, мый быд лунъя сёрниын паныдасьлысь мыгӧр кыв вуджӧма ёна кузь сӧвман туй да серпасалӧ важ коми войтырлысь ас гӧгӧрса мир вылӧ видзӧдлассӧ.


lkejrlkelkrgner klrjnelknfrkl ekjnrjkenfrej

1