ГИЖСЯН КОМИ ШЫПАСЪЯС

Унаӧн шуӧны: тӧндзи пӧ газет вылад петкӧдлід, кыдзи комиӧн лыддьысьны, да зэв лӧсьыд. Сыӧдз пӧ эгӧ кужлӧй шыпасъяссӧ шуавны, тӧдтӧмӧсь вӧліны. Ӧні кодлӧн гаж петӧ велӧдчыны комиӧн лыддьысьны — сӧмын, дерт, комияслы — зэв кокниа сы серти велалан, школаӧ ветлыны оз ков. Тшӧктӧны газет пыр жӧ тӧдмӧдавны гижсян пасъясӧн.

Сійӧ эськӧ зэв буртор, ёртъяс, да ӧні огӧ на вермӧй газет пырыд вӧчны — газет печатайтанінас (типографияын) гижсяна коми пасъясыс абуӧсь. Коми кывйыд, тӧдад, муртса на петіс. Кыптас — лоӧ быдтор, лоӧны и гижсяна пасъяс типографияын. Лоас кыдзкӧ мӧд ногӧн велӧдчыны: школаясӧ ветлыны либӧ кужысь ёртлысь юасьны. Весь шуӧны, комиӧн пӧ гижны сьӧкыд, он велавлы. Энӧ на гижлӧй коминас, сійӧн сідзи и шуад. Рочӧн тай нӧ эськӧ гижад, велалӧмныд, некод ӧд эз чужлы рочӧн гижны кужысьӧн. Сідзжӧ и комиӧн: велӧдчад — велалад.

Комиӧн гижны кокньыдджык рочӧн дорысь: гиж, мый кылан. Рочыдлӧн абу сідзи: кылан ӧти шы, колӧ гижны мӧдӧс. Гижтӧдзыс войдӧр лоӧ мӧвпыштны: кутшӧм шыпас гижны колан кывйӧ. Шуам, роч кыв «жена». «Ж» бӧрас кылӧ «э», гижӧны мыйлакӧ «е» — жена. Шуӧны «шол, пришол, нашол» — быдлаын «о» кылӧ, гижӧны «шел, пришел, нашел». Комиӧн гижигӧн сэтшӧм дивӧыд оз ло, сӧмын бура кывзы, мый шуӧны. Быд шылӧн эм пас. Чорзьӧдан да небзьӧдан пасъяс (твердый и мягкий знаки) абуӧсь. Кылан чорыд шы — чорыд шыпас гижан; кылан небыдӧс — небыд шыпас гижан.

Комиӧн гижигӧн унджык шыпасъясыс роч шыпасъяс, нач комиыс сӧмын 11. Велӧдчӧм мортлы 11 шыпас гижны велӧдчыны, ме ногӧн кӧ, уна кад оз босьт, зэв нин минут 20−25, уна пырысь — час джын.

Карса служащӧйяслы комиӧн лыддьысьны-гижны восьталӧма школаяс, курсъяс, норасьны велӧдтӧм вылӧ оз позь. Сиктса служащӧйяслы, ме чайта, школа ӧдзӧсъяс восьсаӧсь жӧ. Эз нин этша вӧчлыны лишнӧй уджсӧ сиктса велӧдысьяс бур вылӧ коми йӧзлы. Пондам надейтчыны, мый и ӧні отсаласны налы.

А—а.