ЗАПТЫНЫ КОВМАС УНДЖЫК, НО ВЫЛЬ ТЕХНИКАӦН ДА ЭТШАДЖЫК ЙӦЗӦН
Аски-талун Эжва юӧд катасны-бруткасны буксиръяс. Налӧн мог — кыдз позьӧ ӧдйӧджык босьтны да кылӧдны йи подйысь мездысьӧм пуръяс. Ытваыд ылӧдчӧ, и пур вӧчысьяслы колӧ быть вевъявны ва усьтӧдзыс мӧдӧдны тӧвбыдӧн заптӧмсӧ. «Немлес» ООО тэчис 8 пур, кӧні 65 сюрс кубометр. Ӧні предприятие став вынсӧ веськӧдӧ кылӧдчигкежлӧ дасьтысьӧм вылӧ. А кыдзи муніс заптысьӧмыс?
Предприятиеын коймӧд тӧлысь нин выль директор — С. В. Комаров. Помавлӧма Архангельскса вӧр институт, босьтӧма инженер-технологлысь специальносьт. Вӧр овмӧсын — 1981 восянь. Вӧлӧма юралысь инженерӧн «Эжва» ООО-ын, подув пуктывлӧма «Вычегдалес» котырлы, кӧні директоравлӧма жӧ. «Немлесӧ» локтӧмсяньыс Сергей Васильевич босьтіс ӧти туйвизь — кутны да сӧвмӧдны сійӧс, мый колис овмӧсын, ёнджыка мыджсьыны выль технологияяс вылӧ. Сы серти кӧ, чинтысисны вӧр заптӧмнас техника тырмытӧм вӧсна. «Монди Бизнес Пейпа СЛПК» эськӧ и могмӧдӧ трактор-машинаӧн быд во, но тайӧ абу тырмымӧн — технопарксӧ колӧ выльмӧдны вуж выйӧныс нин. Вӧлі кад, кор заптылісны 360 сюрс кубометрӧдз, но тайӧс коли сӧмын казьтывны. Нёль во сайын овмӧс сетіс 230 сюрс кубометр нин, а кольӧм воын сӧмын 101 сюрс. Потребительяслы вӧрыс пыр унджык колӧ, а кыдзи содтысян, он кӧ пӧрӧдчы-чинтась машинаясӧн?
— Вӧрсӧ колӧ вайны 75 да унджык километр сайысь, — висьталӧ директор. — Туйяс тшыксьӧм бӧрын улыс складӧс хлыстӧн могмӧдӧмыс тӧдчымӧн сьӧкталіс, кӧть и кыскасис кык сменаӧн 7 машина. Неуна отсыштіс ас вылас уджалысь В. В. Белый, коді вайис 1.200 кубометр. Вӧр вотӧм вӧсна ковмис чинтыны транспортёрвывса бригадаяслысь лыд: вӧлі 7, коли 3. Бур вуджанінӧн эськӧ вӧрсӧ позис ваявны матысьджык, Немдінладорса пармаысь, но арся ытва орӧдіс Эжва вомӧн понтонсӧ, и сьӧкыд машинаясӧн ветлыны оз позь. Став сертиыс, чинтасян уджсӧ гожӧм кежлас ковмас дзикӧдз дугӧдлыны.
Веськӧдлысьлӧн висьталӧм серти, и ки помысь пӧрӧдчанінын тӧлкыс эз вӧв. 8 бригадаысь уджаліс сизимыс. Йӧзыслӧн унджык кадыс муніс уджаланінӧдз да бӧр ветлӧм-локтӧм вылӧ. Белоборскса 3 бригадалӧн Канава туйбердса делянкаӧдз воӧдчӧмыс нюжалӧ 2–3 часӧдз. Со и артмӧ, мый «Леспромсервислысь» кӧртымалан финскӧй техникаӧн нёль морт тӧлысьнас заптӧны 5 сюрс кубометр, а предприятиеысь 350 морт тайӧ жӧ каднас сетӧны 6 сюрс куб. Гожся делянкаясӧ вуджӧм бӧрын комплекс сӧмын куим лунӧн пӧрӧдіс да вӧчис 1,5 сюрс кубометр сортимент. Тайӧ вӧрсӧ падъявтӧг лэччӧдліс 4 выль сортиментовоз. Майбыр, оз нин ков мерайтчыны да чинтасьны, дасьсӧ сӧмын тэч пуръясад.
Предприятиеысь бӧрйисны нин 21 мортӧс, медым велӧдны «Харвестерӧн» да «Форвардерӧн» уджавны. Августын леспромхоз «Монди Бизнес Пейпа СЛПК» пыр ньӧбас нин выль машинаяссӧ. Тайӧ, дерт, тӧдчымӧн содтас вӧр заптӧмсӧ. Но беддьыд кык пома. Нӧшта на ковмас чинтыны йӧз лыд. Эм нин индӧд 54 мортӧс вуджӧдны сідз шусяна временнӧй удж вылӧ. Кытчӧ воштысясны производство вылысь мездӧмаясыс? Та вӧсна ёна майшасьӧны коллективын, но некытчӧ он воштысь, выль технология пыртны тшӧктӧ олӧмыс. Татшӧм туйвизь кутӧ и «МБП СЛПК», кодлӧн сойборд улын «Немлес». Комбинатлӧн медшӧр могыс — содтыны и содтыны вӧр заптӧмсӧ.
Делянкаясын да улыс складын зільысьяскӧд сёрниысь тыдовтчис, мый найӧс и збыльысь ёна падмӧдіс уджалысь лыдсӧ чинтӧм йылысь юӧрыс. Гашкӧ, буретш сійӧн и сьӧкыда колис заптысян сезоныс. Сэсся воддза кадын моз «ударнӧй» удж вылас эз ышӧд и ичӧт нажӧтка, сортимент кузя подулавтӧм план, аскиа могъяссӧ гӧгӧрвотӧмлун. Ӧтитор лӧньӧдыштіс войтырсӧ: татшӧм жӧ серпасыс и «МБП СЛПК»-лӧн мукӧд ООО-ын — «Тимшерлесын», «Пруптлесын»...