МЕДЫМ ОЗ ЭЖМЫ
Республикаысь ветлысь-мунысьяслӧн да чужан му туялысьяслӧн 433 котыр ӧтувтӧ матӧ 7 сюрс ныв-зонмӧс.
Кулӧмдін районын муніс «Войвыв муӧй менам, Комиӧй» пас улын том туристъяслӧн да краеведъяслӧн сизимӧд конференция. Таво гӧсьтъясӧс примитіс Р. Карманов нима Немдінса шӧр школа. Татчӧс челядь уна во нин туялӧны чужан мулысь историясӧ. Корсисны да йӧзӧдісны тӧдчана гижӧдъяс репрессируйтӧм йӧз йылысь, уна выльтор восьтісны Славалӧн куим ордена кавалер, асланыс земляк А. А. Тимушевлӧн олӧмысь, тӧдмалісны, кыдзи да кор кыпӧдлӧмаӧсь сиктын вичко. Водзті таӧ нывкаясӧс да зонкаясӧс ышӧдіс велӧдысь К. А. Тюрнина, ӧні сыӧн панӧм уджсӧ водзӧ нуӧдӧ М. А. Бабина.
Ӧнія чукӧртчылӧм дырйиыс Немдінысь Василий Карманов тӧдмӧдіс аслас уджӧн, кодӧс сиӧма сиктын медся олӧма ань Фрида Ивановна Беллонлы. Сылы буретш конференция нуӧдан лунӧ тырӧма 99 арӧс. Фрида Ивановна веськалӧма репрессиялӧн изкиӧ, но абу чорзьӧма сьӧлӧмнас, кольӧма Мортӧн да мукӧдыслы быдторйын примерӧн.
Сталин кадся вывтіасьӧм да крестьянаӧс кулачитӧм йылысь ыджыд удж дасьтӧма тайӧ жӧ школасьыс Валентина Игнатова.
Шензьӧдісны Немдінысь ичӧт класса челядь. Найӧ туялӧмаӧсь-тӧдмалӧмаӧсь, важся коми йӧз мый сёйлӧмаӧсь-юлӧмаӧсь. Гӧсьтъясӧс весигтӧ чӧсмӧдлісны пӧчьяс ног вӧчӧм лязӧн, йӧла кушманӧн, пӧжасӧн.
Мукӧд школаысь чужан му туялысьяс эз жӧ омӧля петкӧдлыны асьнысӧ. Тайӧ пӧрйӧ став вӧзйӧм уджыс вӧлі зэв интереснӧй.
Татьяна Дёмина туялӧма чужан Мыс сиктыслысь историясӧ. Сійӧ сёрнитӧ сӧстӧм коми кывйӧн.
Пожӧгысь нывкаяс да зонкаяс весигтӧ сьылісны. Найӧ регыд на зільӧны, но Эжва йывса история тӧдмалӧмӧ пуктісны нин ассьыныс пайсӧ. Накӧд ноксьӧ-зільӧ Владимир Иванович Шомысов, писькӧс да сюсь велӧдысь.
Дереваннӧйса школаысь Мария Андреевна Нестеровалӧн быдтасъясыс эз нин ӧтчыдысь петкӧдчывны Россияса тшупӧдын. Ӧнія конференция дырйи Александра Нестерова висьтасис Лунвыв Тиманӧ экспедицияӧн ветлӧм йылысь. Уна выльтор тӧдмалісны том туристъяс. Челядьлӧн пасйӧдъясыс озырмӧдӧны Эжва йывлысь геологическӧй картасӧ.
Кебанъёльысь, Зимстанысь, Смолянкаысь велӧдчысьяс тӧдмӧдісны асланыс посёлокъяслӧн историяӧн. Югыдъягысь да Кулӧмдінысь ныв-зон дасьтӧмаӧсь йӧзӧдлытӧм война би пыр мунысь землякъяс йывсьыныс докладъяс. Вежаюсаяс гижӧмаӧсь асланыс сиктысь мукӧдсьыс торъялысь йӧз йылысь.
Ошкыны позьӧ и Помӧсдінса да Шӧръягса ныв-зонмӧс.
Медбур уджъяссӧ дасьтысьяс петкӧдчасны республикаса конференцияын. Челядьлӧн корсьысьӧмъясыс ёна озырмӧдасны районса музейясӧс. Налысь докладъяссӧ йӧзӧдасны. А республикаын нималана историк да краевед Михаил Рогачёв кӧсйысис некымын удж пыртны «Покаяние» небӧгӧ.
Нырщикъясыс, кодъяс эськӧ туйдісны-велӧдісны челядьӧс, тыдалӧ, оз тырмыны Керчомъяса, Ручса, Вочса, Озъягса, Тымсерса школаясын. Найӧ кольӧны бокӧ, районса конференцияясын оз петкӧдчыны. Эз волыны и аныбсаяс, кӧть эськӧ сэні водзті ёна нуӧдісны чужан му, торйӧн нин гражданскӧй война кадсясӧ, туялан уджсӧ.
А уджыс краеведъяслӧн помтӧм-дортӧм. Ассьыныс могсӧ найӧ бура гӧгӧрвоӧны. Тӧдӧны, мый оз ков лэдзны эжмыны историяыслы, да бара нин лӧсьӧдалӧны выль экспедицияяслы туйвизьяс.
