РӦМПӦШТАНЫД АБУ МЫЖА, ЧУЖӦМЫД КӦ НЯЙТӦСЬ...
Гамса Александр Некрасовлӧн серамбана кывбур-висьткуд йылысь мӧвпъяс
«Дзикӧдз гугассьӧма олӧм, Бергӧдны бӧр сійӧс колӧ», — татшӧм медшӧр мӧвп чужӧ юрад, кор лыддян Александр Иванович Некрасовлысь «Олӧмыслӧн рӧмпӧштан» небӧгсӧ, кодӧс лэдзӧмаӧсь «Полиграф-Сервисын».
Книгасӧ мичаа серпасалӧма В. А. Моторин, нималана художник, коді уна дас во нин нимкодьӧдӧ челядьӧс «Би кинь» журналын кыпыд серпасъяснас.
Гижысьлӧн выль петасыс — козин сяма, уна рӧма гажа серпасъяс, кыскӧ пельсадьсӧ томлысь и пӧрысьлысь.
Ачыс Александр Иванович тӧдса Коми муын олысьяслы кыдзи велӧдысь, сідзи и кывбур тэчысь. И выль небӧгас сійӧ бара петкӧдчӧ быдмысь войтырлысь юрнысӧ югдӧдысьӧн. Татшӧм висьтъяссӧ, кыдзи «Том велӧдысьяс», «Выйов», «Ур куяс» лыддигӧн быттьӧ парта сайӧ веськавлан, авторыс весиг ыззьӧдӧ лыддьысьысьӧс босьтны гижанборд да артасьны!
«Кык вок», «Сюзь да шыр», «Озырлуныд — уджын» висьтъяс тэчӧма мойд ногаӧн. И найӧ туйдӧны том лыддьысьысьӧс лоны уджачӧн, вежавидзысьӧн, бурыслы восьса сьӧлӧмаӧн.
Чужан мулӧн мичлун йылысь висьталігӧн аслас висьтъясӧ автор пыртӧ рифма: «Ваймис, кусі гожся жар, воис бара зарни ар» («Петыр Микол — вина гаг»).
Уджач, зіль йӧз йылысь гижигас автор вӧдитчӧ эпитетъясӧн, метафораясӧн: ӧд найӧ ассьыныс вын-эбӧснысӧ, дзоньвидзалуннысӧ падъявтӧг сетісны шуда ӧтувъя олӧм лӧсьӧдӧмлы:
«Марьялысь югыд томлунсӧ гусяліс война» («Дзоньвидза закон»).
А. И. Некрасов аслас гижӧдъясӧ пыртӧ Эжва горувса сиктсёрниысь босьтӧм кывъяс — диалектизмъяс, медым тӧдчӧдны сэтчӧс аслыссикаслунъяссӧ:
«Ёна жалитіс ассьыс понсӧ Гриш, ылӧсаліс ёртыслысь олӧм орӧдӧмсӧ Крыса Миш вылӧ» («Крыса Миш да Тури Гриш»).
«Ылӧсаліс» кывйыс тані кутӧ «мыждіс», «пасйис вежӧрас», «чорыда шуис» вежӧртас.
«Картаыс миян, сідзкӧ, шудсӧ меным медвойдӧр тӧдмавны», — тшукыштіс батьыслы кывмӧн Анна» («Вежа рытӧ»). «Тшукыштіс» кывйӧн автор стӧчмӧдӧ: кывкӧрталіс, чорыда шуис, вурыштіс (медым некод паныд оз вермы шуны).
Серамбана кывбуръясас авторлӧн шмоньыс курыд.
Михаил Лебедев серти тэчӧм «Сиктысь сиктӧ» кывбурын кылӧ авторлӧн сьӧлӧм дойыс:
Сиктысь сиктӧ ветлігӧн
Аддзан, кыдзи быдлаын
Жугыля да шогпырысь
Олӧ сиктса морт.
Олӧ сійӧ сэтшӧма,
Кыдзи сійӧс велӧдіс,
Кыдзи тшӧктіс овнысӧ
Дона Ельцин ёрт.
Тадзи олігад мортлӧн серамыс озджык пет. Сылӧн чужӧ кӧсйӧм шыӧдчыны киподув кутысьяс дінӧ отсӧгла:
Дзормӧм пӧльяс, пӧчӧяс
Бӧрдӧм сорӧн корӧны:
— Дзугйӧ шедӧм олӧмсӧ
Ловзьӧд, Путин ёрт!
Александр Некрасов, Гам сиктын нэмсӧ олысь морт, сьӧлӧм пырыс лэдзӧ талунъя видз-му вӧдитысьлысь тӧжд-шогсӧ. Ичӧтик, стӧч штрихъясӧн сувтӧдӧ лыддьысьысьлӧн син водзӧ талунъя коми сиктлысь сьӧлӧм нормӧдан пертассӧ:
Дурка олӧ ӧні йӧзыс:
Пӧръясьӧны сэн и тан.
Киссьӧ керка, карта, звӧзыс —
Олӧмыслӧн рӧмпӧштан.
«Киссьӧ звӧз» кывтэчас тайӧ кывбурас зэв ёся донъялӧ талунъя олӧмсӧ. Звӧз кӧ киссьӧ, сідзкӧ, карта вылӧ оз вермыны катӧдны турун. Турун кӧ оз ло — и мӧстӧ бырӧдасны. Мӧстӧг овны сиктын оз шогмы. Сэки и збыль киссяс керкаыд...
Александр Некрасов (Гамса) «Олӧмыслӧн рӧмпӧштан» серамбана висьт-кывбуркуднас лэптӧ талунъя олӧмыслы аслыссикас казьтылан пас.
Миян бӧрын чужысь историкъяслы да оланног туялысьяслы тайӧ мичаник небӧгыс отсалас, кыдзи тыр вир-яя ӧшмӧс, кызь ӧтиӧд нэм заводитчан кадӧ коми войтырлы олӧмӧн тӧдмасьнысӧ.
