СӦСТӦМ СЫНӦДЫС КОЛЬМӦДӦ ЮР...
Коми му уна поэтӧс нин ышӧдіс гижны мичасьыс-мича кывбуръяс. Дерт, налысь ловбисӧ медводз ӧзтӧны сӧстӧм (на) вӧр-ва, паськыд и векньыд юяс, парма-вӧрлӧн век пӧртмасьысь мусерыс, Коми войвылын олысь лышкыд сьӧлӧма да веськыд, кывнысӧ кутысь йӧз. Весигтӧ тӧвся серпасъяс туйдӧдлӧны гижны-сьывны чужан мунымӧс. Со, шуам, кыдзи Альберт Ванеев «Эзысь Войвыв» кывбурсӧ панӧма:
Еджыд эрдъяса му эзысь Войвыв,
Сӧстӧм сынӧдыс кольмӧдӧ юр.
Татшӧм вӧр-ваыс, тӧлыся войыс,
Татшӧм йӧзыс оз быдлаысь сюр.
Сӧмын тайӧ мичлунсӧ аддзывлӧны медсясӧ войвылын олысь йӧз, миянӧ волысьыс, туристыс зэв на этша. Дай найӧ кызвыныс ветлӧны аснаукӧн, ёнджыкасӧ войвыв Уралӧ да тундраса эрдъясӧ. Мыйла тадзи артмӧма, гӧгӧрвоана: сӧвет кадӧ Коми АССР вӧлі уджалан-мырсян зонаӧн, а сы бӧрын туризм сӧвмӧдӧмыс кык Юралысь дырйи ӧдва тӧдчис. Юрий Спиридонов индустриализатор вӧлі да век сӧмын тӧждысис мупытшса озырлун водзӧ перйӧм вӧсна (медтшӧкыда кывлім боксит, барит, марганеч, из шом, мусир, зарни кывъяс). Торлопов ёртнымлӧн некутшӧм сёрни эз кыв, сійӧ сӧмын век нюмъялӧ вӧлі. Ӧнія Юралысьным асгӧгӧрса олӧмсӧ зумыдджыка кылӧ да отсалӧ мыйсюрӧ вӧчны. Со кыптӧ Ыбын финн-йӧгра этнокультура парк. Асшӧр уджалысьяс пондӧмаӧсь сӧвмӧдны сиктса туризм, кывсьӧ этнотуризм йылысь да с.в.
Збыльысь ӧд, Комиысь зэв унатор позьӧ видзӧдлыны, уналаӧ ветлыны: тайӧ медводз Из керӧсъяс, «Югыд ва» нима вӧр-ва вӧрзьӧдлытӧмин, Войвыв-Екатерина канал, ю-тыяс, Улляна манастыр, Емдін, дзоньнас республикаса лунвыв. Дай Воркутаӧдз, Ухтаӧдз, Сыктывкарӧдз позьӧ кокниа лэбзьыштны сынӧдті, воны поездӧн Мӧскуаысь да Вежа-Петыр карысь.
Торъя сёрни ГУЛАГ колясъяс йылысь. Сы дорӧ мудорсайса уна йӧзлӧн эм ыджыд интерес, унаӧн эськӧ волісны мыжтӧмъясӧс гуаланінъясӧ да пыралісны кутшӧмкӧ колонияӧ, думнас пырӧдчылісны Сталин дырся сьӧкыд кадӧ. Сӧмын тай нинӧм татшӧмыс, позьӧ шуны, абу кольӧма, ставсӧ кисьтӧмаӧсь ыджыд индустрия кыпӧдігӧн.
Та вылӧ серамыс петӧ Германияын, Польшаын, Балтика бердса муясын бизнес котыртысьяслӧн, сы понда мый важвылӧм лоӧмторъяс ловзьӧдӧмыс сэні вайӧ ыджыд сьӧма водзӧс. Шуам, Германияын да Польшаын медыджыд нацист концлагеръясысь вӧчӧмаӧсь музейяс, сы гӧгӧр кыпӧдӧма туйморт керкаяс, а Эстонияын туризмыс вайӧ ичӧтик канмуыслы медуна сьӧм. Таллинас туристыс жуӧмӧн жуӧ, вежон помӧ шойччыны волӧны Германияысь, Суомиысь да Россияысь уна морт. Турист урмасӧ могмӧдӧ уна сюрс морт, а тайӧ содтӧд удж сэтчӧс вужвойтырлы. Мыйла тадзи оз позь вӧчны тшӧтш Комиын? Позьӧ, дерт. Сӧмын колӧ пуктыны тайӧ нырвизяс уна сьӧм да зільӧм, паськыда нимӧдны Коми Республикаӧс. Медым сійӧ кывсис эз сӧмын аслас колония-дзескыдінъяснас, а медводз бурторнас да мичлуннас.
