А ШОЙЧЧЫНЫ — КИРОВӦ ДА ЕГИПЕТӦ

Уна нэм чӧж коми йӧзлӧн олӧмыс юксьӧ вӧлі кык пельӧ: весьлунъяс (уджалан лунъяс) да гажъяс (шойччан лунъяс) вылӧ. Уджалан кадколаст бӧрын волӧмны гажӧдчан лунъяс, и тадзи уна нэм чӧж. Вичко вӧлі «шойччӧдӧ» йӧзсӧ вежалунъясӧ. Попъяс вӧлӧм шуӧны, вичко гаж дырйи пӧ уджавнытӧ ыджыд грек.

Дерт, важ олысьяслӧн некутшӧм отпуск абу вӧвлӧма. Ачыс вӧр-ваыс шойччӧдлӧма йӧзсӧ: гожӧмнас зэригӧн да тӧвнас турӧбалігӧн гортасджык кольччывлӧмаӧсь. Шойччан-бурдӧдчанінӧн быд овмӧсын вӧлӧма сьӧд пывсян. Со кыдзи сы йылысь гижӧ коми кывбуралысь Попов Володь:

Ылӧдз нималан да кывсян,

Коми войтырлӧн пӧсь пывсян,

Тӧдса мыгӧрнад нин коран,

Сотысь рунад нэмсӧ колан.

Тӧвнас, кӧдзыдыс кор лыйсьӧ,

Тэтӧг небзяс ӧмӧй лысьӧм?

Сотысь руа гор вом восьтам —

Содтӧд жарсӧ запас босьтам,

Медым медся чизыр тӧвсьыс

Эгӧ повзьӧй — ачыс ӧвсис.

Аттӧ, аттьӧ, коми пывсян!

Весьшӧрӧ мӧй ылӧдз кывсян?

Но и гожӧмнас, кор сідз нин

Жарсьыс ачымӧс не видзны,

Лӧддза-номъя видз выв бӧрын

Асьным быттьӧ сэк рай шӧрын.

Бара лӧсьыд, бара долыд —

Ветлӧ кокньыдика лолыд.

Быттьӧ шыбитім во дасӧс,

Бара страдуйтны ми дасьӧсь.

Бара томмим, бара выльмим,

Быттьӧ кыськӧ содіс вынным!

Аттьӧ тэныд, коми пывсян!

Весьшӧрӧ мӧй ылӧдз кывсян?

Сійӧ важъя кадсяньыс унатор вежсьӧма: шойччан лунъяс кындзи йӧзыс ӧні отпускалӧны, а Россияын гажӧдчан луныс, гашкӧ, став канмуысь унджык, нӧшта на рӧштвоса каникул содтӧмӧн. Шойччӧмыс мудор сайын важӧн нин пӧрӧма бизнесӧ, сылань и ми тшӧтш ӧдйӧ мунам.

Сӧвет кадӧ Коми АССР вӧлі уджалан да пукалан зонаӧн, республикаӧс серпасалісны тадзи: лыска пу, ёнджыкасӧ коз, мусир перъян вышка, шахтаса террикон, тшынасьысь труба, стрӧйба да мастерок, нӧшта корсюрӧ чум, кӧр да маличаа паськыд чужӧма, векни синма ныв. Некутшӧм шойччӧм йылысь пас эз вӧвлы. Республикаса олысьяслы позис шойччыны сӧмын ас муын: Комиын уджаліс Сереговын солӧн бурдӧдчан дзик ӧти санаторий, Сыктывкар да Ухта гӧгӧръясын шойччан да турбазаяс. Унджыкыс сэки ветлісны канмуса лунвыв юкӧнӧ, Сьӧд саридз дорӧ: Анапаӧ, Симферопольӧ, Сочиӧ, Евпаторияӧ, Балтика бердса республикаясӧ.

Сӧвет му киссьӧмсянь коли кызь во. Ӧнія йӧзлӧн асвежӧртӧмыс ёнакодь вежсис. Уджалысьлы, сьӧм нажӧвитысьлы шойччӧмыс абу нин сӧмын тшак-вотӧс вотӧм, турун пуктӧм либӧ прӧст кад коллялӧм, а медводз бур шойччаннога олӧм, лючки бурдӧдчӧм, выльтор аддзылӧм-тӧдмалӧм, мукӧд канмуӧ ветлӧм. Дерт, та могысь и сьӧм видзӧм. Сӧмын вель уналы воӧ сьӧлӧм вылас шойччыны гортысь неылын, ас Коми войвылын.

Но мый вермӧ вӧзйыны уджалысь мортлы Коми Республиканым?

Вочакывйыс гажтӧм. Пӧшти нинӧм, важ «Серегов» санаторийысь кындзи. Таысь дӧвӧльпырысь нюмъялӧны Киров обласьтса шойччан бизнес кутысьяс, лунвывса да мудорсайса курортъясӧн веськӧдлысьяс. Медводз кировса радлӧны, ӧд налы вайӧны уна сьӧм буретш миян республикааным олысьяс, кодъяслы зэв матынӧсь лоины татшӧм нимъяс, кыдзи «Колос», «Митино», «Лесная новь», «Вятские увалы». Ставыс тайӧ кировсалӧн санаторийяс. Весиг «Юрган» телеканал тшӧкыда нимӧдӧ тайӧ шойччанінъяссӧ да корӧ ветлыны сэтчӧ. А кытчӧ и мунан, асланым кӧ и дона донсьыс нинӧм абу.

Асшӧралан Коми Республикаса коймӧд Юралысь Вячеслав Гайзер, дерт, тайӧс ставсӧ бура гӧгӧрвоӧма, сійӧ немся абу воддза кык юралысь кодьыс. Тайӧ тӧдчӧ сыысь нин, мый пансис збыль удж «Серегов» санаторий паськӧдӧм-эштӧдӧм могысь, пуктӧма панассӧ Ыбын этнокультура парклы. Бӧръясӧ мӧвпалӧны вӧчны медводз шойччанінӧн, весигтӧ аквапарк лӧсьӧдчӧны кыпӧдны. Сӧмын зэв дона кадсӧ (20 во) воштӧма лои дзик весьшӧрӧ, сійӧс бӧрсӧ он нин гарт. Со и артмӧ: республикаса челядьӧс зоопаркӧ да циркӧ корӧны волыны Кировӧ, аквапаркӧ — Казаньӧ. Меддонтӧм да бур шойччӧмыс мыйлакӧ виччысьӧ йӧзсӧ оз ас муын, а лунвывса ылі саридзьяс дорын, Турция-Египетын.

Мыйсяма дивӧ! Нӧшта кодсюрӧ шензьӧны, мыйла пӧ йӧзыс муналӧны овны Комиысь мӧдлаӧ? Вочакывйыс тӧдса.