НИНПУ ДА «НИНПУ»

Шоча, зэв шоча войдӧр вӧлі йӧзӧдлӧны коми кывбуралысьясӧс, налысь небӧгъяссӧ мудор сайын. Бӧръя каднас серпасыс вежсис — ӧти бӧрся мӧд небӧг пондіс петны Эстонияын...

Со кодкӧлунӧ ӧні паськыда тӧдса нин кывбуралысь ань Нина Обрезкова козьналіс мем ассьыс «Нинпу» небӧгсӧ, йӧзӧдӧмаӧсь кодӧс ылі Таллинын. Петӧма «пӧжасыс» нёль кывйӧн — комиӧн да роч, эст, англия кывъясӧ вуджӧдӧмӧн. Йӧзӧдӧмаӧсь сідз, мый нёльнан кывъя кывбурсӧ тӧрӧдӧмаӧсь воча лист бокъясӧ, восьтан да ставсӧ аддзан орччӧн. Тайӧ зэв кивыв, ӧд позьӧ ӧткодявны вуджӧдӧм да коми кывбуръяссӧ, медводз налысь кывсӧ. Рочӧнсӧ лӧсьӧдалӧма Нинаыс ачыс, эст кывйӧ вуджӧдӧмаӧсь Лээло Тунгал да Арво Валтон, англия кывйӧ — Евгения Удалова, Ксения Забоева да Татьяна Тюпенко, ставныс коми кыв тӧдысьяс. Уджсӧ дзоньнас лоӧма позяна лэдзны Арво Валтон отсӧгӧн.

Нимыс кывбуркудйыслӧн менӧ бур ног шензьӧдіс, ӧд тайӧ пу нимсӧ бӧръя кадас этша тӧдӧны, кыдзи и нинкӧм ним. Весигтӧ ӧткымын коми журналист да гижысь тайӧ важ-важ кывъяс пыддиыс роч весьтасъяс пырталӧны. А бӧръя кадас О. В. Токмакова кыӧ... лапти («Коми му»). Мися Москвасянь лаптиӧн тэныд звӧнитӧны, сакара чай корӧны («Войвыв кодзув»). Тайӧ кывйыс висьталӧ коми йӧзлӧн важ вылӧм йылысь: кӧть Коми Республикаса мутасын кызвынсӧ тайӧ пуыс оз быдмы, миян кывйын сійӧ ловъя да казьтылӧ миянлы сійӧ кадсӧ, кор важ коми йӧз овлӧмаӧсь Кама ковтысын на, ёна лунвылынджык ӧнія оланінъясысь. Содтам, перым-коми да удмурт сёрниын тайӧ кывйыс юргӧ дзик ӧткодя. Сӧмын нин да пу кыввужъясыс нӧшта на ёна важджыкӧсь: матӧ дзик ӧткодь весьтасъяс эмӧсь и ылыс финн-йӧгра кывъясын, шуам, эст кывйын niinpuu, тадзи пасйӧма и небӧг банас. Тайӧ миянлы висьталӧ, мый нинсьыс (а ниныс рочӧн лыко) важ финн-йӧгра важӧн нин кылӧмаӧсь нинкӧмъяс. Миян войвывса Коми муын йӧзыс ёнджыкасӧ новлӧны нин кучик кӧм, сӧмын нинпу да нинкӧм кывъяс йӧзыс тӧдӧны быдлаын. «Нёримӧ дядь» мойдысь лыддям: Оліс-выліс Нёрымӧ-дядьӧ. Коркӧ сійӧ нинкӧм кыис да мӧдӧдчис базарӧ вузавны. Ачыс нинпуыс быдмӧ сӧмын Луза, Летка да Сыктыв вожын пипуа расъясын. Лунвывса комияс нинкӧмсӧ кылӧны нинпуысь да сюмӧдысь. Та вылӧ индӧ Иван Куратовлӧн «Закар ордын» кывбур: Локтас Кась Вась, нинкӧм кыысь.

Сюся лыдди Н. Обрезковалысь став кывбурсӧ да век корси нинпу вылӧ кутшӧмкӧ индӧм, ӧд аслым вӧлі окота тӧдны, мыйла мусмӧма Удораын чужлӧм-быдмылӧм аньлы тайӧ мича, небыд коръя-кырся пуыс. Тӧдса ӧд: Ниналӧн чужан Удораас нинпуыс оз быдмы. Гашкӧ, Сыктывкарын олігас нин тайӧ пуыс мусмӧма, уличьяс пӧлӧн найӧ уналаын быдмӧны. Сӧмын ни ӧти кывбурысь тайӧ кывйыс эз сюрлы, небӧг банас ӧтчыдысь и гижӧма. Ветлі-ветлі мӧвпаліг да сэсся коркӧ веськыда юалі кывбуралысьлысь, мыйла, мися, небӧгсӧ нимтін «Нинпуӧн»? Вочакывйыс шензьӧдіс да ышӧдіс выль мӧвп вылӧ. Вӧлӧмкӧ, Нина Обрезкова тайӧ кывсӧ гӧгӧрвоӧма дзик аслысногӧн — тайӧ пӧ сылӧн, Ниналӧн пу, нинпу, ас пу. Тадзи важ коми кывлӧн вежӧртасыс лоӧма дзик мӧд, аслыспӧлӧс, ӧти енбиа мортлы лӧсялана-сибалана. Татшӧм аслыссикас, торъя мортӧн выль вежӧртас пыртӧм-пӧльыштӧм кывъяссӧ туялысьяс шулӧны нӧшта экзотизмъясӧн. Вӧлӧмкӧ, и миян коми кывйын татшӧмторъясыс эмӧсь.