РОЧ, МАНСИ, КОМИ

Кольӧм во помын Йӧгра муысь Ханты-Мансийск карын петӧма зэв аслыспӧлӧс небӧг, нимыс сылӧн «Русско-мансийско-коми тематический словарь». Гижӧмаӧсь сійӧс миян республикаын бура тӧдса профессор, филологияса доктор Евгений Александрович Игушев да педагогикаса кандидат Клавдия Васильевна Афанасьева. Бӧръя авторыс манси, но зэв бура тӧдӧ коми кыв, стӧчджыка кӧ, кокниа сёрнитӧ изьва сёрнисикасӧн, ӧд быдмылӧма пӧ изьватас-комияскӧд ӧти сиктын. Небӧг дасьтысьяс серти, кывкудйыс лӧсялас йӧгра асъюралан кытшса школаясын вӧдитчана отсӧг пыдди.

Татшӧм ӧткодялана кывчукӧрыс эз на вӧвлы, сэтчӧ чукӧртӧма 4.000 гӧгӧр кыв торъя темаяс вылӧ найӧс юклӧмӧн. Шуам, став эмакывсӧ вайӧдӧма татшӧм темаяс серти: ловтӧм вӧр-ва, кӧрт да донізъяс, быдмӧгъяс, пемӧсъяс, лэбачьяс, черияс, гут-гаг, морт, велӧдчӧм, йӧзкотырса олӧм, техника да индустрия, видз-му овмӧс, вӧралӧм, стрӧйбаяс, вузасьӧм, тасьті-пань, паськӧм, кӧмкот да с. в. Помасьӧ кывкудйыс кадакывъясӧн.

Кывкудсӧ видлалігӧн позьӧ зэв унатор казявны коми-манси-роч волысьӧмъяс йылысь. Тӧдса ӧтитор: коми да манси пондӧмаӧсь волысьны зэв нин важысянь, сэксянь на, кодыр манси олӧмаӧсь ӧнія Эжва ковтысын, Перым обласьтса инъясын. Абу ӧд гусятор: ӧти кадӧ манси да коми костын вӧлӧмаӧсь вир кисьтана косьяс, кодъяс вӧсна манси войтырӧс ми, комияс, зырим Из сайӧ. Такӧд тшӧтш комияс зэв унаторйӧн тӧдчӧмаӧсь манси оланног вылӧ, озырмӧдӧмаӧсь налысь кывнысӧ да культурасӧ. Та йылысь медбура висьталӧ кывворыс, ӧд манси кывйын казялӧма 350 сайӧ коми кыввуж. Шуам, гортгӧгӧрса олӧмысь кӧ босьтам, манси кывйын ӧні бергалӧны татшӧм кывъяс, кыдзи томан, комиӧн томан, пасан — пызан, улас — улӧс, сулья — сулея, пут — пӧрт, сярла — чарла.

Позьӧ шуны, коми йӧз тӧдмӧдісны мансиӧс видз-му овмӧсӧн да гортса пода вӧдитӧмӧн, и тайӧ бара тыдовтчӧ видлалана кывкудйысь. Ӧткодялӧм вылӧ, манси мис — коми мӧс, манси пааля — коми баля, манси нянь — коми нянь, манси пуурысь — коми порсь. Такӧд тшӧтш манси кыв зэв аслыспӧлӧса ас кывъяс отсӧгӧн пасйӧ олӧмӧ выль пырӧмторъяс, шуам, паракодсӧ манси шуас нааинхап «биа пыж», поездсӧ — нааинтуйт «биа додь» да с. в.

Ӧти кывйӧн кӧ, артмӧма коми да манси кыв туялысьяслӧн зэв аслыспӧлӧс ӧтувъя удж, коді ёна отсалас туявны ылыс ордвужа войтыръяслысь кывсӧ да культурасӧ.