ЯРПИЯК ГРЕЗД: ТӦРЫТ ДА АСКИ

Важ тӧдсаӧй — Семен Терентьев — козьналіс ичӧт чужанін йывсьыс вель ыджыд йӧрыша, 128 лист бока, выль йӧзӧдӧмтор.

Семен Терентьевкӧд тӧдмаси 80-ӧд вояс помын. Сэки Печать керкаын вӧлі чукӧртчывлӧ коми гижысьяслӧн да филологъяслӧн «Ордым» котыр. Дерт, Усва йылысь петлӧм Терентьев ёрт эз вӧв том, но зіля да азыма сэки босьтчыліс гижны тундраын олӧм-вылӧм йылысь неыджыд висьтъяс, а бӧрынджык сэсся пондіс кывбуравны. 1998 воӧ сійӧ ас сьӧм вылӧ весиг йӧзӧдӧма «Лемванырд» поэма. И со киам сылӧн выль пӧжас — «Деревня Ярпияк — прошлое и будущее».

Мый йылысь тайӧ уджыс? Вӧлӧмкӧ, Семен Терентьев мудзлытӧг уна во чӧж ылі гортас гӧститіг гижавлӧма магнитофонӧ пӧрысь йӧзӧс да вочасӧн артмӧма йӧз тӧдӧмлунъясысь кыӧм ӧти грездлӧн история. Кӧть небӧгсӧ гижӧма рочӧн, став казьтылӧмсӧ вайӧдӧма комиӧн. Став ӧктӧм материалсӧ юклӧма торъя темаяс серти, важысянь — ӧнія кадӧдз.

Небӧгсьыс позьӧ тӧдмавны грездас медводдза олысьяс йылысь. Вӧлӧм, 1861 воын пасйӧма медводз Лемванырд грезд, кытысь сэсся Уса ю ойдлӧм пондаыс йӧзыс панӧмаӧсь 1904 воын Ярпияк нима мӧд грезд. Сідзкӧ, лоӧмторсӧ сэтчӧс олысьясыс бура на тӧдӧны. Дерт, абу кокни вӧлӧма овмӧдны татшӧм Войвывса ыркыд мусӧ, кыпӧдны видз-му овмӧс да кӧр видзӧм. 30–50-ӧд воясӧ грездыс вӧлӧма ГУЛАГ шӧрын, лагерьяс костын коми ді. Водзӧ сэсся мунӧны быдӧнлы тӧдса нин лоӧмторъяс. Семен Терентьев небӧгсӧ гижӧма ас чужанін да сэтчӧс войтырӧс пӧся радейтӧмӧн. Найӧс, позьӧ шуны, сійӧ нимӧдіс аслас выль небӧгас, кодӧс лэдзӧма Ярпияк грездысь петлӧм йӧз сьӧм вылӧ.