СІЙӦ ӦД ОЛӦМЛӦН РӦМПӦШТАН

Сыктывкарын да мукӧдлаын кывсьӧ: лӧсьӧдчӧны пӧ вежоннас куимысь петысь «Коми му» газетсӧ вуджӧдны вежонсяӧ. «Молодёжь Севера» сямаӧс жӧ пӧ кутасны лэдзны.

Дерт, быд вежӧра мортлы гӧгӧрвоана — тайӧ воськолыс (быттьӧкӧ мунасны кӧ та вылӧ) коми кывлысь йӧзкотырын тӧдчанлунсӧ нӧшта на уськӧдас. А оз-ӧ тӧдӧмӧн нин пӧдтыны вужвойтырлысь кывнымӧс? Ӧд «Коми горын» теле- да радиоуджтасъяс сідз нин чинтісны, школаын коми кыв велӧдны кӧсйӧны пыр этшаджык челядь. «Коми небӧг лэдзанінысь» чужан небӧгыс петӧ век этшаджык и. Сэні некод оз кӧсйы весигтӧ директоравнысӧ. Бӧръя юралысьыс тӧлысьсӧ абу уджалӧма сэні, ачыс котӧрӧн мунӧма бӧр.

«Коми му» дорӧ унаӧн велалісны нин дыр кад чӧжӧн, сійӧ куимысь вежоннас «йиркӧдчӧ» керка ӧдзӧсъясӧ, йӧзыс куим рыт сэсся лыддьӧны чужан кывъя газетсӧ. Лоӧ кӧ газетыс вежоннас ӧтчыд петанаӧн, войтырыд вочасӧн дугӧдчасны лыддьысьӧмысь. Мед кӧть и газетлӧн йӧрышыс коляс вежсьытӧг, йӧзыс ӧтчыдысь вежоннас «Коми му» вӧсна 200 сайӧ шайттӧ оз кутны сетны. Сідзкӧ, ӧдйӧ чинас петан лыдыс, кыдзи лои вочасӧн «Молодёжь Севера» газеткӧд (1992 воын сылӧн тиражыс вӧлӧма 45.000, 2004 воын петан лыдыс усьӧма матӧ куим пӧв — 12.100-ӧдз). Лёк примерыс велӧдӧ — чинтыны верстьӧ йӧзлы дзик ӧти коми газетлысь петанногсӧ немся оз ков дай оз позь.

Дерт, вежоннад ӧтчыд петан газетад унджык выльторйыс лоӧ важмӧма, бура нин тайӧ тӧдса, та вӧсна найӧс озджык лыддьыны. Помнитмӧнным, 1990 воын коми войтырлӧн медводдза ӧксьӧма вылын вӧлі вынсьӧдӧма дзик мӧд сикас помшуӧм — вӧлі пуктӧма мог ыдждӧдны верстьӧлы коми газет петӧмсӧ, вайӧдны вежоннас витӧдз либӧ квайтӧдз. 15 воӧн тайӧс эз ло вӧчӧма. Ӧні лӧсьӧдчӧны и куимысь петана газетсӧ «чукыртны».

Мыйӧн унджык коми газет миян лоӧ да мыйӧн тшӧкыдджыка найӧ петалӧны, сыӧн ӧдйӧджык сӧвмӧ да паськалӧ коми кывным. Бӧръя 10–15 вонас зэв уна выль кыв артмис-чужис, и найӧс медшӧр паськӧдысьыс буретш миян газетъясным. Ӧткодявны кӧ зырян-коми кывнымӧс перым-комикӧд, то бӧръяас серпасыс зэв шуштӧм — сэні выль кывъясыс зэв омӧля сӧвмӧны. Помкаыс тӧдса — Коммуын абу ни ӧти коми кывъя газет, йӧзыс лючки оз и сёрнитны чужан кывнас.

Сідзкӧ, колӧ видзны куимысь вежоннас петан газетнымӧс синмӧс моз, ӧд тайӧ коми йӧз олӧмлӧн рӧмпӧштан да кыв сӧвмӧдантор. Мед водзӧ паськалас кывворным, сӧстӧммас быдсяма ковтӧм заимствуйтӧмторъяссьыс, корсяс коми кывлы лӧсялана шыяс да пасъяс. Дугӧдны комиӧн лыддьысьӧмсӧ некыдзи оз позь лэдзны.