КОМИ ЙӦЗПЫТШСА СЬЫЛЫСЬ
I
Миян коммунист семьялӧн уджыд уна, уна сикас и роботникыд. Ставыс, код кыдз вермӧ, кыдз кужӧ — вӧчӧны выль олӧм. Шуисны: комилы пӧ коми кыв. Комилы пӧ — коми олӧм ног! Видзӧдан да, миян Савин — «Нёбдінса Виттор» ноксьӧ нин сэн. Висьӧ сылӧн сьӧлӧмыд медводз коми олӧм вӧсна. Мукӧд со «речьяс» бызгӧны, а Виттор сійӧ прӧст зэв: «Ме пӧ ог куж сідзсӧ». Ачыс куткыртчӧма, пырӧма кутшӧмкӧ пельӧсӧ, гижӧ либӧ сьылӧ. Мый нӧ сьылӧ-гижӧ? Быдтор. Коми олӧм йылысь. Комиӧн. Дзик быттьӧ сідз и колӧ. Гижӧм-сьылӧмыс ыджыд, пемыд Коми му кузя паськалӧ. Ылын и матын, пӧрысь и том — ставыс лыддьӧны, сьылӧны. Нюмрасьӧны, сералӧны чӧскыда, паськыда, кыдзи вермӧ сӧмын ачыс серавны гижысьыс — «Нёбдінса Виттор».
II
Тӧвся рыт. Немтор керны. Час жӧ ветла Савин ордӧ. Локті. Ичӧтик оланінын челядьыскӧд ноксьӧ джоджас. Гӧгӧр дозмук. — «Мый но керан, Виттор?» — «Со тай гижи мыйкӧ (ачыс сералӧ), дышӧдны кутіс», сэсся лыддис. Буретш «Райын» панӧма. Лыддьӧ, кинас-кокнас шенасьӧ, ачыс сералӧ. Ме тшӧтш серала...
III
Асланым грездын спектак пуктам — «Шонді петігӧн дзоридз косьмис». Видзӧда йӧз вылӧ — зонмӧ, локтӧмаӧсь быдлаысь, ставныс дзоргӧны шы ни тӧв. Ёна кажитчӧма! Помасис, серам да сёрни лыбис... «Гижасны тай» — мургӧны йӧз пытшкын. — «Кужасны жӧ, зонмӧ». — «Лӧсьыд жӧ дивӧ коминад!..» — «Та вывті нӧ кутшӧм сэсся вичкоӧ ветлӧм колӧ!..»
IV
Тӧвся рытын мужикъяс чукӧртчӧны рытйысьны. Бабаяс печкӧны. Ме коми нига лыддьыны босьтча. — «Да-а! — юрсӧ тракнитігмоз шуис Лева Гриша: — ӧні быд дивӧтӧ кутісны вӧчны, коминад нин гижӧны!» — «Миянӧс тай, Гриша, абу велӧдлӧмаӧсь, — шуӧ Юда Вань, — эськӧ голькйим жӧ да».
Лыддя Нёбдінса Витторлысь. Ставыс гызяс. Коді сералӧ, коді тэрмасьӧ шыасьны: — «Лешаклӧн артмӧ жӧ», — ошкӧны мужикъяс. — «Да мыйла шӧрас кужӧ шуныс?» — шензьӧны бабаяс. Кажитчӧ (сьӧлӧм вылас воӧ) коми йӧзлы...
V
Мыйкӧ грездын быд рыт лывкйӧдлӧны ныв-зон. Кывза кӧ, миян Витторлысь сьыланкывъяс сьылӧны. Лӧсьыд, муса кывзыны! Прӧста ӧд быд коми сиктын оз тӧдны коми сьыланкывъяс, корсьӧны сійӧс: «Видзӧдлы пӧ, Рӧдьӧ бара нин выльтор кывлӧма!» Том йӧз виччысьӧны выль коми сьылантор. Тӧндзи муна вадорӧд. Бӧрсянь зонпосни (велӧдчысьяс) мӧс корсьны тшӧтш мунӧны. Мунігчӧж лывкйӧдлісны коми сьыланкыв, унджыксӧ Савинлысь. Мый сэсся татчӧ шуан?
VI
Изьваӧд ветліг-мунігӧн унаысь Нёбдінса Виттор йывсьыд кывлі. Рӧдтам Помӧсдінӧ. Ямщик-детина коми нига менсьым корӧ: «„Меда“ пӧ велӧдчыны колӧ». Бакурын (грезд Изьваын) видзӧда спектакасянін. Вӧлӧм и сэні ворсӧны миян Витторлысь гижӧм. Гӧгӧр паськалӧма.
VII
Коді нӧ оз тӧд коми велӧдчӧм йӧз пиысь Савинӧс!
Гижӧмыд сылӧн мӧрччӧ уналаӧ, сьӧлӧмтӧ шонтӧ, мывкыдтӧ кыпӧдӧ выльлань, бурлань. Сылӧн сьылӧмад став олӧм-вылӧмыд миян: курыд, сьӧкыд, шог, гаж, серам, теш — ставсӧ кокньыдика тэчӧма, пуктӧма пелькиник коми мувывса кывъясӧ. Йӧзыдлы сьӧлӧм вылад воӧ сійӧ, любӧ. Ставныс аддзӧны ассьыныс олӧмсӧ рӧмпӧштан (зеркала) пыр. Шензьӧны: «Видзӧдлы пӧ, коми йылысь комиӧн сьылӧ, аттӧ пӧ дивӧ!». Миянлы коми сьылысьтӧг, Нёбдінса Виттортӧг, гажтӧм. Ме ногӧн кӧ, колӧ ёнджыка дӧзьӧритны асланым му йылысь гижысьясӧс, лӧсьыда сьылысьясӧс, не Нёбдінсаӧс сӧмын, став Коми мувывса Витторъясӧс!
Парма.
