КОЛӦ ВОДЗВЫВ НЯНЬ ЛӦСЬӦДНЫ. КОЛӦ МАГАЗЕЯ КУМЪЯС БӦР ЛЭПТЫНЫ
Сӧветскӧй тӧргӧвӧйяс уна нянь вайӧны Коми муӧ (Обласьтӧ), сӧмын этша йӧз вермасны тайӧ няньсӧ босьтны. Вӧралысьяс, кер лэдзысьяс, заводӧ мунысьяс, сир-дьӧгӧдь вӧчысьяс да чери кыйысьяс кындзи некод сэсся оз вермы ньӧбны налысь няньтӧ. Некутшӧм прӧмыс кӧ абу — кӧть тшыгла кув.
Миян ӧд уна эмӧсь сэтшӧмъяс, кодлӧн нинӧм вылӧ босьтны ни вежны няньтӧ. Красноармейскӧй семьяяс, инвалидъяс эмӧсь — мый вылӧ найӧ ньӧбасны няньсӧ? Вотчина эськӧ и эм да, няньыс этша воӧ. Рад эськӧ уджаласны видз-му вылын, да босьтчыныыс налӧн нинӧмӧн, кыпӧдчыныыс оз вермыны. Налы кӧ эськӧ ичӧтика первойсӧ отсалыштан, колӧкӧ сэсся и бурджыка овмӧдчасны да зільджыка пондасны уджавны.
Сэсся миян няньыд частӧ кынмывлӧ. Таво сыысь ёна колӧ видзчысьны: сёр тулыс — сёр кӧдза, сёрӧнджык няньыд воас, а миян пужъясыд водз овлӧны, сёрӧн воан няньыд вермас и кынмыны. Няньыд кӧ кынмас, и медзіль мортыслӧн уджыс весь вошӧ; сэки сылы ковмас уджӧн нянь сетны, кор бур нянь воас — водзӧссӧ мынтас.
Сэсся унаысь прӧмышленникъяслӧн няньыс оз овлы самӧй прӧмыс вылас мунігӧн. Мукӧдыслы кӧ туй вылас петігӧн няньтӧ он сет — лоӧ гортас кольччыны, прӧмыс вылас мунныыс оз вермы. Сэтысь государстволы лоӧ ӧти убытка.
Веськыда кӧ шуны, миянлы колӧ сэтшӧм нянь запас, мед эськӧ ми вермим уджалысь йӧзлы водзӧсӧн сетны, ӧти во кежлӧ ли, дырджык кежлӧ ли, ур-сьӧла вылӧ, выль нянь вылӧ либӧ мукӧдтор вылӧ.
Ми асьным татшӧм запас лӧсьӧдны огӧ вермӧ, татчӧ колӧ куимсё сюрс (300.000) пуд нянь — кытысь нӧ ми сы мындасӧ босьтам? Ас крестьяна костысь чукӧртны огӧ вермӧ, ньӧбны — деньга абу. А мыйкӧ колӧ вӧчны. Ӧні нин со делӧ овныыс нянь запастӧгыд, а суас кӧ ыджыд причча — дзик пикӧ сэки воам.
Миян эм ӧти туй. Ветлыны Мӧскуаӧ да Совнаркомлысь корны отсӧг. Мукӧд надея сэсся нянь запас лӧсьӧдны миян абу.
Миянлы, коми йӧзлы, Сӧвет власьт пыр на революциясянь отсавліс, да-й ӧні на оз ӧткажит. Толькӧ и миянлы шуасны: «Отсавны пӧ отсалам и нянь сетам, но мед пӧ нянь запас оз чин». Кутшӧмкӧ срок сетасны, сійӧ срок кежлӧ колӧ бӧр мынтыны государстволы нянь водзӧссӧ.
Тайӧ позьӧ вӧчны, да-й колӧ вӧчны миянлы. Ми вермам лӧсьӧдны ставсӧ тайӧ, важ магазея кумъяснымӧс кӧ бӧр лэптам да тыртам государственнӧй няньӧн. Мукӧдлаын лӧсьӧдалӧмаӧсь нин тайӧ — со Архангельскӧй губернялы государство сетӧма нянь магазея кумъяс тыртны. Сідз жӧ и миянлы колӧ. Сӧмын колӧ крестьяналы отсасьны магазея кумъяс кыпӧдігӧн. Сэсся вӧлӧсьт исполкомъяс киас выль магазея кумъяс колӧ босьтны да управляйтны Обласьтсянь. Сэки оз ло кыдзсюрӧ, тӧлктӧг нянь рӧскодуйтӧм.
Висер Епим.
