КЫДЗИ КОЛӦ КӦДЗНЫ ТУРУН
(Видзӧд воддза гижӧд 76-ӧд № «Югыд туй»)
Турун кӧдзлі ме кык пӧрйӧ. Ӧтчыдсӧ бобӧнянь (гӧрдъюр). Гӧри арнас сёйӧд выв эжмӧм мысти, пинёвті кузьмӧсӧн. Вомлӧсӧн пинёвтны оз ков, оз шыляв. Сэсся пукті наберушкаӧ (кудйӧ) кӧйдыс, сорлалі сійӧс кос муӧн и кӧдзи киӧн коялӧмӧн. Бурджык кӧдзны асылын, лӧнь дырйи, мед кӧйдысыс бокӧ оз тӧвзьы. Кӧдзӧм бӧрас пинёвтӧм пыдди кыскалі ӧтарӧ-мӧдарӧ сырса (увъя) кыдз пу доддялӧмӧн пиняӧс моз, мед кӧйдысыс муртса тырыштас. Ёна пинёвтны оз ков, кӧйдысыс пыдӧ пырас да оз чуж, пӧдӧ.
Мӧд пӧрйӧсӧ кӧдзлі вика (шыр гӧридз сикас). Сідз жӧ арнас, сёрӧн нин, гӧри зэв изӧрмӧм видз, туруныс вӧлі ньӧти нин оз пет. Воан тулыснас сідз жӧ бара пинёвті кузьмӧсӧн и кӧдзи. Сӧмын тайӧс кӧдзи ме зӧр сорӧн. Ӧтнассӧ кӧ кӧдзан, ставыс усьӧ, сісьмас. Быдмигчӧж некутшӧм торъя уход оз ков.
Кыкнанысьсӧ турун быдмыліс зэв бура; вӧлі ытшкынысӧ он вермы. Дивӧыд кутас, кутшӧмӧдз вермӧ быдмыны. Видзӧдан да — быдӧн сьӧлӧм вылад долыд.
Бобӧняньсӧ ме босьті куим во чӧж. Сы бӧрын сэсся пондіс шочмыны.
Турун кӧйдыс ме кӧдзи агрономъяс велӧдӧм серти, арталӧмӧн, мыйта кӧдзсьӧ десятина вылӧ. Десятина вылӧ кӧдзсьӧ: бобӧнянь — аскежас кӧ — 1¼ пуд, сорӧн кӧ — бобӧнянь пуд гӧгӧр, неуна этшаджык, да тимофеевка (шепта турун) ½ пуд; вика кӧдзсьӧ: ӧтнас кӧ — 10 пуд, сорӧн кӧ — вика 6 пуд, зӧр 6 пуд. Мукӧд кӧйдысъяссӧ ме эг видлавлы, гижны ог куж.
Эжаястӧ ме ног бурджык лоӧ гӧрны «насыпнӧйӧн»: первой гӧрыштны эжасӧ, сэсся сы бӧрся жӧ джуджыдджыка мусӧ (пӧтшвасӧ). Гӧрны лӧсьыдджык плугӧн либӧ косуляӧн.
Меным зэв окота эськӧ вӧлі турунсӧ кӧдзны быд во, бур сыысь зэв ыджыд, да лои дугдыны: йӧртӧ пондісны косявны, потшъястӧ нуавны, скӧт жугӧдӧ став петассӧ. Лёк вӧчысьяскӧд, вежалысьяскӧд нинӧм керсьыны ӧткӧн он вермы. Татшӧм уджъяс колӧ вӧчны ӧтувтчӧмӧн. Потштӧм йӧрӧ турун кӧдзӧмысь колӧ видзчысьны.
Бобӧняньтӧ колӧ ытшкыны чветитігас, пӧтӧсыс лоӧ бурджык, унджык. Нюжалас кӧ — лоӧ чорыд, пондас чирссьыны, гылавны муас. Косьтыны сійӧс сьӧкыдджык, лоӧ косьтыны ӧшлӧмӧн, уна пӧрйӧ бергӧдлӧмӧн; мырсьӧмысь оз ков повны: вештас бура став мырсьӧмсӧ уна пӧв.
Пондан кӧ уджавны турун кӧдзӧм уджтӧ, ньӧжйӧник, приметитчӧмӧн да видласьӧмӧн, ачыд регыд велалан, кыдзи-мый колӧ вӧчны. Велалан кӧдзны и мукӧд сикас турунъяс, эмӧсь ӧд уна сикас, быдӧн сёян турун.
