САРТАС
Кык сартас киӧ
Босьті ме сійӧн:
Ворсыштны окота!
Вот кыдзи тотшкӧда
Тотш-тотш-тотш...
Важӧн, кор эз на вӧв тайӧ югыд электричество биыд, миян пӧльяс да пӧчьяс пемдӧм бӧрын югзьӧдлісны керка пытшкӧссӧ пеша отсӧгӧн. Пешаыс артмӧ куимторйысь: пеша вор, кытчӧ кисьтавлісны ва, медым сартасыс ломтысьӧм бӧрас ӧгырнас усяс пеша воръя ваас да кусӧ. Пеша вор весьтас вӧлі сартас кутан. Тайӧ куим вожа кӧрт тувъялӧма пеша вор помас. Сэтчӧ и сюйлісны сартас помсӧ. Сартассӧ лӧсьӧдлісны стӧч пеша вор весьтас и сартасыслысь помсӧ ӧзтылісны.
Сартассӧ вежыньтлыны-нёровтлыны сідзи, медым сійӧ (биыс) эз кус, но и эз ёна ӧдйӧн сотчы, а югзьӧдіс ӧтмозаджык.
Тадзи пӧль-пӧчным сартаса би улын коллявлісны кузь арся да тӧвся рытъяссӧ. Мыйкӧ вӧчлісны горт гӧгӧр, некор эштытӧм уджсӧ.
Батьыс брунгыліс-летліс шоныд гынкӧм вылӧ небыд вурун, мамыс да пӧчыс печкылісны-кылісны став семьяяслы шоныд кепысь-носкияс, а дзоляник чоя-вока пукалісны пеша дорын да видзисны би. Вокыс чегӧм коса пуртӧн юкаліс ёна косьтӧм, веськыд сьӧмӧса коз пу пескысь сартас, а чоюкыс лӧсьӧдчӧма нин вежны ӧзъялысь-бырысь сартас коляссӧ выльӧн.
Бруньки-бруньки сьылӧ батьыслӧн биток улын вуж. Батьыс мыйкӧ мургӧ вомгорулас, видзӧдлывлӧ ныв-пи вылас, быттьӧ арталӧ: мыйта нӧ вурун ковмас гынкӧмъяс вылӧ кагаясыслы.
Пӧчыс да мамыс печкиг-кыигмозыс тшӧтш жӧ сьылыштӧны олӧм-вылӧм йывсьыс ли мый ли.
Детинка дугдіс юкасьӧмсьыс, лэптіс юрсӧ да кывзысьыштіс мургӧм-сьылӧм шыас, видзӧдліс киас босьтӧм сартасъяс вылӧ да кык сартасӧн воча-воча тотшкӧбтіс ӧтчыд-мӧдысь. Сэсся кутіс тотшкӧдны бруньгӧм-мургӧм шыыскӧд ӧтсӧгласӧн. Артмис зэв мичаа. Чойыс нимкодьысла кекӧначасьны кутіс. Би видзӧмсӧ весиг вунӧдіс, да би коляс сартас торйыскӧд тшӧтш уси пеша воръяс, дзожмунӧм сӧмын кыліс.
— Но, мокасьтаяс, лэбзинныд тай дзикӧдз, — ропкыштіс пӧчыс.
— Нинӧм, нинӧм, бара на биасям, — шуис батьыс да кыскис зепсьыс тывкӧртсӧ. Гольскыштіс гоз-мӧдысь изъяс. Би кодзувъясыс сӧмын сявкнитісны. Биыс регыд и кутчысис биасян тшакас. Батьыс босьтіс кос сартассӧ да тшак вылас пӧлялӧмӧн ӧзтіс сартассӧ.
— На, пиӧ, сюй пешаас да энӧ нин сэсся ылалӧй, а аски югыднас батьыслӧн сигудӧк улӧ тотшкӧдчыштанныд-ворсыштанныд сартасъяснад, зэв тай лӧсьыда артмӧ.
