БУРӦ ВЕЛӦДІСНЫ АЯ-ПИА
Кор 1979 воын локті «Ленин туйӧд» газетӧ, менам медводдза велӧдысьнас лоис Василий Григорьевич Лодыгин. Но топыдджык йитӧдъяс артмисны редакторӧс вежысь Владимир Петрович Потаповкӧд. Буретш сійӧ и отсаліс пырӧдчыны журналистикаӧ. Ӧні на казьтывсьӧ ӧти тешкодь вӧвлӧмтор. Петрович менӧ тӧдмӧдіс, мый газетын эм уна жанр, шуам, очерк, зарисовка, информация. А ӧні пӧ ачыд видлы вӧчны репортаж. Мед пӧ гижӧдсьыд бура тыдаліс, кыдзи артмӧ геройыдлӧн уджыс, казяв пӧ сэтшӧмторъяс, кодъяс шензьӧдасны лыддьысьысьӧс. Ӧти кывйӧн кӧ, мед гижӧдыд вӧлі ловъя. Ме и ветлі Кужбаса фермаӧ да вӧчи ассьым медводдза репортаж: «Транспортёр гольгӧ-бергалӧ, куйӧд шняпкысяс да руалӧ». Володя лыддис, нюммуныштіс, но эз, эз лэпты серамвыв. И некодлы кыв эз шу медводдза гижӧд йылысь. Бара на лабутнӧя сёрнитіс мекӧд да выльысь мӧдӧдліс репортажла, ӧні Югыдъягӧ нин, посёлокас школа стрӧитысьяс дорӧ. Сэки сэні прорабаліс ас вылас нималана зільысь Виктор Васильевич Белый. Бура дыр сёрниті сыкӧд, ӧттор да мӧдтор стӧчмӧдалі. Потапов тайӧ пӧрйӧ ошкыштіс менӧ, артмыштӧма нин пӧ гижӧдыд. А сэсся аскӧдыс некымынысь босьтліс сикт-грездӧ петалігӧн, дерт, велӧдыштӧм могысь. И вель на дыр кад, кывкутысь секретарлы сеттӧдз, нуӧдліс син пырыс быд гижӧд, индыліс, кыті да мый колӧ лӧсьӧдыштны. Вочасӧн «кардъя» киӧй веськалыштіс, да весиг редактор эз кут «пысасьны» менам статья-пасйӧдъяс дорӧ. Петрович (тадзи сійӧс пырджык шуи) гылыд кыв-ворнас, варовитны кужӧмнас, сьывны и ворсны сяммӧмнас редакцияын збыльысь вӧлі ловби кутысьӧн. А бӧрынджык, кор тӧдмалі, мый тайӧ мортыс коми гижысь Пётр Федотович Шаховлӧн пи, пыдди пуктӧмӧй сы дорӧ нӧшта на содіс. Батьыслӧн вирыс сӧнъясас!
Ӧд Пётр Шаховлысь висьт-повесьтъяссӧ ми школаын на велӧдлім. Коми кыв нуӧдысь Нина Михайловна Гуляева, коді ачыс Пожӧгысь жӧ, окотапырысь висьтавліс нималана земляк йывсьыс. Олан туйсӧ сы пыр и тӧдмалім: и кыдзи 1945 воын пыравлӧма Ухтаса горно-нефтянӧй техникумӧ. Тыдалӧ, Борис вокыслӧн ышӧдӧмӧн. И кыдзи сьӧм абутӧм вӧсна эновтӧма велӧдчӧмсӧ да дас вит арӧсӧн (!) локтӧма воспитателявны Пожӧгса детдомӧ. Быдмӧма директорӧдз. Бӧрынджык велӧдлӧма и начальнӧй школаын, вӧлӧма комсомол райкомса секретарӧн. Лыддьывлі П. Шаховлысь «Лӧз патефон» повесьтсӧ да быттьӧ тӧдышті мыйсюрӧ миянлы, томуловлы, сьӧлӧм вылӧ воана ыджыд гижысь йылысь. Сэсся и радио пыр сылӧн сёрниясыс, мед и асьсӧ аддзывтӧг, сибӧдісны-кыскисны тайӧ шнич коми морт дорас.
И со сійӧ жӧ 1979 воас Кулӧмдінын муніс районса том гижысьяслӧн семинар. Сэки ме и тӧдмаси Пётр Федотовичкӧд. «Эжва» литературнӧй котырӧ сыысь ӧтдор волісны тшӧтш Геннадий Юшков, Юрий Васютов, Нина Куратова, Егор Рочев, Юрий Васютов, Владимир Тимин. Ыджыд гижысьяс мудз тӧдтӧг уджалісны миянкӧд, позьӧ шуны, литератураӧ пырӧдчысьяскӧд, торъя секцияясын, а сэсся нуӧдлісны петкӧдчыны юрсиктса клубӧ да школаӧ. Кор велӧдчысьяс водзын сёрнитіс Пётр Федотович, посни войтыр ыззьывліс-ловзьыліс сылӧн аслыснога висьтасьӧмысь, челядь весиг кекӧначасисны.
Думысь ӧткодявлі ая-пиаӧс да волі ӧти кывйӧ: рӧдыдлӧн вужйыс тай бура тӧдчӧ. И мӧд пиыс, Витя, татшӧм жӧ пӧ. Батьыс кодь шмонлив. Педот Петыр, аслас нэмын унатор аддзывлысь, сиктса олӧмлысь гугсӧ и бансӧ тӧдысь, гижысьяс котырын век нырщикалысь, аслас оласногнас быттьӧ петкӧдліс, кыдзи колӧ лӧсявны ӧта-мӧдкӧд. Сы вылӧ видзӧдӧмӧн, сійӧс кывзӧмӧн ми, том гижысьяс, пыр тшӧкыдджыка кутім юасьны ассьыным: мыйла олам, мыйла колам?
Александр Лужиков, сӧмын на жӧ гижны босьтчысь, эз ӧтчыд ошйысьӧмпырысь кайтлы:
— А тэ тӧдан, мый ме Пётр да Борис Шаховъяскӧд ӧти грездысь, Кекурысь? Кӧсъя кӧ на, удж вылас ӧдзӧссӧ гурйыв восьтӧмӧн пыра да гортас вой шӧр кадӧ тотшкӧдча. Земляк морттӧ, майбыр, некор оз ӧтдорт.
Шуны кӧ веськыда, Шаховлӧн карса патераӧ Ӧльӧксан Лужиков менӧ унаысь корлывліс. Кежалам пӧ вай, сёрнитыштам, Пётр Федотовичлысь гудӧкасьӧмсӧ кывзыштам. Но кыдзкӧ век эз артмы. Да и родышті на: сы ыджда гижысь дорӧ да гортас локны-пырны?
Помнитсьӧ, Сыктывкарын Кулӧмдін районлӧн культура лунъяс дырйи чукӧртісны миянӧс, гижны босьтчысьясӧс, Печать керкаӧ. А сэні республикаса став нималана прозаикыс, поэтыс, комиыс и рочыс. Сьӧрсьӧн-бӧрсьӧн ме, Эдуард Тимушев да Александр Лужиков висьтасим ас йылысь, лыддим кывбуръяс. Сэки Пётр Федотович вӧлі «Войвыв кодзув» журналса главнӧй редакторӧн да шуис, кольӧй пӧ гижӧдъястӧ редколлегияӧн видлалӧм вылӧ. Альберт Ванеев да нӧшта кодсюрӧ сувтісны паныдкодь, кывзім нин пӧ да мый сэсся видлавнысӧ. Жебджыкӧсь на кывбуръясныс журналӧ сетӧм могысь. Но Юрий Константинович Васютов да Пётр Федотович асланыс лабутнӧй да ӧттшӧтш шмоньсора сёрнинас став мытшӧдсӧ ӧдйӧ шыльӧдісны-ладитісны. Недыр мысти нин «Войвыв кодзув» журналын петісны и Эдиклӧн, и Ӧльӧксанлӧн, и менам кывбуръяс. Радыд миян вӧлі!
Гижан уджыд Пётр Федотович дорӧ менӧ нӧшта на матыстіс-сибӧдіс. И кор сійӧ зілис Коми небӧг лэдзанінын, и кор веськӧдліс республикаса гижысь котырӧн. Пыран кабинетас да гулыд гӧлӧснас чолӧмасяс, тшайӧн быть юкталас, а сэсся корас лыддьыштны выль гижӧдъясӧс. Некор парскана, крукӧдлана, дойдана кыв эз шулы. Казьтыла ая-пиаӧс, Пётр Шаховӧс да Володя Потаповӧс, тшӧтш и воксӧ Борис Шаховӧс, кодкӧд лӧсьыда жӧ вӧлі тӧдса, ӧд кымынысь аддзысьлім Сыктывкарса да Ухтаса литературнӧй чукӧртчылӧмъяс дырйи, да вӧча аслым татшӧм кывкӧртӧд. Бур ёртъяскӧд мойвиис меным орччӧн уджавны. Вӧлі мыйӧ велӧдчыны налысь. И абу сӧмын гижан удж кузя. Аттьӧ йӧзкӧд лӧсявны велӧдӧмысь, быд дзугйысь петан туй корсьны туйдӧмысь.
