ЁМА ДА КЫК ЧОЙ


Олісны-вылісны гозъя. Налӧн вӧлі ӧтка ныв. Коркӧ гӧтырыс кувсис да мужик выльысь гӧтрасис. Выль гӧтырлӧн вӧлі сэтшӧм жӧ верстьӧ ныв. Тьӧткаыд пондіс ассьыс нывсӧ радейтны, а тьӧтпом нывсӧ быд ног кедзовтны да дзескӧдны.

Ӧтчыд ыстіс тьӧтыс тьӧтпом нывсӧ ю вылӧ шӧрт тӧб пожъявны. Пондіс нылыд шӧрт тӧб пожъявны, а тӧбйыд уси да вӧйи ва пыдӧсас. Шогсис, шогсис тьӧтпом ныв — оз тӧд мый вӧчны. Локтіс медбӧрын да висьталіс тьӧтыслы ставсӧ, кыдзи вӧлі.

— Кыдз гажыд, — шуӧ тьӧтыс, — а шӧрт тӧб мед вӧлі судзӧдӧма.

Локтіс ныв бара ю дінӧ, чеччыштіс ваас и друг воис мича луг вылӧ. Муніс, муніс да вӧв чукӧркӧд паныдасис. Локтіс сійӧ вӧвъяс дінӧ, тапкӧдіс да сыналіс найӧс. А вӧвъяс и шуӧны сылы:

— Мунан да воан Ёма ордӧ. Сійӧ тшӧктас тэныд медводз пывсян ломтыны да челядьяссӧ пывсьӧдны, а сэсся ваяс тэныд гӧрд да лӧз ящик, тэ босьт гӧрд ящиксӧ.

Муніс, муніс да мӧс чукӧркӧд паныдасис. Тапкӧдіс да лапкӧдіс мӧсъясӧс, а мӧсъяс сылы шуӧны:

— Кор Ёма тэныд ваяс гӧрд да лӧз ящик, тэ гӧрд ящиксӧ босьт.

Вот воис коркӧ Ёмалӧн керкаыс. Пырис сэтчӧ нывка, а Ёма сылы шуӧ:

— Менам, тыдалӧ, выль строшнича локтӧма. Мун пырысь-пыр пывсян ломты. Пес поткӧдлыны пондан, медым ни ӧти шы оз кывлы, пач ломтыны пондан, медым би ни тшын эз тыдовтчыв.

Ломтіс нылыд пывсянсӧ дзик сідзи, кыдзи сылы тшӧктісны, а Ёма сылы вайис... пож тыр лягушаясӧс, быдсикас гагъясӧс да шуӧ:

— Пывсьӧд да мыссьӧд менсьым пиянӧс.

Пывсьӧдіс да мыссьӧдіс нылыд Ёмалысь став челядьсӧ да кайис пывсянысь. Ёма и юалӧ пияныслысь:

— Но, кутшӧма тіянӧс пывсьӧдіс да мыссьӧдіс менам выль строшничаӧй?

— Зэв бура пывсьӧдіс да мыссьӧдіс.

Ёма сэк вайис гӧрд да лӧз ящикъяс да и шуӧ нывлы:

— Бӧрйы кодсӧкӧ да мун гортад, а сэні веж луг вылас восьт и сэсся ассьыд шӧрт тӧбтӧ аддзан.

Босьтіс нылыд Ёма ордысь гӧрд ящик да мӧдӧдчис гортас. Коркӧ воис горт весьтас, кыпӧдчис да веж луг вылын восьтіс ящиксӧ. Ящикысь петіс зэв мича керка. Пырис керкаас, а сэні сылӧн вошлӧм шӧрт тӧбйыс и зэв уна мукӧд эмбур.

Кор нылыс ставсӧ тайӧс висьталіс батьыслы да тьӧтыслы, тьӧтыс пузис завидьысла. Мӧд луннас тьӧт ыстіс ассьыс рӧднӧй нывсӧ шӧрт тӧб пожъявны ю дінӧ. Сійӧ локтіс ю дінӧ, нарошнӧ чӧвтіс тӧбсӧ ю пыдӧсӧ и котӧртіс мамыс дінӧ жалуйтчыны.

— Тэ, — шуӧ, — дона нылӧй, сун шӧрт тӧб бӧрсяыд.

Суніс нылыд шӧрт тӧб бӧрся и воис мича луг вылӧ.

Муніс, муніс да вӧв чукӧр паныдасис. Сійӧ дубитіс да лупитіс вӧвъясӧс и быд лёк кывнас пиняліс. Вӧвъяс сылы и шуӧны:

— Тэ воан Ёма ордӧ. Ваяс сійӧ тэныд гӧрд да лӧз ящик, а тэ лӧз ящиксӧ босьт.

Муніс, муніс да мӧс чукӧркӧд паныдасис. Сійӧ дубитіс да лупитіс мӧсъясӧс, быд лёк кывнас видіс. Мӧсъяс сылы шуӧны:

— Тэ воан Ёма ордӧ, ваяс сійӧ тэныд гӧрд да лӧз ящик, а тэ лӧз ящиксӧ босьт.

Воис медбӧрын Ёмалӧн керка. Пырис сэтчӧ нылыд, а Ёма сылы и шуӧ:

— Ме ордӧ, тыдалӧ, выль строшнича воӧма.

И тшӧктіс сылы Ёма пывсян пес поткӧдлыны, мед зык ни шум эз вӧв, пывсян ломтыны, медым би ни тшын эз вӧв. И пондіс сійӧ пес поткӧдлыны — гӧгӧр грима-йиркакылӧ, пывсян ломтіс — гӧгӧр тшын да би. Вайис сэк Ёма пож тыр лягушаясӧс да быдсикас гагъясӧс и шуӧ нывлы:

— Пывсьӧд да мыссьӧд менсьым пиянӧс, но сӧмын бурджыка!

А нылыд швачӧдіс да клопӧдіс, видіс да пиняліс Ёмалысь пиянсӧ.

— Но кыдзи тіянӧс выль строшнича менам пывсьӧдіс да мыссьӧдіс? — юалӧ челядьыслысь Ёма.

— Ой, и нӧйтіс сійӧ! Ой, и видчис сійӧ! — жалуйтчӧны Ёмалӧн челядьыс.

Сэки Ёма вайис кык ящик да шуӧ нывлы:

— Бӧрйы кык ящикысь ӧтиксӧ и мун сэсся гортад.

Нылыд босьтіс лӧз ящиксӧ и мӧдӧдчис гортас. Кор воис асланыс керка весьтӧ, кыпӧдчис ваысь да муніс мамыс дінӧ. Вот эня-ныла восьтісны ящик вевтсӧ, а сэтысь кыдзи тай ыпнитіс би: мамӧс и нылӧс пӧимӧдз сотіс.


Гижӧд
Ёма да кык чой
Жанр: 

lkejrlkelkrgner klrjnelknfrkl ekjnrjkenfrej

1