ПОВТӦМ САЛДАТ


Важӧн оліс-выліс ӧти салдат. Кызь вит во служитіс, кызь квайтӧд во вылас гортас лэдзисны. Вот мӧдӧдчис салдат гортас ассьыс пӧрысь бать-мамсӧ видлыны. Муніс, муніс да ӧти керкаӧ узьны юасис.

— Лэдз, — шуӧ, — кӧзяин, служивӧй мортӧс узьны.

— Узьнытӧ милӧсти просим, а вердны-юктавны миян крӧшки нянь абу.

Салдат кыскис ассьыс сумкасьыс нянь коляссӧ да шуис:

— Сёйӧ, кодлы мыйтӧм тырмас.

Мӧд луннас служивӧй мӧдӧдчис водзӧ да корысь тьӧткакӧд паныдасис:

— Отсав, — шуӧ, — служивӧй, корысь старукалы. Сет, жаляддза, ӧти нянь кусӧк.

Салдат мешӧк пельӧссьыс гурйис да лукйис, гурйис да лукйис да ӧти нянь крӧшки эз сюр. Сэсся зеп пыдӧссьыс сюри пять копеек деньга да сетіс корысь старукалы.

Корысь старука сы пыдди сетіс ассьыс коран сумкасӧ да шуӧ:

— Босьт, служивӧй, милӧстина сетӧм пыддиыд тайӧ сумкасӧ. Тайӧ сумкаӧн тшыглы он кув ни пӧгибӧ он во.

Босьтіс салдат корысь старукалысь сумкасӧ дай водзӧ мӧдӧдчис. Муніс, муніс да кынӧмыс мӧдіс сюмавны. Медбӧръя няньсӧ узянінын вердіс, медбӧръя деньгасӧ корысь старукалы сетіс, весиг куритчынытӧ табакыд абу. Пуксис салдат туй бокӧ, юрсӧ гыж-гыжкерыштіс да корысь старукалӧн сетӧм сумкаыс сылы дум вылас уси.

— А лӧсьыд жӧ эськӧ тайӧ сумкаас кӧ няньтор, вина бутылка да табак тыра кӧшель вӧлі. — Сэсся тапнитіс кинас сумка бокӧ, а сумкасьыс том молодеч звирк чеччыштіс.

— Мыйӧн, — шуӧ, — верма служитны тэд, выль кӧзяин?

Салдатлы зэв нимкодь лои да шуӧ:

— Мед пырысь-пыр тані вӧлі пызан да улӧс. Пызан тырыс чӧскыд сёян-юан да куритчан добра.

Друг салдат водзын лоис пызан, а пызан тырыс быдсикас сёян-юан да табак кӧшель.

Салдат пӧттӧдзыс сёйис-юис, лӧзӧдтӧдзыс куритчис да бара кучкис сумка бокӧ:

— Но ӧні кежлӧ пӧт и код. Верман бӧр ставсӧ уберитны.

Сёян ни юан эз ло, а том молодеч бӧр звиркнитіс салдат сумкаӧ, быттьӧкӧ эз и вӧвлы.

Муніс, муніс салдат да карӧ воис. Кыліс, сэн пӧ сарлӧн зэв мича ныв эм — Елена Прекрасная. Салдат шуӧ:

— Час ветла сар ордӧ Елена Прекраснаяӧс видзӧдлыны. Оз-ӧ ме сайӧ мун?

Кутіс пырны сар ордӧ, а часӧвӧйяс сійӧс оз лэдзны, сьылі тшуптас тойлалӧмӧн вӧтлісны.

Кучкис салдат сумка бокӧ, сумкасьыс том молодеч чеччыштіс.

— Кутшӧм служба, — шуӧ, — тшӧктан служитны, выль кӧзяин?

А салдат сылы индӧ:

— Вот тайӧ бӧлбанъясыс менӧ сар ордӧ пыравны оз лэдзны. Кучкы налы морт ӧтпырйысьӧн бан боканыс.

Том молодеч кучкис часӧвӧйяслы морт ӧтпырйысьӧн да найӧ турун мешӧкъяс моз ӧтарӧ-мӧдарӧ лэбовтісны. Пырис салдат сар ордӧ. Сар сылысь и юалӧ:

— Кутшӧм могӧн, служивӧй, локтін ме ордӧ?

А салдат сылы и шуӧ:

— Ме локті тэнсьыд нывтӧ коравны, тэ ордын гӧститыштны.

Сар сылы и шуӧ:

— Куим лун гӧстит ме ордын. Кажитчас кӧ менам гӧщенньӧ, сэки зятьпу вылӧ туян.

Сэсся салдатӧс тюрмаӧ йӧртіс, а сёян-юан пыдди тшӧктіс пельса тыр ва вайны да сійӧс гӧститӧдны. Ӧти лун пукалӧ тюрмаын, мӧд лун пукалӧ салдат, ньӧти оз тӧждысь. Кучкас сумка бокас да пызан выв тыр сёян-юан мӧдас руавны, и куритчыны табак тырмымӧн эм. Салдат мортлы уна оз и ков.

Ыстіс сар слугаяссӧ салдат дорӧ юавны, здӧвӧлен абу сійӧ сарскӧй гӧщенньӧӧн? А салдатыд слугаяслы тшӧктіс висьтавны:

— Зэв дӧвӧлен, медым сар-батюшко тшӧтш волас ӧтлаын завтракайтыштны да вина румка юыштны.

Локтіс сар тюрмаӧ салдат дінӧ. Салдат кучкис сумка бокас:

— Но, — шуӧ, — том молодеч, мед тані вӧлі пызан тыр медся чӧскыд сёян-юаныс да быдсяма чӧскыд закускаяс.

Сумка пытшкысь звирк чеччыштіс том молодеч да сёян-юан лӧсьӧдіс.

Гӧститӧ сар салдат ордын да дивуйтчӧ: татшӧм чӧскыд сёянъястӧ ньӧтчыд на эз сёйлывлы.

Сёйӧм бӧрын сар гусяліс пызан вылысь ӧти зарни пань да аслас зептас и сюйис. Лыддисны сёйӧм бӧрын став паньсӧ да ӧти пань эз мӧд тырмыны. Салдат и шуӧ сарлы:

— Эн-ӧ тэ гусяв менсьым паньсӧ?

— Эг жӧ гусяв.

Салдат сэсся кучкис сумка бокас да шуӧ:

— Коді гусяліс менсьым ӧти зарни пань, сылы бан бокас кучкыны.

Звиркнитіс том молодеч салдат сумкаысь да кыскис вошӧм паньсӧ сар зептысь. Ӧтчыд кучкис сарлы бан бокас — тумбыльтчис, мӧдысь кучкис — мӧдарӧ тумбыльтчис. Сарлӧн ӧдва лолыс коли.

Сэсся сарыд салдатлы шуӧ:

— Сета ассьым нылӧс тэ сайӧ, ӧти вой кӧ узян менам выль керкаын да вӧтлан сэтысь чӧртъясӧс.

Салдат и шуӧ:

— Кыдз нӧ ог узь выль керкаын.

Муніс салдат узьны выль керкаӧ. Сійӧс вой кежлӧ гӧгӧрбок томналісны. Муртса пемдыштіс, салдат мӧдіс водны узьны. Друг кыськӧ геб мында чӧртъяс локталісны да салдатлы и шуӧны:

— Мыйла тэ, служивӧй морт, татчӧ, миян керкаӧ, локтін? Ми тэнӧ пырысь-пыр жӧ виам.

Салдат налы и шуӧ:

— Табакныд дубалӧ менӧ вины. — Сэсся салдат кучкис сумка бокӧ дай шуис:

— Вай, том молодеч, ужнайтыштам да закуситыштам.

Сумкаысь звиркнитіс том молодеч да пызан выв тыр лои сёян-юанъяс. Салдат вина юӧ, а чӧртъяс завидьпырысь видзӧдӧны сы сёйӧм вылӧ. Сэсся чӧртъяс и шуӧны:

— Он вузав, служивӧй, тайӧ сумкатӧ миянлы?

— Тайӧ сумкаыс, — шуӧ салдат, — абу продажнӧй, а заветнӧй. Тайӧ сумка пытшкас кӧ став чӧрт котырнад ӧтпырйӧ тӧранныд, сэки сумкасӧ тайӧс дон босьттӧг сета.

Чӧрт чукӧр дзольдӧдчисны да дзольдӧдчисны — дзик геб кодьӧсь лоины, ставныс тӧрисны сумка пытшкӧ. Сэсся салдат босьтіс пудджынъя гира да мӧдіс тай кучкавны чӧрт тыра сумкаӧ. Кучкаліс да кучкаліс, кучкаліс да кучкаліс. Чӧртъяс, кылӧ, горзӧны сумка пытшкӧссянь:

— Лэдз миянӧс, служивӧй, некор сэсся тэныд паныд ог лӧсьӧдчӧй.

А салдат ӧтарӧ гираӧн кучкалӧ сумкаӧ да ачыс шуалӧ:

— Коркӧ мӧдысь меным паныд лӧсьӧдчанныд-ӧ?

Сэсся босьтіс сумкасӧ да чӧртъясӧс ӧшинюлӧ койыштіс.

Чегсисны чӧртъяс да юртӧг-садьтӧг чепӧсйисны, коді кытчӧ веськалі. Эз нин сэсся некор тайӧ выль керкаӧ волыны.

Сар нин вӧлі думайтӧ, мый ковтӧм зятьпуысь сійӧ мыніс, мый чӧртъяс джагӧдісны сійӧс выль керкаын. Мӧд луннас салдат локтіс сар дінӧ дай шуӧ:

— Но, менам служба эштіс. Ӧні быть лоӧ сетны Елена Прекраснаяӧс ме сайӧ.

Сарлы эз вӧв эськӧ окота салдат сайӧ ассьыс нывсӧ сетны, но ӧткажитны эз лысьт. Но салдатыд ачыс эз ёна окотит сар ныв вылад гӧтрасьны.

— Ме, — шуӧ, — ветла первой пӧрысь бать-мамӧс видлыны, а сэсся вӧлисти локта Елена саревнаӧс коравны.

Босьтіс салдат ассьыс сумкасӧ да гортлань мӧдӧдчис.

Муніс, муніс да сылы зэв мисьтӧм старука паныдасис. Ӧти киас сылӧн клещи, мӧд киас ыджыд коса. Мисьтӧм старука салдатлысь туйсӧ и потшис:

— Ӧні, служивӧй, меным тэ сюрин. Дыр нин ме тэнӧ корся да некытысь ог аддзы. Ме тэнад смертыд.

Салдат скӧрмис да саблясӧ эськӧ кӧсйис кыскыны, но смертыд водзджык вевъяліс косаӧн ӧвтыштны.

Вот воис салдат мӧдаръюгыдӧ. Но райӧ сійӧс оз лэдзны. Райын пӧ салдатлы места абу.

— Абу кӧ и мед абу, — шуӧ салдат, — ме и адӧ муна. Сёянтор кӧ да табак лоӧ, меным и адын лоӧ зэв лӧсьыд.

Лэччис салдат адӧ. Чӧртъяс сійӧс кватитісны да медся жар биас мӧдісны кыскыны. Салдат тай кыдз сувтіс по-салдатски да равӧстіс чӧртъяс вылӧ ыджыд гӧлӧсӧн:

— Ак, ті, кӧмтӧм кокъяс, вӧсни бӧжъяс! Вунӧдінныд нин, кыдз ме тіянӧс сар керкаын пудджынъя гираӧн шонтылі!

Чӧртъяс мыйӧн кылісны тайӧ кывъяссӧ, ставныс сюв-сяв чепӧсйисны да медыджыд чӧрт дорӧ жалӧбаӧн котӧртісны:

— Ок, дедушко, ыджыд чӧрт! Сійӧ скӧр салдатыд миян адӧ воӧма. Став адсӧ кӧсйӧ кисьтны, жуглыны.

Повзис ыджыд чӧрт, йӧршитчис ад пельӧсӧ да ылысянь кутіс горзыны салдатлы:

— Мун, — шуӧ, — служивӧй, миян оланінысь. Мый колӧ босьт, а миянӧс эн вӧрзьӧд.

— Мый нӧ ме тіянӧн вӧча? Ті кучикысь сапӧг он вур.

Дӧзмытӧдзыс гуляйтіс салдат адын, чӧртъясӧс чиршӧдліс, полошуйтіс да райӧ мӧдіс.

Ен сылы и шуӧ:

— Кор мун Михаил Архангеллысь пищаль да сувт, служивӧй, рай ӧдзӧс видзны: Петыр Павел менам пӧрысьмис да стӧрӧжавны оз нин вермы.

Сетісны сылы пищаль да сувтӧдісны рай ӧдзӧс видзны.

Вот сулалӧ салдат винтовкаӧн да рай ӧдзӧс караулитӧ. Видзӧдӧ, райӧ смерть кайӧ. Салдат сійӧс соскӧдыс тракнитіс да шуӧ:

— Кыдзи тэ, лы чукӧр, райӧ лысьтан пырны? Код тэнӧ корис?

Смерть сылы и шуӧ:

— Ме ен дорӧ докладӧн локта. Колӧ сылысь юавны, кутшӧм арлыда йӧзӧс таво виавны тшӧктас меным?

Салдат сылы и шуӧ:

— Енмыд ме докладтӧг некодӧс ас дінас оз принимайт. На, — шуӧ, — босьтлы менсьым пищальӧс да видзлы рай ӧдзӧссӧ, медым ветлігкості некод татчӧ оз кавшась. Ме ачым ветла да тэ пыдди юала.

Ен тшӧктіс салдат пыр смертлы висьтавны, мый таво колӧ медся пӧрысь дедъясӧс да бабъясӧс виавны.

Салдат аскежас думыштіс: «А менам бать-мам пӧрысьӧсь нин. Тадз кӧ висьтала, смертыд менсьым пӧрысь бать-мамӧс начкас, найӧс сэсся меным оз и удайтчыв аддзӧдлыны». Салдат вежис енлысь тшӧктӧмсӧ — смертлы тадзи висьталіс:

— Таво енмыд тшӧктӧ виавны не арлыд серти, а чин серти. Мун лэччы му вылӧ да мӧрит став ыджыд чиновникъяссӧ.

Сулаліс, сулаліс салдат рай ӧдзӧс дорын, тадзи ӧти во колис. Видзӧдӧ: кыссьӧны, райӧ кайӧны югыд кизя чиновникъяс, а на бӧрвылын кос лы чукӧрнас гира-гаракылӧ смерть кыскысьӧ.

Смерть салдатлы ылысянь на горзӧ да ӧвтчӧ:

— Восьты, — шуӧ, — рай ӧдзӧстӧ, служивӧй!

А салдат смерть ныр улӧ кулаксӧ мыччӧдліс:

— Коді, — шуӧ, — тэд тшӧктіс тайӧясӧс райӧ катӧдны? Пырысь-пыр жӧ адӧ ставнысӧ вӧтлы.

Нуӧдіс смерть адӧ чиновникъясӧс да бара локтіс рай ӧдзӧс дорӧ салдатлысь юавны: кодъясӧс таво ен тшӧктас виавны?

Ветліс салдат ен дінӧ юавны. Енмыд и шуӧ: мед пӧ таво виалас шӧр арлыда мужичӧй йӧзӧс.

Салдатлы енлӧн приказыс эз во сьӧлӧм вылас: тайӧ приказ сертиыс смерть виас сылысь вокъяссӧ, сэсся сылы оз и удайтчы найӧс аддзӧдлыны. Салдат бара вежис енлысь приказсӧ да смертлы тадзи висьталіс:

— Таво кежлӧ енмыд тшӧктіс виавны не арлыд серти, а чин серти. Лэччы мун му вылӧ да виав сэсь став попъяссӧ.

Сулаліс, сулаліс салдат рай ӧдзӧс дорын, тадзи мӧд во коли.

Видзӧдӧ: поп чукӧр араваӧн райӧ кыссьӧны, а на бӧрся кос лы чукӧрнас гира-гаракылӧ смерть кыскысьӧ.

Ылысянь на смерть кияснас ӧвтчӧ да салдатлы горзӧ:

— Восьты, служивӧй, рай ӧдзӧстӧ, попъяс райӧ локтӧны!

Салдат бара кулаксӧ смерть ныр улӧ мыччӧдліс да шуӧ:

— Коді тшӧктіс тайӧ кузь юрсиа бесъяссӧ райӧ катӧдны? Сідз нин уна тані кузь юрсиаыс. Пырысь-пыр жӧ ставнысӧ адӧ вӧтлы. Енсянь сэтшӧм приказ сетӧма!

Вӧтліс смерть попъясӧс адӧ да бара локтіс рай ӧдзӧс дорӧ.

— Юав, — шуӧ, — служивӧй, енлысь, кутшӧм арлыда йӧзӧс таво кежлӧ тшӧктас виавны?

А салдат сылы и шуӧ:

— Таво кежлӧ ен тшӧктіс вины купечьясӧс да урадникъясӧс.

Сулаліс, сулаліс салдат рай ӧдзӧс дорын да коймӧд во коли. Бара локтӧ смерть, вайӧдӧ сьӧрсьыс купечьясӧс да урадникъясӧс. Ылысянь на сійӧ кинас ӧвтчӧ да горзӧ салдатлы:

— Восьт, служивӧй, рай ӧдзӧстӧ, праведникъяс локтӧны!

Салдат бара кулаксӧ смертлы ныр улӧдзыс мыччӧдліс да шуӧ:

— Вот сета ме тэныд, лы чукӧрлы, праведникъясӧс вайӧдӧм! Коді тшӧктіс тэныд тайӧясӧс райӧ катӧдны? Пырысь-пыр жӧ адӧ лэччӧд. Енсянь сэтшӧм приказ сетӧма.

Вӧтліс смерть ставнысӧ адӧ, бара локтіс рай ӧдзӧс дінӧ да ыстӧ салдатӧс ен дінӧ юавны, кодъясӧс таво кежлӧ виавны.

А салдат скӧрмис да шуӧ:

— Дӧзми ме тэысь. Абу ме тэныд слуга ни казак. Ветлы колӧкӧ да ачыд юав.

Тӧдмаліс ен салдатлысь шуткаяссӧ, тшӧктіс кутны да вайӧдны ас дінас:

— Но, мый тэ вӧчин, служивӧй? Гырысь чиновникъясӧс тэ тшӧктін смертлы виавны?

Так точно!

— Попъясӧс тэ тшӧктін виавны?

Так точно!

— Купечьясӧс да урадникъясӧс тэ тшӧктін виавны?

Так точно!

Скӧрмис ен да шуӧ салдатлы:

— Вӧтла ме тэнӧ, служивӧй, райысь татшӧм уджсьыд. Ӧні смертлысь нянь кусӧксӧ мырддин, нинӧм сылы лои вӧчнысӧ. Тшӧкта тэныд куим во чӧж вердны смертӧс ас кошта вылад.

Вот мӧдӧдчис салдат райысь му вылӧ бӧр, а смертыд сы бӧрся вуджӧр моз вӧтлысьӧ: кытчӧ салдат, сэтчӧ и смерть. Пуксяс салдат сёйны — смерть сыкӧд тшӧтш сёйны пуксяс да ӧтнас вит морт мында сёяс; пуксяс салдат вина юны — смерть сыкӧд жӧ юӧ да вит морт мында юӧ. Пуксяс салдат куритчыны, а смертыд сы чигарка куритігкості вит чигарка куритас.

Скӧрмис салдат смерть вылӧ да шуӧ:

— Дыр на ме тэнӧ кута вердны?

Мунісны-мунісны да кабак воис. Смерть сылы и шуӧ:

— Вай, служивӧй, пыралам кабакас да юыштам неуна.

А салдат аскежас думыштіс: «Час ме тэнӧ ӧні велӧдышта неуна. Сэсся сумка джынйыс кымын сӧвтіс дорыша из торъяс да шуӧ смертлы:

— Кытчӧ тэкӧд кабакӧ пырам? Тэнӧ, лы чукӧрӧс, аддзасны да став йӧзыс повзясны. Бурджык лоӧ, тэ кӧ пуксян ме сумкаӧ, а ме тэныд кута винасӧ мыччавны.

Сідзи и вӧчисны. Смерть пырис из тыра сумкаӧ да шуӧ:

— Ой, служивӧй, тані из чукӧрад меным зэв чорыд куйлынытӧ. Вай ректы сумкасьыд изъяссӧ.

А салдат сылы и шуӧ:

— Пукав сэн да мӧритчышт!

Сэсся салдат зэв топыда кӧрталіс сумкасӧ да мӧдіс смертӧс пыркӧдны.

— Ать! Два! Ать! Два! — по-салдатски маршируйтӧ да смертӧс из тыра мешӧкын пыркӧдӧ. А смертлӧн лыясыс гиля-голякылӧны из чукӧрын.

Сэсся салдат пырис кабатчик ордӧ, неуна юыштіс да шуӧ:

— Кабатчик, менам мешӧкын смерть куйлӧ, лэдза кӧ сійӧс вӧля вылӧ, пырысь-пыр жӧ тэнӧ виас. Мый сетан, медым ме сійӧс вӧля вылӧ ог лэдз?

Кабатчик повзис да шуӧ:

— Мый колӧ, сійӧ и босьт, но смертӧс вӧля вылӧ эн лэдз.

Прӧститіс салдат кабатчикӧс. Кӧрталіс кабак ӧдзӧсӧ смерть тыра мешӧксӧ да шуӧ кабатчиклы:

— Ме ветла пӧрысь бать-мамӧс аддзӧдлыны. Кытчӧдз бӧр ог во, смерть тыра мешӧксӧ эн лысьт босьтны, медым тані ӧдзӧсас мӧвкъялӧ.

Коли смерть кабак ӧдзӧсын из тыра мешӧк пытшкын мӧвкъявны. Быд ӧдзӧс восьтігӧн да пӧдлалігӧн сылӧн лыясыс гиля-голякылӧны.

Воис салдат гортас, а пӧрысь бать-мамыс ловъяӧсь на. Налы зэв лои любӧ, мый писӧ ловъя синмӧн удайтчис аддзӧдлыны. Дзонь во салдат гӧститіс гортас да кабатчик ордӧ смертӧс видлыны муніс. Лэдзис сійӧс из тыра сумкаысь да шуӧ:

— Но, смерть, кутшӧмджыка гӧститін кабатчик ордын?

А смертлӧн муртса лолыс кольӧма. Сэсся смерть бара мӧдіс вуджӧр моз сы бӧрся вӧтлысьны. Салдат и думайтӧ:

«Кыдз нӧшта тэнӧ тешитны?»

Ньӧбис сэсся салдат табак доз, тырыс сэтчӧ нюшкан табак сӧвтіс, пуксис да мӧдіс табак нюшкыны. Ӧтчыд нюшкыштіс — чик несйӧдіс, мӧдысь нюшкыштіс — чик несйӧдіс.

А смерть сылы и шуӧ:

— Вай, служивӧй, ме тшӧтш табактӧ нюшкышта. — Сылӧн вӧлі сэтшӧм мода, мый салдат вӧчӧ, сы бӧрся и сійӧ вӧчӧ.

— Ӧти чепӧль табакыд, смерть, тэныд, гашкӧ, этша лоӧ? Бурджык лоӧ, пуксян кӧ табак дозъяс, сэк сэсся кӧть дугдывтӧг нюшкы.

Пуксис смерть табак дозйӧ, а салдатыд босьтіс табак дозтӧ, зэв топыда пӧдлаліс да зептас и сюйис. Несъялӧ, кылӧ, смерть табак дозйын, а салдат сы вылӧ сералӧ. Дзонь во чӧж вӧдитіс смертӧс табак дозйын да лэдзис медбӧрын:

— Но кутшӧмджык, смерть, табак дозйын овны?

А смертлӧн муртса лолыс кольӧма. Бара смерть мӧдіс салдат бӧрся вуджӧр моз вӧтлысьны да салдат кошта вылын вердчыны.

Вот салдат вӧчис ыджыд ящик дай смертлы шуӧ:

— Пырав, смерть, ящик пытшкас да пытшкӧссяньыс стенъяссӧ стружитышт.

Пырис смерть ящик пытшкӧсӧ, а салдат крап пӧдлаліс ящик ӧдзӧссӧ да смертӧс ящикӧ томналіс. Сэсся нуис кладбище вылӧ, кодйис гу да сэтчӧ сійӧс и тыртіс:

Виччысьӧ, виччысьӧ смертӧс ен, но ӧти во колис, мӧд во колис, — смерть век абу. Повзис ен, кытчӧ мый нӧ сійӧ лоис? Сэсся ыстіс слугаяссӧ смертӧс корсьны.

Корсисны да корсисны, корсисны да корсисны — некысь эз аддзыны. Сэсся локтісны салдат дінӧ да юалӧны:

— Кытчӧ смертӧс, служивӧй, дзебин?

— Ме сійӧс кладбищеӧ нуи да гуалі.

Корсисны да корсисны, став кладбищесӧ лукӧшитісны, коркӧ сэсся смерть тыра ящикыд и сюри.

Локтіс ен дінӧ смерть дай шуӧ:

— Ӧдва менам лолӧй коли. Салдат кошта вылад вердчынытӧ абу тай зэв лӧсьыд.

— Салдатыдлӧн кӧ нянь-солыс абу пӧтӧса, бӧр мун мир кошта вылӧ вердчыны, — шуӧ сылы ен.

Бара важ мозыс смерть мӧдіс йӧзӧс мӧритны, но салдат дорӧ весиг и матыстчынысӧ эз лысьт, непӧштӧ сійӧс мӧритны.

Та бӧрын салдат оліс на сё во, гашкӧ и кыксёӧс. Сэтчӧдз оліс, кытчӧдз ачыс эз дӧзмы.


Гижӧд
Повтӧм салдат
Жанр: 

lkejrlkelkrgner klrjnelknfrkl ekjnrjkenfrej

1