ДЫР УЗЬСЬӦ


Садьми дас ӧтикӧд вылын нин. Сутки джын узьсьӧма, сідзкӧ. Но мед: талун субӧта.

Нюжмасьышті шоныд да небыд вольпасьын, сэсся чеччи: лунтыр ӧд он узь. Но очсӧдлӧ на со. Оо-ээ-о-хой! Со ӧд кутшӧм чӧскыда очсӧдіс, муртса вомкаличӧй эз вежыньтчы. Бӧр кӧ нин водны-а?

Сёйышті да бӧр воді: некытчӧ тэрмасьнысӧ, аски бара на шойччан лун.

Куйла, думайта. Ме — юрӧн уджалысь морт. Учёнӧйяс шуӧны: татшӧм йӧзыслы колӧ пӧ узьны суткинас кӧкъямыс часысь не этшаджык. Быд суткилӧн коймӧд юкӧныс, сідзкӧ, узьсьӧ, а ми вокыслӧн унджык на. Меным комын арӧс. Сідзкӧ, дас во нин узи али мый? Но, лешакӧ, дас во ӧд эг жӧ узь!

Быдсӧн йирмӧг босьтіс. Звирк чеччи. Аттӧ дивӧ! Но ме жӧ абу дыш кань, ог узь лун и вой, а уджала! Овлӧ, дерт, чӧскыда ӧбедайтӧм бӧрын и удж вылас мукӧддырйи вугрӧдлӧ. Но унзільыс бӧр прӧйдитӧ, торйӧн нин рытланьыс, кор кутас матыстчыны гортӧ мунан кад.

Лоӧ петавны сусед дорӧ. Пронькӧд ми ӧтлаын мырсям-уджалам да ёрта-ёртысь ог полӧй, веськыда сёрнитчам.

Торкӧдча — некод оз шыась. Мӧдысь таркӧді. Кыліс суседлӧн броткӧм, сэсся воссис ӧдзӧс и мыччысис унзіль чужӧма Пронь. Дыр узьӧмысла чужӧмыс пыктӧма быдсӧн, синъясыс ӧдва тыдалӧны.

— Вӧлись на вольпась вылысь? — шензьӧмӧн юалі ме. — Лун шӧрӧдз стынитны верман?

Ачым рад лои: абу ӧтнам, сідзкӧ, дыр узьны радейтысь мортыс!

— Завидь кӧ босьтіс — вод да узь жӧ кӧть рытӧдзыс, — очсыштіс Пронь. — Дӧзмӧдчан сэні. Кутшӧм чӧскыд вӧт вӧлі вӧтала. Эк! Нолтӧ, мышкӧс гыжйышт.

— Пывсьыны ветлы, корӧсясь зільджыка, — мышсӧ гыжъялігмоз велӧдышті ме.

— Аски водз чечча да ветла, дерт. Ӧні йӧзыс уна.

— Бара ӧд узьсяс.

— Гӧтыр пальӧдас.

Пронь мыссис да ӧзтіс папирос. Ме бара велӧдышті:

— Куритчытӧдзыд завтракайтны колӧ.

— Кынӧм оз на сюмав да. А тэ век велӧдан йӧзсӧ, кыдзи колӧ овны. Ачыд весиг гӧтрасьнытӧ он куж-а. Завтракайттӧдзыд, кӧнкӧ, куим-нёльысь шпуткин жӧ. А узян ме серти на дырджык. Удж вылад вугралан и. Ме думайта, сёйигад сӧмын прамӧясӧ и палявлан, век унзіль.

— Но лешакӧ! — скӧрми ме. — Локті, кыдзи прамӧй ёрт дорӧ, а сійӧ видчӧ. Унтӧ торки да сійӧн, кӧнкӧ?

— Сійӧн, дерт. Кутшӧм мича нылӧс вӧлі кутлала...

— Гӧтырыдлы висьтала вот...

— Висьталан кӧ — быд вой кута стенад камӧдны.

— Гӧтырыд мед асьтӧ оз камӧд.

— Тэ веськыда висьтав, Опонасей, дӧзмӧдчыны локтін, али мыйкӧ могӧн?

— Могӧн, Проша, — нюмъявтӧг шуи ме. — Юавны кӧсъя, дыр-ӧ тэ суткинас узян?

Пронь дыр видзӧдіс меным синъясӧ, сэсся ышловзис:

— Дыр-ӧ узьсьӧ, сы дыра и узя. Тэ эн скӧрмы, Опонасей, но сё-таки ветлы врач дінӧ. Тэнад мыйкӧ... этійӧ... Абу ставыс ладнӧ юрад: кыткӧ вӧрзьыштӧма.

— Эн пов, некыті абу вӧрзьӧма. Талун со артышті да йирмӧг босьтіс: комын арӧсӧдз олі да, вӧлӧмкӧ, дас восӧ узьсьӧма, абу кӧ унджык.

— Но и мый? Тэ жӧ уджалан!

— Уджала эськӧ да...

— Удждонсӧ мынтӧны?

— Шуан жӧ...

— Патераыд эм?

— Хы! Коз улын ӧд ог ов! Зэв бур патера, тэкӧд, бур суседкӧд, орччӧн. Пес ни ва оз ков вайны. Электричество, газ, телефон, телевизор, радиокомбайн...

— Гашкӧ, инӧ, кӧмавны-пасьтавнытӧ нинӧм?

— Хы! Шуан жӧ! Тэнӧ на, колӧ кӧ, пасьтӧда.

— Холодильникыд, гашкӧ, тыртӧм?

— Тӧрыт на ветымын кольк да куим курӧг ньӧби.

— Мый нӧ сэсся тэныд колӧ? Пет гортад, пу ӧти курӧг, сёй да вод узьны, шкоргы. А эн нинӧм абусӧ сёрнит да дӧзмӧдчы. Мен колӧ бритчыны, завтракайтны да мунны кино вылӧ. Гӧтыр кӧсйис магазинъясті гӧгӧртігмоз билетъяс ньӧбны.

— Лун шӧр лунӧ кино вылӧ?

— Войнас ме узьны радейта.

Дыр узьӧм йылысь сёрниыс эз весьшӧрӧ вош. Ӧтчыд Пронь и шуис:

— А тэ прав, Опонасей. Суткинас менам час дас кымын узьсьӧ жӧ вӧлӧма, а шойччан лунъясӧ — сутки джын.

— Вӧчнысӧ нинӧм, вот и узьсьӧ, — очсышті ме. — Телевизор дорад рыт-рыт пукавнытӧ дӧзман жӧ.

— Вай заочнӧ велӧдчыны пырам! Сэки, небось, ковмас рыт-рыт пукавны учебникъяс сайын.

— А мый? — ӧзйи ме. — Ставыс велӧдчӧны! Лоам ми тэкӧд высшӧй образованиеа йӧз. Аслыным бур дай государстволы выгӧда.

Ньӧбим учебникъяс, кутім зіля гӧтӧвитчыны приёмнӧй экзаменъяс кежлӧ. Пронь кӧсйӧ лоны экономистӧн, а ме — учительӧн.

...Кад мунӧ. Проша помаліс нин коймӧд курс, а ме век на приёмнӧй экзаменъяс кежлӧ гӧтӧвитча...


Гижӧд
Дыр узьсьӧ
Жанр: 

lkejrlkelkrgner klrjnelknfrkl ekjnrjkenfrej

1