НЫВБАБА — ОВМӦС ЛӦСЬӦДЫСЬ
Дугдіс гымавны Роч му вылын гым, дугдіс киссьыны уджалысь йӧзлӧн пӧсь вирыс. Вӧлисти нёльӧд во вылын революция бӧрын вермам ми заводитны сёрнитны овмӧс лӧсьӧдӧм йылысь, выль олӧм лӧсьӧдӧм йылысь.
Мый нӧ миянлы колӧ вӧчны? Медвойдӧр колӧ думыштны, мый вӧсна уджалысь йӧзыс тамда восӧ водзсасисны озыр йӧзкӧд? Свободасӧ ӧмӧй найӧ корсисны корысь кодь олӧм вылӧ? Праваясыс ӧмӧй колӧны вӧлі тшыгъявны? Уджалысь йӧз корсисны правасӧ да свободасӧ сы вылӧ, мед вермасны гӧль олӧмсьыс, сир курыд олӧмсьыс петны. Сӧмын ӧнӧдз на эз лэдзны миянӧс уджавныс: кыдз вермисны дзескӧдісны озыр йӧз дор, важ права оланног дор олысьяс, войнанад и заговоръяснад. Асьныс жӧ сэсся и серавлӧны: со пӧ тай Сӧветскӧй власьтыд уджалысь йӧзыдлы мый вайис, вӧчисны пӧ тай выль олӧмтӧ — тшыгъялӧны да кынмалӧны ӧні уджалысь йӧзыс важ дорсьыс ёнджыка. Регыд буракӧ уджалысь йӧз дугӧдасны налысь серамсӧ. Ӧні миян Краснӧй Армия вермис став врагсӧ Республикалысь. Сибырысь, Кавказысь, Украинаысь, Крымысь — быдлаысь враг вӧтлӧма. Олам ми ӧнӧдз на гӧля, быдтор оз судзсьы, а мыйыс миян абу? Кӧртыд, шомыд, нефтьыд, вӧрыд, солыд, чериыд — быдтор ӧні миян паськыд Республика му вылын да му пытшкын. Став тайӧ донатор дінас ӧні колӧ кутчысьны, перйыны, вӧчӧдны, разӧдны кытчӧ мый колӧ. Кокньыд ӧд шуныд, а вӧчныс сьӧкыд. А вӧчныс лоӧ. Лоӧ вӧчныс уджалысь йӧзлы жӧ, ставнымлы миянлы. Виччысьны некодсянь. Лоас не толькӧ дорны, керавны, кылӧдны, гӧрны-кӧдзны, — лоас став овмӧснас бергӧдлыны, став Республика кӧзяйствонас управляйтны. Водзвыв ставсӧ ковзяс артавны: кытчӧ мый уна-ӧ колӧ, кытӧні мый уна-ӧ эм, кыдзи ӧтилаысь мӧдлаӧ судзсьытӧмторсӧ нуны, — быдтор колӧ водзвыв тӧдны. Удж сійӧ абу кокньыд. Эз войдӧр уджалысь йӧз сійӧ уджсӧ тӧдлыны, эз и велавны сы вылӧ. Медся ылын сійӧ уджсьыс вӧліны войдӧр нывбабаяс. Омӧля найӧс велӧдлісны, пыр ӧти уж вылын видзлісны: сьӧд удж кындзи сійӧ толькӧ и тӧдліс горт гӧгӧр да челядь гӧгӧр ноксьӧм. Ӧні Сӧветскӧй правительство шуӧ: нывбабаӧс пӧ колӧ тшӧтш овмӧс лӧсьӧдӧм дінӧ матыстны. Уна пӧ уджалысь нывбаба нужа-тужасӧ, нартитӧмсӧ аддзыліс, частӧ пӧ бурсӧ и лёксӧ ёнджыка вермӧ индыны. Нывбабаыс ӧд миян джын йӧзыс, оз кӧ пондыны отсасьны — джын уджыс вӧчтӧм лоӧ. Колӧ став-став нывбабаыслы неуна пӧрасӧ ассьыс, гортса удж кындзи, сетны велӧдчӧм вылӧ, сетны общӧй удж вылӧ, государство удж вылӧ. Сэки ми ӧдйӧнджык вермам петны ӧнія гӧль олӧмсьыс, сэки пондам долыда, гажаа, «мортъяс» моз овны.
Ёль.
