ВЫЛЬ ЗАКОН НЯНЬ ЙЫЛЫСЬ

10-ӧд Съезд Коммунист партиялӧн ӧні шуис: сетны крестьяналы кокньӧд — обязательнӧй развёрстка (поставка) пыдди лӧсьӧдны натуральнӧй налог.

Мый нӧ тайӧ лоӧ? Кутшӧм кокньӧд таысь крестьяналы?

Зэв ыджыд. Со мый лоӧ тайӧ:

Ӧнӧдз вӧлі правительство крестьяналысь корӧ нянь (и мукӧдтор) обязательнӧй поставкаӧн, нянь воӧм бӧрын перйӧ вӧлі лишнӧйсӧ.

Тадзи зэв сьӧкыд, дерт, вӧлі крестьяналы. Уна вӧлі шуасьӧны: «мый нӧ пӧ уджалӧмсьыс: кӧть пӧ мыйта уджав — мырддяс жӧ пӧ ӧд власьтыд-а».

Пыр вӧлі крестьяниныд тӧждысьӧ, оз вӧлі тӧд — кольӧ оз аслыс мыйкӧ?

Полӧ вӧлі ас уджсьыс.

Ӧні лоӧ мӧд ногӧн. Ӧні правительство кутас водзвыв сетны, нянь вотӧдзыс, быд губерня вылӧ (а сэтысянь уездъясӧ, вӧлӧсьтъясӧ, деревняясӧ, ӧтка крестьяналы медбӧръя вылас) налог.

Шуам: Нёбдін вылӧ нянь налог пуктасны витсё пуд. Сэсся сійӧс крестьянаыс разӧдасны ас костаныс, кодлы мыйта пырас. Кутшӧмкӧ Васька Мишкалы, шуам, налог пырис кык пуд. Тайӧ кык пудсӧ вештӧм бӧрын сэсся некод нин оз кут корны, кӧть эськӧ сылӧн и сё пуд эм лишнӧй нянь, — кольӧм няньыс сійӧ ас уджалӧмысла и кольӧ.

Сідз: налог мынтӧм бӧрын, ставыс мый кольӧ — кольӧ крестьянинлы аслыс; вермас сы вылӧ вежлавны уджалан кӧлуй, мый колӧ, кыдзи кужас, кыдзи тӧдас — сідзи-й вӧчас ачыс, ассьыс эмбур кыпӧдӧм вылӧ.

Коді унджык кӧдзас, коді зільджыка уджалас — сылӧн унджык и кольӧ няньыс.

Лоӧ кӧ кутшӧмкӧ беда — шерӧн жугӧдас ли, кынмалас ли, мый ли, — сэки бара жӧ Сӧветскӧй власьт чинтас и налогсӧ сэтшӧм крестьянин вылысь.

Татшӧм бур законыс мунӧма нин ВЦИК пыр 15-ӧд лунӧ тайӧ — март тӧлысьын.

Лэдзны тайӧ законсӧ Сӧветскӧй правительство зэв тэрмасьӧ, мед эськӧ быд крестьянин тӧдіс та йылысь гӧрны кӧдзны заводиттӧдз, таво тулысын жӧ. ВЦИК шуӧма: март 20-ӧд лунӧдз эштӧдны ставсӧ тайӧ закон йылысь.

Уна на мукӧд пӧлӧс кокньӧд сетӧ крестьяналы тайӧ выль законыд, да кор петас — сэки лӧсьыдджыка висьталам став крестьянаыслы сы йылысь.

Ӧні колӧ тӧдны: крестьяна мед кыдз-мый вермасны унджык кӧдзасны, унджык пуктасны, зільджыка уджаласны. Сӧветскӧй власьт — асланым власьт, пыр тӧждысьӧ, кыдз эськӧ кокньыдджык да лӧсьыдджык олӧм сетны крестьяналы, уджалысь йӧзлы.

Мед жӧ бура нималас тайӧ выль бур законыс да Сӧветскӧй власьт!

Нёбдінса Виттор.