МЫЙЛА МИ ЛОЛАЛАМ

Мортыд ловъя кытчӧдз оз быр лолалӧм. Лолалігӧн нырӧд да вомӧд кыскам пытшканым сынӧд. Лов горш пыр сынӧдыс пырӧ тыӧ. Лов горшыд торъялӧ кык пельӧ: шуйга да веськыдвывса вожъясӧ. Налӧн бара эмӧсь зэв уна вӧсньыдджык вожъяс. Вӧсньыдик вожъясыс помасьӧны посньыдик гадьясӧн. Сійӧ гадьясыс лолалігӧн кыскӧны да бӧр йӧткӧны сынӧдсӧ.

Гадьяс кучикӧ вӧсньыдик сӧнъясӧд мунӧ вир. Вӧсньыд кучик пырыс вир босьтӧ сынӧдсьыс аслыс колан шоммӧдан газ (кислород). Шоммӧдан газ колӧ став тушанымлы: сійӧ сетӧ яйлы олӧмсӧ. Тыысь шоммӧдан газ босьтӧм бӧрын вир мунӧ сьӧлӧмӧ, сэсянь став туша кузяыд. Шоммӧдан газ пӧткӧдан ваяскӧд вирын ӧтлаасигӧн вӧчӧ гырк пытшкӧсын шоныд, лоӧ битӧг сотчӧм. Сы вӧсна миян яйным пыр шоныд, вирным пӧсь. Татшӧм сотчӧмла яйын лоӧ ковтӧм шома газ (углекислый газ).

Шома газыд ӧтлаасьӧ виркӧд, сы вӧсна вирыс лоӧ сьӧдджык (лёк вир). Лёк вир нуан сӧнъясӧд вир бӧр воӧ тыӧ, шома газсӧ йӧткӧ петысь сынӧдкӧд, пырӧм сӧстӧм сынӧдсьыс бара босьтӧ аслыс колан шоммӧдан газсӧ. Морт ловъя дырйи тадзи пыр вирным тыын босьтӧ аслыс колан шоммӧдан газ да бӧр йӧткӧ ковтӧм шома газ.