ФАШИЗМ КАБЫРЫН
Унаӧн водзын мунысь итальянскӧй пролетариат пӧвстысь, медся нин том рабочӧйяс, пукалӧны пемыд, уль руа, сісь дука тюрмаясын — сісьмӧны ловъя вывсьыс, унаӧн шогсьӧмысь да нӧйтӧмысь йӧймӧны. Фашистъяс сідзи нем жалиттӧг виалӧны бур уджалысьясӧс, коммунизм понда пессьысьясӧс.
Рабочӧй кыпӧдчӧмӧн нуӧдысьяс кӧ дырджык пондасны овны, налы сёянас яд сетӧны. Сідзи вӧчисны Гастон Соццикӧд, сідзи вӧчӧны мукӧдкӧд и.
Революционеръяскӧд дыр оз сёрнитны, оз юасьны. Суд дженьыд. Коммунистическӧй велӧдӧм паськӧдӧмысь судитӧны 15 во кежлӧ катаргаӧ. Ячейка котыртны кӧсйӧмысь судитӧны 10–15 во кежлӧ.
Кык воӧн специальнӧй трибунал судитӧма 253 комсомолечӧс катаргаӧ, 1280 во кежлӧ ӧтлаын ставныслы.
Фашистъяс нем жалиттӧг „мыжаясӧс“ мучитӧны. Зэв налы сьӧлӧм вылас воӧ пукалысьясӧс куш сельдиӧн вердны, сэсся не юктавны найӧс, либӧ „жаритӧны“ бензинын кӧтӧдӧм рузум вылын. Тшӧкыда гыж улӧ гырысь ёсь емъяс сюйӧны, мукӧд ногӧн мучитӧны и, сӧмын мед унджык пычкыны арестуйтӧмлысь организация удж йывсьыс. Том морт рабочӧй Диренолысь юасиг сулӧдісны сійӧс сотчан бензина рузум вылын. Тодіын сідзи не ӧтик уджалысьлысь ловсӧ босьтӧмаӧсь. Бевеллоын лов петтӧдзыс сідзи мучитӧмаӧсь Марино комсомолечӧс, сылысь кык ёртӧс да.
Итальянскӧй комсомол зэв гырысь лыдъяс вермас сетны виӧм-мучитӧм, тюрмаясын да катаргаын олысь комсомол вылӧ. Унатор найӧ вермасны висьтавны буржуй-капиталистъяскӧд косясьысьяс олӧмысь.
Итальянскӧй комсомол лэдзӧ листовкаяс, стенгазетъяс. Стенаясӧ „Вива Ленин“ да „Вива Руссия Советика“ гижӧмысь, листовкаяс да стенгазетъяс лэдзӧмысь да, „мыжаяссӧ“ фашистъяс судитӧны 10–15 во кежлӧ катаргаӧ.
Чорыда кутӧ ассьыс знамясӧ гусьӧн итальянскӧй комсомол. Фашистъяс юасьӧмлы, фашистъяс суд вылын найӧ воча кыв видзӧны: „Бырӧдамӧ фашизм!“ „Видза олас ССРС!“
Вывті сьӧкыд фашистъяс пӧвстын уджавны, котыртчыны. Ячейкаяс да группаяс сьӧрсьӧн-бӧрсьӧн арестуйталӧны. Пабрик-заводъясын, сиктъясын и, кодкӧ кӧ абу шленын фашист организацияын, пыр сы бӧрся сюся кыйӧдӧны.
Вывті сьӧкыда овсьӧ крестьяна челядьлы. Налысь став вын-эбӧссӧ донтӧм донысь пычкӧны озыр кӧзяинъясыс. Нэр челядь уджалӧны виноградникъяс вылын 12–14 часӧн сутки 40–50 ур вылӧ. Лун-лун жар шонді улынӧсь, шойччӧг оз аддзывны.
Бастуйтны оз позь. Бастуйтны кӧсйысьясӧс, либӧ забастовка вылӧ ышӧдысьясӧс судитӧны 4–5 во кежлӧ катаргаӧ.
Том рабочӧйяс ёна скӧрмӧмаӧсь фашистъяс вылӧ, пуӧ налӧн вирыс мездысьны чорыд гыжъя кабырысь.
Революционнӧй праздникъяс лунӧ — вечернянас кӧть унаӧс арестуйталӧны, войбыд патрульяс ветлӧдлӧны — стенъясысь аддзан гижӧдъяс: „Видза олас коммунизм, видза олас Ленин, фашизм оз ков“, с. в.
Фашизм пессьӧ босьтны ас кипод улас став том йӧзсӧ, велӧдӧ найӧс спортӧ, гимнастикаӧ, война гӧгӧр уджӧ, — сӧмын ставыс сійӧ мунӧ рӧдина дорйӧм могысь. Фашистъяс пессьӧны быдтыны капитал дорйысьясӧс.
Итальянскӧй комсомол чорыда косясьӧ челядьӧс быдтан фашист организациякӧд. Сёясӧн усьӧны тайӧ кось вылын том комсомол, а на местаӧ быдмӧны сюрсъясӧн выль косясьысяс. Итальянскӧй комсомол — ошйысянтор итальянскӧй пролетариатлӧн, му выв коммунизм дор сулалысь том йӧзлӧн и.
