ЯРАН ПИ — ТЫКС

І.

Хоседа-Хардын исполком восьтіс яранъяслы школа. Школаыс пу керкаын, велӧдчисны 26 морт, ставныс олісны школаас.

Километр 500 сайысь кӧръясӧн локтіс тайӧ школаӧ Тыкс нима детина батьыскӧд. Локтісны декабрын, кор став тыясыс саялісны йи улӧ да лым улӧ. Май заводитчигӧн, туй тшыксьытӧдз, Тыкслӧн батьыс бара локтас Хоседа-Хардӧ, босьтас писӧ школаысь, нуас гожӧм кежлас асланыс чумӧ.

Школаӧ Тыкс воис сьӧд, мыссьывтӧм; дӧрӧм-гачыс абу, куш яй вылас и пасьталӧма кӧр ку паськӧмсӧ. Сетісны Тыкслы дӧрӧм-гач, сетісны вольпась, юрлӧс, эшкын, прӧстыня — ставыс дивӧ кодь ичӧт яраныдлы.

Воддза лунъясас сійӧ вӧлі век вунӧдӧ вольпасьсӧ пелькӧдны; зэв дышпырысь асывъяснас мыськӧ чужӧмсӧ да кияссӧ; некыдз оз велав кизясьны; вунӧдӧ вӧнясьны. Кепысьяссӧ да шапкасӧ тувйӧ ӧшӧдӧм пыдди пуктӧ пызан вылӧ. Паськӧмысь буссӧ оз пыркӧдлы; частӧ джоджӧ сьӧлалӧ; нямӧдъяссӧ да сьӧд дӧрӧм-гачсӧ юрлӧс улас сюйӧ.

Дыр лои ноксьыны, кыдз колӧ овны Тыксӧс велӧдны.

Сёянінас ӧшалӧ плакат, гижӧма: „Сёйигад тасьтіӧ кинад эн пыр“. Тайӧ плакат вылас унаысь лолі индывлыны Тыкслы: дыр сійӧ эз гӧгӧрво, мый колӧ вӧчны паньӧн, пуртӧн, вилкиӧн.

ІІ.

Сьӧкыд вӧлі Тыкслы лыддьысьны-гижны велӧдчыны, дыр видзӧдны бумага вылӧ; войдӧрсӧ дзик йӧй кодь вӧлі. Сы пыдди сійӧ уна тӧдіс мукӧд челядь тӧдтӧмтор. Школаас локтӧдз Тыкс ветлывліс нин кыйсьыны, кӧръясӧс видзліс, лысьтліс ӧтнасӧн ыджыд тыӧд пыжӧн ветлыны. Яранъяс уджысь быдтор нин гӧгӧрвоӧ ичӧтик Тыксыд.

Кутіс Тыкс велӧдчыны. Велӧдчӧмӧн коли ӧти тӧв, сэсся и мӧд тӧв.

Ӧні Тыкс бура нин гижӧ. Вот сылӧн ӧти висьт:

„Ӧтчыд ме батьӧкӧд“, — гижӧ Тыкс, — „ветлі кыйсьыны. Лыйим куим дозмӧр. А коркӧ ветлім саридзӧд карбасӧн (ыджыд пыжӧн), чукӧртім гӧгӧра колькъяс да гӧн. Карбасыс миян ыджыд паруса. Ыджыд тӧв кӧ кыптас, повзьылан.

Прӧмыссӧ батьӧ вузалӧ кооперативӧ да госторглы. Сы вылӧ ньӧбам сов, нянь, порок, дрӧб, мукӧдтор. Кӧр яй да пӧтка яй асланым эм“.

Тадзи Тыкс велӧдчис гижны аслас олӧм йылысь.