МОРТЪЯСӦН ГӦРӦМ
Медводдза йӧзлӧн му уджалан кӧлуй вӧлі бедь да кокан. Сідзи уджалісны зэв дыр: уна сё во, сюрс во. Йӧз ӧтарӧ содіс, нянь унджык и унджык ковны кутіс. Коканӧн уджалӧм нянь эз кут содны. Лои невӧляӧн йӧзлы сюсьмӧдчыны, корсьысьны кынӧмпӧт. Коканнысӧ лои бурмӧдны, ёнмӧдны. Вӧчисны зэв ыджыд кокан: лӧсьӧдісны ён бедь да вороп. Артмис ӧнія миян гӧр нога. Коканӧн му гудйӧм пыдди артмис веськыд бӧрӧзда. Сӧмын ӧтинас морт эз вермы сэтшӧм удж бердӧ кутчысьны, сьӧкыд вӧлі. Сэки доддясисны мортъяс асьныс гоз-мӧдӧн. Татшӧм удж, дерт, вывті сьӧкыд вӧлі, сӧмын коканӧн дорысь унджык нянь позис босьтны.
Вит-квайт мортыд гӧр кодьнад ӧдйӧнджык да бурджыка кутісны мутӧ уджавны. Ӧткодя гӧрӧм му вылад кӧйдысыд вевттьысьӧ ставыс ӧтмоза да петалӧ бура. Тадзи гӧрӧмнад этшаджык вошӧ кӧйдысыд, унджык нянь воӧ.
Тадзи дыр гӧрисны морт вынӧн. Уна пӧсь да синва киссис йӧзлӧн тайӧ удж вылын. Сэки йӧзъяс ёна нин воюйталісны мӧда-мӧдкӧд, босьтавлісны пленнӧйясӧс. Пленӧ босьтӧм йӧзсӧ вузавлісны рабствоӧ. Рабъяс вӧлі донтӧмджыкӧсь пемӧсъясысь. Озыр йӧз ньӧбалісны уна йӧзӧс — рабъясӧс, дзонь деревняясӧн овмӧдалісны. Найӧс и доддялісны гӧрны. Уна сё во вир-синва киссис рабъяслӧн му вылӧ.
Му вылын быдтор вежласьӧ, ачыс муыс, йӧзыс, олӧмыс. Йӧз пессьӧны кокньӧдны да бурмӧдны олӧмсӧ, уджсӧ. Дугдісны мортъясӧн гӧрӧмысь: доддялісны пемӧсъясӧс. Да и сы вылын эз сувтны, водзӧ пондісны писькӧдчыны, ещӧ бурджык уджаланногъяс лӧсьӧдны.
_______________
Мыйла нӧ войдӧр мортъяснас гӧрисны?
Рисуйтӧй серпас тайӧ висьт сертиыс.
Висьталӧй, петкӧдлӧй, кыдзи медводдза йӧз татшӧм кӧлуйнас уджалісны.
Петкӧдлӧй, кутшӧм кӧлуй мунӧны ӧнія гӧръяслань.
Кутшӧм кӧлуй помӧ позьӧ доддявны вӧлӧс?
Ёна-ӧ вежсьӧма миян гӧр медводдза йӧз гӧрысь?
Мыйла нӧ йӧз кутісны гӧрны пемӧсъясӧн? Гижӧй, кутшӧм пӧльза сэтысь лои йӧзлы.
Ӧні мыйӧн, пемӧсъясӧн пыдди, кӧсйӧны видз-му уджавны?
Рисуйтӧй йӧзлысь медводдза уджалӧмсяньыс ӧнія машина уджъясӧдз видз-му уджалӧмсӧ.