ВЫЛЬ ВО
Войдӧр выль во вылӧ пыригӧн мӧда-мӧдлы ми вӧлі быд ногӧн бур сиам, шуам вӧлі, мед ен сетас бур олӧм, шуда олӧм, кузь нэм, долыд-кокньыдлун да мукӧдтор.
А пыр жӧ овлім ӧтмоза: некод олӧм эз кокньӧдлы, некор эгӧ аддзывлӧ долыдлун, пыр вӧлі ныр вылӧ усьтӧдз пессям, кыдзи пӧльяслӧн пӧльясыс нэмсӧ овлӧмаӧсь. Некутшӧм бур сиӧм некор эз инлы.
Ӧні унджык йӧзыс нин гӧгӧрвоӧ, ачыд кӧ пӧ он вӧч — некод оз вӧч.
«Оз сетны саръяс долыд олӧм,
Оз киссьы енсянь нинӧмтор,
Ас вынӧн босьтны ставсӧ колӧ»...
Нёльӧд во вылӧ петім ми овны Сӧветскӧй власьт дырйи.
Матӧ сизим во кыссис война.
Кольччин кӧ енлы кевмӧм вылад, уна-ӧ сійӧ ыстас долыдлунтӧ да шуда олӧмтӧ?
Некод на сійӧ эз тӧдлы, некод на сійӧ эз кывлы: «со пӧ ен сетӧма ыджыд шуда олӧм йӧзлы».
А мый Сӧветскӧй власьт бур олӧм сетӧ йӧзлы — сійӧ быд вежӧра морт аддзӧ.
Огӧ ылысь босьтӧ, босьтам ассьыным карув (уезд), босьтам коми йӧзӧс.
Куимсё воӧн важ власьт эз вӧч сы мында бур, мыйта вӧчис куим воӧн Сӧветскӧй власьт!
Колӧ ӧд думыштны: Сӧветскӧй власьт эз на овлы, пыр на толькӧ водзсасис, воюйтіс став пеж горшъяскӧд — мувывса озыръяскӧд.
Да и сэн нин вермис петкӧдлыны ассьыс верманлунсӧ, кор нинӧм абу, ставыс чирсӧма-бырӧма.
А мый лоӧ водзӧ, кор пуксьылас прамӧя овны, уджавны, овмӧс лӧсьӧдны!
Кымын выль школа восьтіс тайӧ куим воӧн! Кымын мортлысь юр вежӧрсӧ югдӧдіс! «Народнӧй домъяс», лыддьысян керкаяс, приютъяс, челядьлы ворсанінъяс (садъяс), коми йӧзлы комиӧн, чужан мам кывйӧн велӧдчыны тшӧктіс, газетъяс петӧ, «электричество» вӧчис. Ставсӧ он вермы висьтавны.
А водзын, водзын мый!
Тайӧ выль во, збыльысь позьӧ шуны, коми йӧзлы вайӧ зэв ыджыд шуд, зэв бур олӧм.
Воссьӧ Коми Институт (Ыджыд велӧдчӧм-велӧданін), воссьӧ мый коми йӧзлы и вӧтӧн весиг эз усьлы дум вылас — Коми Республика!
Со ӧд кӧні воссьӧ олӧмыс!
Тайӧ на ӧмӧй толькӧ! Лоӧ быдлаын телеграф, телефон, электричество.
Тайӧ абу вӧт, тайӧ ставыс лоӧ. Дерт ен тайӧ оз сет, ставсӧ вӧчам асьным, уджалысь йӧз.
Лоӧны заводъяс, пабрикъяс, кӧрт туйяс!
Ставсӧ лӧсьӧдам ми асьным, Сӧветскӧй Республика.
Ӧні эмӧсь сэтшӧм йӧз (кызвыныс), кодъяс норасьӧны Сӧветскӧй власьт вылӧ: сьӧкыд олӧм пӧ сетӧ крестьяналы, быдтор пӧ корӧ, перйӧ (поставкаяс), — сы понда унаӧн букышӧн видзӧдӧны власьт вылӧ.
Некод оз шу: кокньыд овны, — дерт, сьӧкыд.
Но сытӧг, поставкаястӧг, оз позь вӧлі овны. Не кӧ сійӧ, джын уджалысь (рабочӧй) йӧзыс эськӧ тшыгла кулі, гӧль крестьянаыс сідзжӧ эськӧ тшыгла кулі.
Олісны эськӧ нужатӧг озыръяс, кулакъяс, спекулянтъяс.
Колӧ жӧ нин ставыслы гӧгӧрвоны, мыйла миян Республикаын татшӧм дзескыд олӧмыс, мыйла нинӧм абу, мыйла пыр крестьяналысь быдтор корӧны, а налы нинӧм оз сетны.
Унаысь нин та йылысь гижлӧма да висьтавлӧма куим воӧн!
Ставыс лёк проклятӧй озыръяс вӧсна, война вӧсна.
Пабрикъяс, заводъяс вӧчалісны толькӧ снарадъяс, пуляяс, пушкаяс, пищальяс, быдсяма оружйӧ, уна пабрикъяс сувтӧма вӧлі, ставыс чирссьӧма.
Пабрикъяс вылын уджалысь йӧзӧс колӧ вӧлі вердны, Краснӧй Армияӧс колӧ вӧлі вердны. Кытысь, кодлысь вӧлі босьтны лоӧ няньсӧ да сёянсӧ?
Деревняысь, крестьяналысь.
Мыйла нӧ налы нинӧм эз сет власьтыс босьтӧм пыддиыс?
Власьтыслӧн нинӧм эз вӧв. Кор власьтсӧ мырддис озыръяслысь уджалысь йӧз — Россияыд вӧлі дзик куш, пу ни палич эз вӧв, некутшӧм эмбур абу вӧлі кольӧма. Мукӧд муясысь (заграничаысь) куим воӧн эз волы весиг ӧтик кӧрт тув, — ми вӧлім гӧгӧр би кытш пытшкын. Асланым пабрикъясын вӧлі вӧчӧны, кыдз тай шуим, толькӧ оружйӧ.
Со мый понда Сӧветскӧй власьт эз вермы сетны крестьяналы нинӧм.
Со мый понда сійӧ эз вермы ӧнӧдз кутчысьны бур олӧм помӧ.
Ӧні овмӧс миян мӧд пӧлӧс воссьӧ.
Война помасис. Краснӧй Армия вермис став му выв пежсӧ.
Ӧні Сӧветскӧй власьт босьтчӧ чорыда удж кыпӧдны, овмӧс лӧсьӧдны.
Колян середаӧ помасис Мӧскуаын 8-ӧд ставроссияса уджалысь йӧзлӧн съезд. Сэні медъёна, медуна вӧлі сёрни, кыдз эськӧ эмбур лэптыны да крестьяналы отсавны, мынтыны налы ыджыд водзӧссӧ.
Войдӧр съездъяс вылын вӧлі сёрни война йылысь, кыдз эськӧ ӧдйӧджык вермыны врагъясӧс.
Тайӧ съезд вылын война йылысь весиг ӧтик кыв эз вӧв: став сёрниыс муніс кӧзяйство йылысь.
Сы кузя ми талун, выль во лунӧ и казьтыштам.
Мед жӧ тайӧ воыс лоӧ муса, зіля уджалан кадӧн!
Огӧ повзьӧ уджысь, босьтчамӧ чорыда перйыны долыд олӧм!
Шыбитамӧ ойзӧм, няргӧм! Писькӧдамӧ туй бур олӧмӧ воны мича уджӧн!
Сьӧлӧмысь, ӧтвылысь став мусӧ босьтам! Став няйтсӧ весалам!
Став сьӧкыд олӧмсӧ пӧдтам!
Уджалысь йӧз! УДЖ ВЫЛӦ!
