МАКАР ДА САРЕВНА

Ёгор пӧльлӧн ӧтка пи вӧлі. Бурлак нин, а лючки дӧрӧм-гачсӧ кизявны оз сяммы Грездса нывъяс Макар вылын сералӧны.

— Вот мый, пиӧ. Аски жӧ мӧдӧдчы менам вӧр керкаӧ, босьтчы вӧравны. Мед оз ло гажтӧм, Малань каньтӧ босьт.

Чеччис водз асывнас Макар. Сукар мешӧк да сов босьтіс, чукӧстіс Маланьӧс да мӧдіс вӧрӧ. Коркӧ и воисны.

Макар босьтіс батьыслысь налькъяссӧ да керка гӧгӧрыс и окталіс. Сэсся тыв босьтіс да ты дорӧ лэччис. Ӧти гез помсӧ кӧрталіс кыдз пуӧ, мӧдсӧ — пельпом вылас да ваӧ пырис чери кӧвтны. Кутшӧмкӧ джумйӧ-йирӧ веськаліс, тӧкӧтьӧ эз вӧй, муртса и берегас кавшасис. Кутшӧм нин чери кыйӧм. Сукар йирыштіс да ветліс видлавны налькъяс. Нинӧм абу.

Малань кань скӧралӧ: «Ачыс тшыг да и менӧ оз верд». Муніс да быд нальк вылӧ бӧжсӧ лэптыліс, дука ваӧн резіс. Сэсся ты дорӧ котӧртіс. Пӧрӧм пу вылӧ кайис, черисӧ сапалӧ да сапалӧ. Макар бара на ветліс налькъяс видлавны, видзӧдӧ: быд налькйын кыйдӧс шедӧма. Кӧні кӧч, кӧні тар, кӧні руч. «Абу на тай ме йӧй. Со мыйта кыйи». Малань канькӧд рытывбыд кыйдӧсъяслысь куяссӧ кулисны, гӧнсӧ нетшкисны, сэсся Макар кӧч яя шыд пуис, чери жаритіс. Муртса пызан сайӧ пуксисны, чомйӧ пырис зэв мича ныв. Макарлӧн вомыс паськаліс.

— Бур морт, ӧмидз вотны волі да воши. Вежон нин нинӧм вомӧ эг босьтлы, — шуӧ ныв.

— Пуксьы, сёй, он кӧ миянлысь сёянсӧ зывӧкты, — радпырысь шуӧ Макар.

Сёйисны-юисны пӧттӧдз.

— Кыдзи нӧ нимыд, коді тэ лоан? — юасьӧ мича ныв.

— Макар ме, Малань канькӧд олам, кыйсям.

— Он-ӧ вермы тэ ветлыны царь-батюшко ордӧ да юӧртны ме йылысь. Медым вӧвъяс мела ыстас. Ме царыслӧн нылӧн лоа.

— Верма эськӧ да сӧмын ӧтнадтӧ татчӧ ог лысьт кольны, кӧинъяс тані шӧйтӧны. Гашкӧ, Малань каньӧс ыстывны сэтчӧ, ӧдйӧ котӧртлас. Сӧмын кутшӧмкӧ пас колӧ, мед батьыд тӧдас.

Сюйис саревна Малань каньлы лапаас зарни чунькытш. Каньыд ӧдйӧ царь ордӧ воис. Некутшӧм стража эз сувтӧд. Веськыда узьлан горничаас пырис. Лапасӧ мыччис:

— Кысь нӧ тэн тайӧ чунькытшыс?

— Тайӧ саревна нылыд менам царь-Макар ордын. Тшӧктіс благӧслӧвитны, он кӧ пӧ, некор сэсся ассьыд нывтӧ он аддзыв.

— А коді нӧ сэтшӧм царь-Макарыс?

— Менам царь-Макарлы став вӧрса зверыс куяссӧ кульӧны, а чериыс асьныс берегӧ шыбитчӧны.

— Сё дивӧ тай, лоӧ либӧ нылӧс Макар сайӧ верӧс сайӧ сетны. Пуксьы тройка вӧла каретаӧ да ветлы нала. Гажа кӧлысь вӧчам.

Малань кань ветлігкості саревна да Макар ёна и мусмисны ӧта-мӧдыслы... Кор воис Малань кань тройка вӧлӧн, дворечӧ мӧдісны. Малань кань котӧртліс пӧльысла сиктӧ да корис кӧлысь вылӧ. Тшӧтш и сиктса став йӧзсӧ корис.

Кӧлысь вӧлі зэв гажа да ёна и пируйтісны. Малань кань том гозъя пидзӧс вылын пукалӧ да кургӧ.