ЧУРКА

Тулысын вӧрын став зверьяс пиянасисны. Ошлӧн кык пи чужис. Ручлӧн нёль пи. Кӧчлӧн сизим. Сӧмын Кӧинлӧн некод абу. Гозйыс эз сюр арнас и тулысын ӧтнас коли.

— Муна, — шуӧ, — кодлыськӧ писӧ быдтыны босьта.

Аддзис ошкӧс да и шуӧ:

— Видза олан, Марья тьӧт. Тэнад тай кык пи. Вай меным ӧтиӧс. Тэд кокньыдджык быдтыныд, меным — гажаджык.

— Эг на йӧймы, некодлы ог сет, кыкыд абу на уна. Ачым быдта.

Муніс Кӧин Руч ордӧ.

— Чолӧм тэд, Ӧгаш тьӧт. Тэнад тай нёль пи. Со кутшӧм вильышӧсь, курччасьысьӧсь. Вай меным ӧти гозсӧ. Ме найӧс сідз быдта, мый вильшасьныс вунӧдасны. Тэнад тӧждыд чинӧ, менам содӧ.

— Мун татысь, Кӧин тьӧт. Найӧ вильшасигас пиньяссӧ кеслӧны. Збойджыкӧсь лоӧны. Ог сет некодӧс.

Муніс Кӧин Кӧч ордӧ.

— Олан-вылан, вежань Кӧч. Зэв нин уна тэнад пиыд. Потанад оз тӧрны. Мыйӧн нӧ найӧс вердан? Нянь шомӧсыд дзоля, йӧв кринчаыд потӧма. Вай меным кык-куимӧс, отсышта быдтыныд.

— Ме вӧсна бара эн шогсьы. Кыдзкӧ-мыйкӧ быдта. Регыд турун петас, йирсьыны асьныс кутасны.

Муніс Кӧин аслас позйӧ. Яндзим быдӧнысь, мый ставныслӧн эмӧсь пиян, а сылӧн абу. Босьтіс пес чурка, гаровтіс рузумӧ, пуктіс потанӧ и сьылӧ-ӧввӧдӧ:

— Ӧввӧ, пиукӧй,

Ӧввӧ, чурукӧй,

Быдмы, донаӧй,

Пельястӧ чошкӧд,

Синъястӧ восьты,

Пиньяс мед ёсьмӧны,

Тушанад быдмы,

Куыд мед гӧнсялӧ,

Бӧжыд мед чурвидзӧ,

Кокӧньыд мед котралӧ!

Гожӧм воис, Ошлӧн пиян асьныс нин вуграсьӧны, Ручлӧн шыр кыйӧны, Кӧчлӧн турун ытшкӧны. А Кӧин век потан ӧввӧдӧ-лайкйӧдлӧ.

— Мый нӧ, Кӧин тьӧт, сы дыра пиыд оз быдмы? Век на потан кузяыд? — юалӧны вӧр пемӧсъяс.

— Коркӧ быдмас, — вочавидзис Кӧин. Ачыс мӧвпалӧ: «Муна да чуркасӧ ваӧ шыбита, быттьӧ вӧйи». Гаровтіс рузумӧ чуркасӧ да шуӧ:

— Муна вадорын пиӧс мыссьӧдышта.

Ачыс шыбитіс чуркасӧ ю шӧрӧ да горзӧ:

— Ой, ой! Пиӧй войи!

Чеччыштісны ставӧн ваӧ, кутісны ӧти чурка.

— Тайӧ тэнад пиыд?

— Абу, менам кӧинпилӧн юрыс пельяса, плешкыс синъяса, вомыс пиньяса, бӧжыс чурвидзӧ, кокыс гыжъяса, куыс сук гӧна.

Бара Ош, Руч да Кӧч чеччыштісны юӧ, кыскисны краж пом.

— Гашкӧ, тайӧ тэнад кӧинпиыд?

— Абу, — сыркъялӧмӧн бӧрддзис Кӧин.

— Менам кӧинпилӧн

Ю-ю-юрыс вожъяса,

Пи-пи-пиньыс гӧнъяса,

Ны-ны-нырыс синъяса,

Гӧ-гӧныс чурвидзӧ,

Ко-кокыс пельяса,

Бӧ-бӧжыс юръяса.

— Сэтшӧм оз овлы, — шуисны зверьяс да мунісны ставӧн ас орданыс. А Кӧин ю дорын ӧнӧдз сыркъялӧ-бӧрдӧ: у-у-у!