ГӦНА ГАГЪЯС
Косьмис, сотчис му — жарла. Пуяс быттьӧ дзормӧмаӧсь сулалӧны, буссьӧмаӧсь. Турун нюкыртчӧма, дзоридзьяс юрнысӧ шога копыртӧмаӧсь. Кӧнсюрӧ мыччасьӧны виж коръяс, арын моз. Быдӧнӧс шогӧдӧма: мортӧс, скӧтӧс, лэбачӧс. Кӧн нин зэр войт эз вӧвлы. Шога вашкӧдчӧны пуяс:
— Пикӧ воны кутім... Вужъяслы немтор нин оз сюр му пытшкысь... Вежон-мӧд мысти коръяс гылаласны, вегыльяс кушӧдз сёясны найӧс.
Вегыльяс збыльысь пом ни пыдӧс лоины. Кузь кос поводдянад найӧ ӧд вывті ӧдйӧ йывмӧны. Пуяслысь коръяссӧ йирӧны, быттьӧ шылаӧн розьӧдлӧмаӧсь. Арын моз косьмӧны, гылалӧны найӧ.
Вегыльяс йирӧны, ошйысьӧны асьныс:
«Чӧвлӧй, виччысьлӧй, петкӧдлам ми гаж! Ӧтитӧг коръяссӧ йирам, мед кушӧсь, тӧлын моз, сулалӧны пуясыс. Вермам бара ми йирныд. Лӧсялӧ жӧ нин шондіыдлӧн сотӧмыс!»
Кывзӧны пуяс гагъяслысь ошйысьӧмнысӧ, шога шпорӧдчӧны коръяснаныс.
— Збыль пӧ вермасны куштыны миянӧс, гагъяс шутикӧн вӧрӧны быдлаын.
Гагъяс ёнджыка ошйысьӧны:
— Ми ӧд огӧ кужӧ шмонитныд. Кӧсъям кӧ, вӧчам нин.
Коркӧ сэсся енэж пемдіс, мыччысис кымӧр, шкорӧбтіс зэр. Лунтыр и войбыд дугдывтӧг кисьтіс, зэрис — юкталіс пӧттӧдзыс муӧс. Ӧти дукӧн гӧгӧр ловзис, мичмис. Пуяс, кустъяс вежӧдісны быдӧн, серамбанаӧсь лоины. Дзоридзьяс кыпӧдалісны юрнысӧ. Лэбачьяс гора сьывны мӧдісны. Сӧмын ёна шогӧдіс ошйысьысь збой гагъясӧс: лои ставныслы дзебсясьны, пышъявны, быттьӧ абу и вӧвлӧмаӧсь.