ӦШ

І

Семӧ Тикӧн озыра вӧлі олӧ. Ачыс зэв омӧлик — пиньтӧм, пельнас омӧля кылӧ и. Бара ӧшкыс сы пыдди вӧлі ён да скӧр, весиг йӧзсӧ матӧ ас дінас оз вӧлі сибӧд. Вӧлӧсьтас сэтшӧм бур да ён ӧшкыс эз вӧв.

Ӧшкыд вӧлі гӧрд чышъяна, гӧрд платтьӧа, йӧзысь ёна дӧзмӧ. Аддзас кӧ гӧрд чышъянатӧ, юрсӧ вылӧ лэптӧмӧн пыр и вӧтчас сы бӧрся люкавны. Бабаяс да нывъяс горзігтырйи пышъясны. Сюръясыс ыджыдӧсь, кокъяс кузьӧсь, дзик жӧ лёк звер моз ветлӧ.

Кутісны нуӧдны аскостса вот, Семӧ Тикӧнлы унджык шуисны йӧзысь мынтыны. Сэки сійӧ кутіс мужикъяс пӧвстын лёк сёрнияс нуны:

— Оз кӧ талун, аски кутасны нин воюйтны.

Сиктса йӧз сідзи и чайтӧны. Грамотнӧйджык йӧз сиктын некод эз вӧв, юавны некодлысь. Гӧран-кӧдзан кад воис. Семӧ Тикӧн сералігтырйи шуӧ йӧзлы:

— Кӧдзӧ жӧ, кӧдзӧ, бур войтыр, коді кутас муяс вывсьыныд чукӧртнысӧ-а? Ой, енмӧй!..

Ӧтчыд ӧбедайтігӧн пиыс висьталӧ Тикӧнлы, челядьлысь кывлӧма да.

— Вӧскресенняӧ миян сиктӧ воасны комсомолечьяс, рытнас спектак вӧчасны, луннас гӧрд плагъясӧн ветлӧдласны да война йылысь висьталасны.

Думайтчыны кутіс Семӧ Тикӧнлы. Лунтыр нинӧм эз вермы уджавны, войнас омӧля узьсис и. Асывводзнас шуӧ пиыслы.

— Тэ, Вань, ветлы сиктас, бурджыка тӧдмав, кутшӧм кадӧ локтасны татчӧ консумолъясыс.

Ачыс век думайтӧ, кыдзи эськӧ дугӧдны гӧрд плагъяснас ветлӧмсӧ. Ӧд синнас гӧрдсӧ оз вермы видзӧдны. Уси дум вылас сылы: кор кутасны ветлӧдлыны гӧрд плагъяснад, ме лэдзла налы паныд ӧшкӧс. Сійӧ небось повзьӧдас!.. Став плагъяссӧ сюр йылас лэпталас!..

ІІ

Вӧскресення лун. Став том йӧзыс, весиг олана войтыр, петісны сиктӧ. Виччысьӧны волӧсьтысь комсомолечьясӧс. Тикӧн Ваньыслы шуӧ:

— Мыйӧн тэ аддзан гӧрд плагъяснас воӧмсӧ, пыр и лок да висьтав меным. Сӧмын эн вунӧд.

Сералігтырйи ветлӧдлӧ Тикӧн керкаас да шуӧ: „Петкӧдла ме тіянлы праздник.“ Ачыс зэв ёна сералӧ.

Рака моз шавкйӧдлӧмӧн локтӧ бать дінӧ Вань.

— Батьӧ. Локтӧны нин!

Тикӧн весь повзис. Падмис да оз и тӧд, мый вӧчнысӧ. Ӧбраз вылӧ видзӧдліс да пасъясьӧ: „Енмӧй, Господьӧй, отсалышт меным вермасьыштны талун тэнӧ вунӧдысь йӧзкӧд!“

Таръялігтырйи сэсся петіс ӧш дінӧ. Ӧласьны кутіс гӧрд чышъянӧн ӧш водзын. Ӧш сӧмын тарзьӧ, сідзи эськӧ и люкалас, сюр йылӧ лэптас. Аддзис ӧш ӧдзӧс восьтӧмтӧ, пуля моз петіс вӧля вылӧ, сиктӧ.

Воисны плагъясӧн комсомолечьяс. Йӧзыс зэв уна петӧма на дорӧ. Плагъяс зарни гижӧдъясӧн дзирдалӧны шонді водзын. Друг повзигтырйи кодкӧ горӧдіс:

— Ӧш! Семӧ Тикӧнлӧн ӧшкыс локтӧ!..

Юрсӧ вылӧ лэптӧмӧн, чеччалігтырйи ӧш локтӧ йӧз дінӧ. Комсомолечьяс, плага йӧз эз повзьыны. Век важ моз сёрнитӧны да висьталӧны олӧм кыпӧдӧм йылысь, война йылысь.

Ӧшкыд йӧз дінӧ эз лысьт матыстчынытӧ. Бӧжсӧ чукыльтӧмӧн ӧдйӧджык вартӧдіс бӧр Тикӧн ордӧ.

Зэв гажаа коли луныс. Сьылісны выль сьыланкывъяс, петкӧдлісны выль ворсанторъяс. Рытын вӧчлісны спектак. Асывнас, шонді петігӧн, комсомолечьяс мӧдӧдчисны бӧр вӧлӧсьтӧ.