ПАРТИЙНӦЙ ЯЧЕЙКАЯСЛЫСЬ БЮРОЯССӦ БӦРЙИГКЕЖЛӦ МОГЪЯС
Партиялӧн уджыс миян воысь воӧ бурмӧ. Быд квайт тӧлысь мысти ячейкаяс видлалӧны ассьыныс уджнысӧ. Ячейкаын бюрояс, секретаръяс (кӧні абу бюроыс) сетӧны отчёт, кыдзи мунӧма уджыс, кутшӧм бур вӧчӧма да мый вӧлӧма омӧльыс, лёкторъясыс.
Дерт, овлӧны да сюрасны уна нелючкиторъяс на миян уджын. Сійӧясӧс оз ков тупкавны, гусьӧн кольны. Ӧні, бюрояс бӧрйигӧн, сійӧ мунӧ дзонь тӧлысь — август 20 лунсянь сентябр 20 лунӧдз. Ковмас быд боксянь, гӧгӧр видзӧдлыны ас удж вылӧ ячейкаяслы да став партийнӧй войтырнас индыны туйяс водзӧ вылӧ, босьтчыны чорыда бырӧдны лёкторъяссӧ быдлунъя уджсӧ нуӧдігӧн.
Кыдзи муніс колян бӧрйысьӧм уджыс.
Ӧніӧдз тайӧ уджыс вӧлі кыссьӧ дырӧн, тӧлысь кык гӧгӧр, а мукӧдлаас нӧшта на вӧлі нюжавлӧ. Дыр нюжӧдчӧмыд вермӧ торкны, мешайтны мукӧд уджлы.
Колян бӧрйысигӧн ӧттшӧтш лои нуӧдны уна мукӧд сикас удж: самообложенньӧ, гӧран-кӧдзан да кӧйдыс запас лӧсьӧдан удж, вот (налог) да страховка перйӧм, сортовӧй вӧр кылӧдӧм, крестьяна овмӧс кыпӧдӧм вылӧ заём разӧдӧм да мукӧдторъяс. Тайӧ уджъясыс ячейкаяслысь босьтісны бура уна кад. Та понда уналаын на эз вермыны паськыда пуктыны водзысянь уджсӧ видлалӧм. Комиссияяс таво эськӧ вӧлі 22 нин (воддза бӧрйысигас сӧмын нёль), сӧмын сійӧ зэв на этша. Та боксянь медся омӧль делӧ вӧлі Емдін уездын. Тайӧ со и эм ӧти нелючкиыс. Сэсся, мӧд-кӧ, Кулӧмдінса Уком ас удж йывсьыс вӧлі бӧрйысигас сетӧма отчёт 32 ячейка пытшкысь сӧмын квайт ячейкаын. Тайӧ зэв этша.
Ячейкаса секретаръяс докладнысӧ, отчётсӧ висьтавлісны мукӧддырйиыс зэв на кокньыда, кыдз шуасны, формальнӧя. Мукӧдлаас (Изьваын) докладъяссӧ весиг эз видлавлыны водзвыв бюроса шленъяскӧд. Тайӧ бара жӧ абу лючки.
Колян бӧрйысигӧн ячейкаса бюроӧ составыс вӧлі сюрӧма лёкджык (чинӧма рабочӧй — 0,4%, крестьяна — 15,8%). Сэсся кӧнсюрӧ Сыктывдінын бӧрйылӧмаӧсь партийнӧй взысканньӧ улӧ унаысь сюрлысьясӧс. Татшӧм омӧльторъяссӧ ячейкаяслы ӧнія уджсӧ видлалігӧн ковмас бырӧдны.
Эмӧсь и бурторъяс.
Сэк жӧ (колян кампанньӧас) Укомъяс отчётсӧ сетӧмаӧсь воддза серти унджыклаын: Емдінын — 95% ячейкаын, Сыктыв у. — 85,8%, Изьваын — 93% да Обком — 12% ячейкаын. Унджык коммунистъяс волӧмаӧсь собранньӧяс вылас; став коммунист пытшкысь волӧмаӧсь торъя уездъясын: Емдінын — 71,5%, Сыктылын 77,8%, Изьваын — 71%, Сыктывдінкарын — 67%.
Паськыдджыка мунӧма сёрни вопросъяс кузя. Некутшӧм топӧдӧм, вом тупкӧм нелючкиторъяс висьтавлӧмысь эз вӧв. Собранньӧяс вылас волысь партийнӧй йӧз пытшсьыс сёрнитӧмаӧсь 54,2%. Медся ыджыд прӧчентыс (62,1) Сыктыв уездын, медся улын (45%) Сыктывдінкарын. Вӧлі петкӧдӧма быд лёкторъяссӧ, мед эськӧ водзӧ эз вӧвны. Медся ёна сёрнияс мунісны, кыдзи-мый эськӧ сувтӧдны сиктъясын юрнуӧдан удж бурджыка, мед регыдджыкӧн кыпӧдны овмӧс да культура.
Мый колӧ ӧнія бӧрйысигӧн.
Ӧти-кӧ, бырӧдны воддза лёкторъяссӧ. Мӧд-кӧ, тайӧ уджсӧ нуӧдны да помавны индӧм строкӧ. Ёнджыка водзвыв лӧсьӧдчыны тайӧ уджас Укомъяслы да ячейкаяслы. Мед Укомъяслӧн кадын вӧлі ыстӧма инструкторъясӧс вӧлӧсьтъясӧ. Паськыдджыка нуӧдны отчёт сиктса партийнӧй войтыр водзын.
Колӧ лӧсьӧдавны (кӧні ыджыдджык ячейка) комиссияяс бюролысь уджъяссӧ видлавны (комиссии по самопроверке). Тайӧ комиссияяссӧ ячейкаса секретарлы да инструкторъяслы колӧ велӧдны, бура индыны, кыдзи босьтчыны да нуӧдны удж видлалӧмсӧ. Бур эськӧ вӧлі, вермисны кӧ сюйны комиссияас ӧти шленӧн бюросьыс.
Кыдзи уджавны комиссияяслы.
Колӧ уджсӧ видлавны не куш гижӧдъяс кузяыс, а видзӧдлыны и олӧм вылас, кыдзи сійӧ мунӧ вӧлӧсьтын. Дерт, медся войдӧр колӧ тӧдмавны, мыйяс вӧлі бюролы тшӧктӧма вӧчны общӧй собранньӧ да ставсӧ-ӧ вӧчӧма. Сэсся кутшӧмджык туйдӧдъяс, тшӧктӧмторъяс, могъяс вӧлі воӧма ячейкаӧ вылісянь. Та серти и видлавны, мый вӧчӧма, мый абу. Мый абу вӧчӧма, колӧ тӧдмавны, висьтавны мый понда. Гашкӧ, кутшӧмкӧ удж нуӧдігӧн ячейка аддзис выль уджаланног. Сійӧс, дерт, колӧ тшӧтш пасйыны. Овлӧ на мукӧддырйи сідзи, вӧлӧсьт улын мунӧ ыджыд удж, шуам, мельнича вӧчӧны, паськыд нюръяс косьтӧны, машинаяс судзӧдӧны да мукӧдторъяс, а ячейка сійӧ могъяс вылас абу и видзӧдлӧма. Та дорсянь колӧ сідзжӧ видзӧдлыны комиссияяслы бюро удж нуӧдӧм вылӧ.
Торйӧн ковмас видзӧдлыны, кыдзи ячейка нуӧдӧма удж кандидатъясӧс велӧдӧм, сюсьмӧдӧм кузя, кадӧ-ӧ сувтӧдлывлӧ сёрни кандидатъясӧс шленӧ пыртӧм кузя. Тайӧ уджыс ӧнӧдз миян омӧля на муніс.
Мый висьтавны бюрояслы отчётын.
Бюро докладын колӧ удж йывсьыс висьтавны паськыдджыка, тӧдмӧдны ячейкаӧн нуӧдӧм став гырысьджык уджъяснас. Ёнджыка, торйӧн колӧ висьтавны, кутшӧм буръяс, омӧльяс эмӧсь сиктса видз-мубердса овмӧс пуктӧмын, кутшӧма мунӧ ӧтувъя овмӧсъяс, артельяс, тӧвариществояс лӧсьӧдан-паськӧдан удж, уна-ӧ ӧтувтӧма сэтчӧ гӧль йӧзӧс, мый тані дзугӧ; кыдзи петкӧдлӧны тайӧ уджас крестьяна водзын асьнысӧ бур примеръясӧн коммунистъяс, комсомолечьяс.
Колӧ видзӧдлыны и сы вылӧ, кыдзи мунӧ сиктъясын сьӧм удждылӧм (с.-к. кредит видзӧм), оз-ӧ гӧль йӧз кольны бокӧ.
Доклад вӧчӧ тшӧтш и комиссия. Сійӧ висьталӧ, кутшӧм бурторъяс да лёкинъяс аддзис. Бурсӧ, дерт, колӧ пасйыны, лёксӧ бырӧдны.
Колӧ видзӧдлыны, мый понда лёкыс, нелючкиторъясыс вӧлӧмаӧсь. Коммунистъяслӧн собранньӧяс вылӧ волӧм мед оз чин, колӧ унджыкӧс лэдзны сёрнитны собранньӧ вылас.
Колӧ лӧсьӧдны сідзи, мед вӧлі партиялысь быдлунъя уджсӧ да асланыс ячейкаяслысь тшӧктӧмторъяс кузя вӧчӧм уджъяс босьтчӧма прӧверайтны пыр, уджъяссӧ нуӧдігкостас жӧ.
Лёкторъяс пытшкысь нӧшта колӧ казьтыштны и гӧль йӧзӧс ӧтувтан уджӧ босьтчӧм йылысь. Исполкомъяс бердӧ, кооперативъяс бердӧ да мукӧд организацияяс бердӧ гӧль йӧзӧс ӧтувтӧм удж (группы бедноты лӧсьӧдӧм) миян чотӧ кыкнан кок вылас на. Тайӧ ыджыд мог. Тайӧ удж бердӧ колӧ кыкнан киӧн ӧдйӧнджык босьтчыны сиктса став ячейкаясыслы. Укомъяслы ёнджыка жӧ колӧ видзӧдлыны та вылӧ.
Лёкторъяс колӧ бырӧдны.
Колӧ став недостаткасӧ петкӧдны вӧля вылӧ, оз ков повны. Видзӧдлыны коммунистъяслысь олӧмсӧ, вӧлӧсьт улын мукӧд уджалысьяслысь — исполкомын, кооперативын да мукӧдлаын, мый на пытшкын эм нелючкиторъяс (юӧм, картіасьӧм, кулиганитӧм, йӧз вылӧ вылісянь видзӧдӧм, общественнӧй сьӧм лотайтӧм, нывбабаяскӧд вывтіасьӧм), ставсӧ таысь колӧ дивитны, тайӧс бырӧдны.
Сэсся кӧнсюрӧ кооперативъясын да мукӧдлаын эмӧсь на важ попъяс, кулак да купеч пиян, на пытшкысь лёка уджалысьяссӧ ковмас водзӧ вылӧ вештыны общественнӧй удж бердсьыс.
Лӧсьӧдны да кыскыны удж бердӧ актив.
Колӧ сёрнитны да индыны туйяс, кыдзи лёка уджалысьяс пыдди сюйны бурджык йӧзӧс рабочӧйяс пӧвстысь, гӧль да шӧркоддьӧма олысь крестьяна пӧвстысь. Колӧ водзвыв лӧсьӧдны йӧзӧн радейтана кандидатъясӧс, коді йӧз водзас петкӧдліс нин ассьыс сюсьлунсӧ общественнӧй уджъяс бердын.
Колӧ сюйны бурджык партиецъясӧс да нывбабаясӧс, бара жӧ йӧз водзас асьнысӧ бур боксянь петкӧдлысьясӧс.
Ячейкаясын бюроясӧ бӧрйыны бурджык коммунистъясӧс.
И. Леканов.
