МАЙБЫРӦЙ, ГОЖӦМӦЙ

Асывводз. Гажа тувсов шонді мича доналӧм гӧрд плешсӧ мыччӧма вӧр сайсянь пуяс костті. Ньӧжйӧник вывлань кыпӧдчӧ, мусӧ шонтӧ, мича эзысь моз дзирдалысь лысвасӧ веж турун вылысь косьтӧ. Лӧнь. Мед кӧ пӧ кӧнкӧ бадь пулӧн листыс вӧрзьыштас. Кайяслӧн чользьӧмыс, позтӧм кӧклӧн сьылӧмыс гажӧдӧ Сыктыв ю дорса пармаӧс.

Татшӧм гажа асылӧ Педьӧ лэччис чери кыйны Сьӧдтыӧ. Воис Сыктыв ю дорӧ, вотйис трегубечсӧ, лэдзис пыжсӧ ю вылӧ, зіля мӧдӧдчис сынны. Сыктыв юыс ньӧжйӧник руалӧ. Шондіыс быттьӧ асланьыс кыскӧ небыд, шоныд да еджыд ва русӧ. Гораа дзольгӧны-усьӧны Сыктылӧ пармапытшса ёльяс. Ёсь ныра пыжйыс лӧсьыда поткӧдӧ васӧ, зэв ӧдйӧ быттьӧ тювгӧ-мунӧ водзлань. Кӧнкӧ-кӧнкӧ джуджыд берегланьыс тювкнитас ва веркӧсті еджыд бана кельчи. Сы бӧрся ызкнитас, зэв вылӧ чеччыштас сир. Кучкысяс бӧжнас, бӧр йирас зэв пыдӧ тювкнитас-пырас.

Долыда Педьӧлы лолавсьӧ, он кӧть и пет ю вывсьыс. Воис Сьӧдты устьӧӧ. Кыскис ты пытшкӧ пыжсӧ, нуис трегубечсӧ лодӧкнас. Пырис зэв кузь да да векньыдик тыӧ. Гӧгӧрыс сулалӧ зэв тшӧкыд да кузь козъя вӧр.

— Ок, кутшӧм гажтӧм тані, — мӧвпыштіс Педьӧ. Сьӧлӧмыс быдсӧн ыркмуніс. Ваыс бутвидзӧ, сьӧд. Джуджыд вӧр костад, векньыдик ты вылад шӧрланьыс, йирланьыс шондіыс некор оз инмыв. Мунӧ Педьӧ пыжнас берег кузя, видзӧдӧ — оз-ӧ кӧнкӧ вӧрзьы чери. Некӧн нинӧм оз тыдав, весиг ваыс оз вӧрзьышт. Быттьӧ некутшӧм лов нэмнас на тайӧ мисьтӧм, гажтӧм тыас абу волӧма, быттьӧ став чериыс гажтӧмысла сюйӧмаӧсь юрнысӧ джуджыд ты пыдӧсас.

— А ёна ӧд тані водзті кыйсьывлісны, ёна и вердлывліс тайӧ тыыс йӧзӧс чериӧн. Сӧмын тай ӧні некод оз кыйсьы, — мӧвпыштіс Педьӧ. Сэсся кынмис быттьӧ сьӧлӧмыс, сэтшӧма повзис. Вӧрзисны пельпомъясыс, быттьӧ кодзувкотъяс яй вылас кайисны. Воис сылы дум вылас батьыскӧд кыйсьӧмыс. Сӧмын на 14 арӧса вӧлі батьыскӧд кыйсигӧн. Воисны ӧтчыд батьыскӧд гыч кульмӧм вылӧ. Вӧйтасисны. Петісны ты шӧрӧ, батьыс куритчыны кутіс. А зэв вӧлі тӧла. Зэв ыджыд тӧв ныр тӧдлытӧг швачкӧбтіс-пӧрӧдіс ты вылад зэв ыджыд конда. Крукаліс вужнас пыжнысӧ.

Пыжйыс кымыньтчис. Эз нин сэсся Педьӧ сы бӧрын аддзыв ассьыс муса батьсӧ. Эз удит Педьӧлы кыв шуны, сэтчӧ и вӧйис, из моз жӧ вошис. Петіс Педьӧ муртса берегас. Тірзьӧ-кынмӧ, сӧлӧть ва, ичӧтик сӧлӧмыс морӧсас чеччалӧ, дзик быттьӧ пӧтны и кӧсйӧ. Кӧсйис чеччыштны тыас корсьлыны пыдӧссьыс батьсӧ. Сӧмын, коньӧрлӧн, эбӧсыс бырӧма, лёшмӧма, повзьӧма. Синваыс дзулькйӧн шорысь моз киссьӧ, гӧлӧсыс сибдӧма — ньӧжйӧник бӧрдӧ. Дыр сэні коньӧранӧй пукаліс, виччысис — гашкӧ пӧ петас на батьӧй. Эз тай ло сідзи. Вермис ваыс пӧрысиник морттӧ. Босьтіс тыыс ас улас нэм кежлас Ёгорӧс. Бара ӧти олысьӧс му вылысь чинтіс, колис посни челядьӧс батьтӧг. Корсисны эськӧ Ёгорӧс тыысь, кӧсйисны перйыны. Кысь нӧ нин вӧйӧмаыд сюрас. Сідзи лои эновтны лёк мисьтӧм ты пытшкӧ.

Дыр тадзи Педьӧ вугралігмоз думайтіс, гӧгрӧсик синваӧн ассьыс чужӧмсӧ тыртіс. Вунліс гортыс и кыйсьӧмыс. Быттьӧ узьӧ, вӧтасьӧ, важ шогсӧ казьтылӧ. Дыр сэні вӧрзьывтӧг пыжъяс пукаліс. Сэсся пыркнитіс юрсӧ, видзӧдліс вывлань, чорыда сыныштіс, мӧдӧдчис ты кузя водзӧ. Пыжйыслӧн дзуртӧмыс, ва пытшкын пелыс-лопкӧд ворсӧмыс, ваыслӧн лӧсьыда пыж улын дзольгӧмыс, посньыд гыяслӧн пыж бӧрся ворсӧмыс небзьӧдӧ сьӧлӧмтӧ.

Воис ты помӧ. Шондіыс ю костті мичаа мыччӧдіс юрсӧ. Ва вылас лапкоръяс костті, берег дор зӧридзьясас пытшкын гӧрбъяссӧ мыччӧмаӧсь черияс, гагъяс, вапытшса олысьяс. Ставыслы шондіыд любӧ. Быдсӧнӧс шонтӧ, лелькуйтӧ. Ставсӧ сійӧ ӧткодя гажӧдӧ.

Вуніс бӧр Педьӧлӧн став шогыс. Мӧдіс берегысь берегӧ ветлыны, чӧвтны да лэптыны трегубеч, бурскыны гӧгӧр, кыйны сэсь черисӧ. Дыр сэні кытшлаліс-кыйсис. Шондіыс рытлань нин бердӧ, вӧлисти Педьӧ петіс Сьӧдтыысь Сыктылӧ. Долыда йӧткасьӧ пелысӧн лыа дорті. Нюмъялӧ, чериыс уна шедӧма да. Шондіыс чужӧмас швачкӧ. Бадь пуяс копрасьӧны, листъяснас ворсӧны, пӧткаяс гӧгӧр жбыръялӧны. Чиркъяслӧн, энь кӧклӧн, кайяслӧн сьылӧмныс кыпӧдӧ сьӧлӧмсӧ Педьӧлысь.

Майбырӧй, гожӧмӧй, муса, югыд шондіӧй, ёна ті гажӧдад войвывса йӧзӧс. Небзьӧдад сьӧлӧмсӧ, пыркӧдад шогсӧ.