МАТРӦН ПЕРЙИС АСЛЫС СЮСЬЛУН

Маръя тьӧтлӧн быдмӧ зэв мича ӧтка ныв, Матрӧн.

Матрӧн ичӧтысяньыс вӧлі зэв тӧлка, вежӧра. Ай-мамыс Матрӧнӧс быдмигчӧжыс ёна радейтлісны — мый пыдди и быдтӧны, мыйкӧ вӧлі йӧзыдлы зачесьтасясны Матрӧнӧн.

— Кутшӧм пӧ ӧд миян нылӧй тӧлка да шань быдмӧ...

Пыр вӧлі мамыс шуӧ Матрӧнлы:

— Тэнӧ пӧ, нылӧй, верӧс сайӧ регыд сетам. Сетам ӧд, дерт жӧ, озыр сайӧ. Кирӧ Мить сайӧ сетам дай. Найӧ зэв озырӧсь. Кык вӧв, мӧскыс карта тырыс, ыжъясыслысь лыдсӧ оз тӧдны, да и керка-картаныс кутшӧм бур. Важ няньыс кык во тырмас.

Матрӧнлы дас вит арӧс нин тырис. Ныв-зон дінын Матрӧн кутіс гажӧдчыны.

Коркӧ Маръя тьӧт сэсся кывлас: нылыс пӧ ветлӧ Сидӧр Тикӧнкӧд, сійӧ пӧ консумол. Маръя тьӧтлы зэв ёна чушас.

— Менсьым пӧ нылӧс пежалас.

Кутас Матрӧнӧс чиршӧдлыны.

— Тэныд пӧ колӧ ветлыны Кирӧ Митькӧд. Кутшӧм пӧ ӧд озыр сійӧ! Век пӧ гудӧкӧн ветлӧ. Кӧть и неуна юыштӧ, сійӧ нинӧм, няньыс, майбыр, оз быр, — тадзи дольӧ пыр нывлы мамыс.

Матрӧнӧс Сидӧр Тикӧныд кутіс нуӧдлывлыны комсомол собранньӧяс вылӧ. Матрӧнлы комсомолечьяслӧн сёрнияс зэв сьӧлӧм вылас воӧ. Сёрнитӧны сэні нывъясӧс сьывны велӧдӧм йылысь да вина юӧм йылысь. Кыдзи дзугӧ вина мортӧс. Бур сёрнияс нуӧдӧны том войтыр, комсомолечьясыд...

Матрӧн сэсся тшӧтш гижсис комсомолӧ. Собранньӧ вылӧ ветлӧ гусьӧн, мед ай-мамыс оз тӧдны.

Коркӧ Маръя тьӧт кывлас: нылыс пӧ комсомолечьяскӧд ветлӧ, ачыс нин пӧ тшӧтш пырӧма консумолкаӧ. Кайӧма пӧ школаӧ собранньӧ вылӧ. Майышмунӧ сьӧлӧмыс Маръя тьӧтлӧн:

— Ловсӧ пӧ, коньӧрӧй, пежалӧма.

Мунас котӧрӧн школаӧ. Нывтӧ босьтас юрсиӧдыс, кыскас гортас. Ёна жӧ Матрӧнӧс вермис нӧйтны сэки мамыс.

Комсомолысь Матрӧн эз лэдзчы. Олӧ нин во кымын комсомолын.

Ай-мамыс неуна лӧньыштісны.....

Матрӧн чорыда кутчысьӧ комсомол удж бердӧ.

Полӧм ай-мамысь дзикӧдз быри, явӧ нин ветлӧ собранньӧяс вылӧ. Гоз-мӧдысь ветліс районнӧй комсомол совещанньӧ вылӧ. Сюсьмӧдчӧ Матрӧн. Прӧст кадӧ лыддьӧ нигаяс, сьылӧ и. Газетъяс судзӧдӧ. Ай-мамыслы горӧн лыддьывлӧ. Найӧ оз нин дӧзмыны, сьӧлӧмысь кывзӧны.

Асьныс рытъясын тшӧктӧны Матрӧнӧс лыддьыны «Ордымысь», «Коми Сиктысь».

Матрӧн дзонь джадж нин чукӧртӧма нигаяс да газетъяс. Стенас серпасъяс, гижӧдъяс (плакатъяс) ӧшлӧма.

Матрӧн ветліс кык вежон кежлӧ видз-му удж велӧдан курс вылӧ. Сэні велӧдісны кыдзи колӧ бурджыка видз-му гӧгӧр уджавны.

Ӧні мӧсъяссӧ видзӧ агрономъяс велӧдӧм серти. Ай-мамыслы быдтор висьтавлӧ, бурторъяс вылӧ велӧдӧ.

Ӧні ай-мамыслы зэв нимкодь, бара радейтӧны нывсӧ.

Мамсӧ Матрӧн нулывлӧ делегаткаяс дінӧ бур сёрни кывзыны.

Регыд Маръя тьӧтӧс асьсӧ бӧрйисны делегаткаӧ. Кутіс тшӧтш ветлыны сійӧ собранньӧяс вылӧ. Нылыс сэні висьтавлӧ делегаткаяслы докладъяс, нуӧдӧ сёрнияс.

Батьыс ӧні судзӧдӧ «Крестьянскӧй газет». Эня-ныла ӧтув судзӧдӧны «Делегатка» журнал.

Ӧтчыд делегаткаяс дінӧ локтас Кирӧ Мить, садьтӧм код. Йӧзыд кутасны серавны: Маръялӧн пӧ зятьыс. Маръя горӧдас:

— Кутшӧм пӧ менам зять татшӧм юысь-пьянникыд!.. — Чужъялігтырйи тойлалас Митьӧс ывлаӧ.

Ӧні Маръя тьӧт важсьыс зэв ёна яндысьӧ. — Во чӧжӧн пӧ мыйкӧ Матрӧнӧс нӧйтлывлі. Нылӧй пӧ, вӧлӧм, зэв бурторйӧ кутчысьӧма.