«РУЧ КЫЙӦМ»

Сьӧкыд кымӧръяс ньӧжйӧникӧн шлывгӧны узян ю вывті. Найӧ лэччӧны пыр увлань. Ю помас лӧз кельыд рӧма йиыскӧд дзикӧдз ӧтлаасисны — сувтіс енэжӧдзыс стын кымӧрыс.

Сынӧдыс шутьлялӧ, кытшлалӧ гӧгӧр, гартӧ кымӧрсӧ тубырӧ, вурунӧс моз вийӧ да кыпӧдӧ вывлань. Стынсянь веськыдладор бокас сулалӧ гырысь пуяса вӧр. Вӧр пӧвстас дзувмасьӧны сись кодь еджыдӧсь мичаӧсь кыдзьяс.

Тайӧ пармаысь быд во ветлігъясӧн аддзывлан таръясӧс. Найӧ кургӧны, сьылӧны ас ногныс. Зэв нимкодь налы тулысыд. Асывнад водз садьмӧмаӧсь, оз тай небось налӧн унмыс лок.

Туй шӧрӧ пуксьылӧны ракаяс. Кокыштасны сылӧм куйӧдсӧ да кравзігтырйи бӧр лэбзьӧны коз пу йылӧ.

Татшӧм уль руа тувсовъя войын ёрткӧд ми вӧлі локтам вӧла-доддьӧн Парӧ сиктысь гортӧ. Неуна мунім да вӧвным несъявны кутіс.

— Мый водзын бара несъялӧ сэтшӧма Недконым, — юалі ме ёртлысь.

— Тэ узь эшкын улад. Вӧв вӧснаыд эн шогсьы. Туруныс, тыдалӧ, нырас пырӧма да прусьялӧ, — воча кыв видзис меным ёрт.

Доддьын потанын моз жӧ лайкйӧдлӧ. Регыд миян унмовсьыссьӧма. Узигӧн вӧтаси зэв унатор: школаын челядьяскӧд ворсӧм йылысь, чаг чукӧртӧм йылысь, шаньга пӧжалӧм, тар кольк сёйӧм. Висьтавны ставсӧ он вермы. А ёна жӧ тулыс йывсьыд мӧвпавсьӧма!

Коркӧ-некоркӧ садьми. Енэжын дзирдалӧ гӧрд югыд шонді. Швачкӧ муӧ зарни сорсъяссӧ. Ӧти кымӧр абу, ставсӧ кытчӧкӧ весалӧма тӧлыс. Недко сідз нин пӧсялӧма, а шонділӧн югӧръясыс нӧшта на содтӧны шоныд русӧ.

Гортӧ нин воим... Меям ёрт куйлӧ паськӧмнас вольпасьын. Шойччыны пӧ талун ог эшты. Колӧ вӧрӧ кайлыны. Регыд бӧр чеччис. Лабич улысь босьтіс тоша чер. Чипан позйысь кыскис петукӧс, сылысь юрсӧ гӧбӧчын швычнитіс-кераліс. Тушасӧ лаз нопъяс сюйис. Сэсся зептас пуктіс тув куима нянь глыза да кымынкӧ пӧжалӧм картупель. Мышкас капканъяс ӧшліс, мӧдӧдчис.

— Кытчӧ петуксӧ нуан? — юалі ме ёртлысь.

— Ланьт, мед некод оз кывлы. Ӧнтай локтігӧн руч кок туйяс аддзылі. Сійӧс кӧсъя петук яйӧн ылӧдны, капканӧн кыйны, — керкаысь петігмозыс меным воча шуис.

* * *

Капканъяс зилька-зёлькакылӧны, быттьӧ кеслӧны ассьыныс кӧрт пиньяснысӧ ручлы.

Гортын вошӧма петук. Корсьӧны став семьянас. Некысь оз сюр.

— Тӧбӧк нима понйыд Митрейыдлӧн, кӧнкӧ, джагӧдіс. Мыйла ті, челядь, лэдзанныд сэтшӧм понсӧ керкаас-а? — видчӧ, аслас синваыс петӧ, ёртлӧн мамыс.

Петук и нимавтӧг воши позйысь. Ёрт некутшӧм руч эз и аддзыв. Руч кок туй пыдди, пон кок туйӧ веськалӧма капканыд. Со ӧд кутшӧм вӧралысьяс эмӧсь енэжа-муа костад.