ОРТСӦ КОЛЬКЪЯЛЫСЬ ЧИПАН


Асывнас тэрыба нюм-нямкерӧм бӧрын Василёк уйкнитны нин кӧсйис ывлаӧ зонпосникӧд ворсны, да мамыс чукӧстіс сійӧс, энлы на пӧ тэ, Васильӧ, пышйы, удж талун тэныд эм. Кӧнтусь сера чипаныд вежон нин оз позъяс колькъяв, тшук бокӧ вайӧ. Кыйӧдны ковмас тэныд, пиукӧ.

Чушкӧдліс парсӧ Василь, вишкӧдчыны пондыліс, да ыджыд вокыс сэтчӧ суитчис:

— Вася-Василёк, ыждалан тай нӧ. Рытнас мотоциклӧн гӧнитӧдыштны кӧсйи-а.

— Ой, мотоциклӧн?! — Здукӧн и вуні Васильлӧн няргӧмыс, кекӧначасьны пондіс.

Ӧні зонкаӧс мый кӧть тшӧкты — ставсӧ вӧчас. Мамыс тӧдӧ нин питорйыслысь этшсӧ да уна сёрниттӧг и наказ сетіс:

— Чипанъясыд кильчӧ помынӧсь на, босьт шыдӧстор да пет вердышт. А сэсся видзӧдлывлы чипан бӧрсяыс, кыйӧд, кытчӧ мунас. Гашкӧ, бара пӧжсьыны кӧсйӧ. Колян вотӧ, помнитан, льӧм пу йӧрӧ петшӧр пиас вӧлі позтысьлӧма?

— Таво, пӧди кӧ, бара сэтчӧ, — эскӧдыштіс Васёк да кватитіс мам кисьыс шыдӧс гырничсӧ, чепӧсйис кильчӧ помас курӧгъясӧс вердны.

Найӧ разӧдчыны нин кутӧмаӧсь, но ӧдйӧ шелӧдісны-воисны бӧр Васёк гӧлӧс шы улӧ.

— Чип-чип! — горзӧ Васёк да койӧ шыдӧссӧ.

— Цап-цап-цап, — ӧдйӧ сарпйӧны-кокалӧны курӧгъяс чӧскыд шыдӧстӧ. Быри сёяныс, вешйисны бокӧ, пондісны разӧдчыны. Кымынкӧ курӧг со петрӧванкӧд куйӧд чукӧрлань мӧдісны. Кӧнтусь сера чипан кольччис, туй выв бусас мӧдіс пуркйысьны. Мед пуркйысьӧ...

Здук кежлӧ и Василёк ылавліс, кильчӧ помас эновтӧм мачӧн ворсыштіс. Кватитчис: сера чипаныд некӧн оз тыдав, воши кытчӧкӧ.

Корсьыштіс жӧ зонка! Став йӧрсӧ кытшовтіс, льӧм пу садъяс пыраліс, звӧз вывтіыс сараяс кайліс, град костъясті ветліс — некӧн абу. Бӧрти амбар дорсьыс котсьӧм кутіс кывны да амбара-кӧбрега костас видзӧдліс. Сэні и эм! Небось, аддзӧма места! Весьт куим пасьта и эм костыс, бӧрсяньыс и водзсяньыс пӧвъясӧн тупкӧма, некод сэтчӧ пырны оз вермы да кольксӧ гусявны. Зэр оз жӧ кӧтӧд дай, жытник вевтыс кутӧ. Тулыснас шыбитліс мамыс сэтчӧ картупель тупъялан пакля-торк. Небыд торк вылас и тэчӧма колькъяссӧ. Сизим еджыд гӧгыль тыдалӧ. Но и кӧнтусь сера чипан! Пӧжсьыны и эм кӧсйӧ! Гӧгралӧ колькъяс гӧгӧрыс да котсьӧ.

Рытнас мамыс ошкыштіс питорсӧ, а чипансӧ пинялыштіс, бара пӧ пӧжсьӧ.

— Мед но, мамӧ. Сильӧпиян миян лоасны, — кайтӧ Васёк.

— Мед, дерт, — ышловзис мамыс. — Кыдзи сэтысь колькъяссӧ судзӧдан? Мед и лоас тэ ног. Петасны сильӧясыс, да тэ и кутан чередитны, вердны да юктавны. Быдтан да уна кольк сёйны кутан.

Сералӧ мамыс. И Василёклӧн серамыс петӧ.

Но, вӧлӧмкӧ, оз на и дзик пыр чужны сильӧпияныд. Вежон кык-ӧ-куим виччысьны ковмис. Василёк весиг вунӧдліс нин на йылысь. Да ӧти асылӧ мамыс чукӧстіс сійӧс, нуӧдіс амбар дорас, вашнитіс:

— Видзӧдлы.

Кыліс чипсӧм шы. Кыйкнитліс Василёк да кыдз тай горӧдас:

— Эмӧсь! Эмӧсь! Кыкӧн чужӧмаӧсь! Вижов пушыд чипульяс! И-и-чӧтикӧсь! Потӧм кольк кышъяс сэн туплясьӧны. Чипаныс талялӧ кышъяссӧ да нырнас тотшӧдӧ мукӧд колькъяссӧ!

Мамыс кыскыштіс Василёк дінас:

— Лӧньышт, повзьӧдан чипансӧ. Мунам вай, мед ставыс петасны.

Васёк гажаа, йӧктігтырйи моз вешйис амбар дорсьыс, горзіс:

— А ме сьыланкыв нин лӧсьӧді! Мамӧ, кывзы!

Сера чипан бӧрся,

Сизим сильӧпи,

Котӧртӧны ме дорӧ,

Со пӧ — тайӧ ми!

— Лӧсьыд, мамӧ?

— Лӧсьыд, лӧсьыд.

Василёк мӧдысь на сьывны горӧдіс: «Сера чипан бӧрся...»

Гижӧд
Ортсӧ колькъялысь чипан
Жанр: 

lkejrlkelkrgner klrjnelknfrkl ekjnrjkenfrej

1