МАРЬЯ ПӦЧЛӦН ВИСЬТ
Марья пӧч зэв нин ыджыд арлыда, но челядьдырся став ворсӧмъяссӧ на бура помнитӧ. Помнитӧ весиг лыддьысянкывъяссӧ на.
Со на пиысь ӧтик:
Киллян-каллян, топ-топ!
Видзӧ, карӧ, эзысь кыддзӧ,
Зарни вожа пеганӧйӧ,
Дзус, вирс, варс!
Со мӧд:
Ӧдӧг-мӧдӧг, сӧцар-бӧцар,
Низь-мозь,
Вартан пунас пегыш жботкис-лыйис!
— А пегышыс — сійӧ зонка. — Тӧдчӧдӧ Марья пӧч тайӧ кывйыслысь вежӧртассӧ да серӧктыштӧмӧн содтӧ:
— Пӧльӧ да пӧчӧ менӧ ичӧт дырйи нимтлісны «потӧм пегышӧн» — нывка, сідзкӧ. А ворснытӧ ми, челядь, вӧлі чукӧртчам да первой делӧ ӧдӧг-мӧдӧгасям, вӧдитысьӧс бӧръям. А ворсанторйыд уна вӧвлі, мыйысь сӧмын и он ворс кузь лунтырнад. Чирксьыд и пӧлъя дзепсьыд, «Кальӧ дядьӧсьыд» и «Пань-каньсьыд», «Ыж турунласьыд» и «Поп колльӧдӧмсьыд». Тайӧ ворсӧмъяссӧ ывлаынджык, дерт. Гожӧмнас. А тӧвнас, кор исласьныд дышӧдас, чукӧртчамӧ вӧлі кодкӧ ордӧ да «Гораньысь» ворсам либӧ «Дедӧ-пӧльысь». «Гораньсьыд» и ӧні на челядьыс ворсӧны, а вот «Дедӧ-пӧльӧтӧ» оз на и быдӧн тӧд. А сэтшӧм страшнӧ сійӧс ворсігӧн и сэк жӧ кыпъялан! Дивӧ...
Тайӧс ворсігӧн колӧ, мед керкаад вӧлі пемыд. Ӧшиньястӧ тупкалан, а гӧбӧч ӧдзӧстӧ восьтан. Ӧти кодкӧ збойджыкъяс пӧвстсьыс босьтӧ укват либӧ коколюка да брун шыбитӧ джоджӧ, чукӧстӧ Дедӧ-пӧльӧсӧ гӧбӧчсьыс:
— Дедӧ-пӧльӧ, петав, петав!
Мукӧд челядьыс кыйкъялыштасны на керка пытштіыс, но вӧдитысьыс вашкӧдӧмӧн повзьӧдӧ-шуӧ:
— Петӧ нин пӧльыс, пошкӧ. Гӧбӧч посъясыс дзуртӧны. У-у-у!
Челядь повзьӧны да пышйӧны пӧлатяс, ловнысӧ кутӧмӧн виччысьӧны пӧльлысь мыччысьӧмсӧ.
— Ми коркӧ, — Марья пӧч серӧктӧ да висьталӧ водзӧ, — кык лун чӧж сідзи ворсім, виччысим пӧльлысь петӧмсӧ. Но сійӧ мыйлакӧ эз и мыччысьлы. Вокӧ менам, Степӧ, медся повтӧм вӧлі, ӧтчыд и шуӧ:
— Узьӧ, буракӧ, пӧльыс, оз кыв чуксалӧмнымӧс. Вай ме пасьтала гуга пась да гуга шапка дай пырала, садьмӧда сійӧс.
Ми тірзям-полам, но век жӧ пасьтӧдім вокӧс гуга пасьнад дай лэдзим гӧбӧчад пырны. Асьным кайим пӧлатьӧ да виччысям, мый лоӧ. Ог весиг лысьтӧй ӧта-мӧдкӧд вашкӧдчыштны. Кӧйвидзим-кӧйвидзим, виччысим-виччысим, а Степа оз пет ни Дедӧ-пӧльӧ оз шы сет. Мый керны? Кокӧ сюйыштім мый веськаліс дай куш кокчӧръясӧн и уйкнитім посводзӧ. А пӧчӧ миян сарайын нираліс кудель, шабді сӧдз кудель. Кылӧма миянлысь полошуйтчӧмтӧ, лэччис сарайысь.
— Чикулайкаяс, мый нӧ петӧмныд да тивкйысянныд куш кокчӧръяснад?
— Степӧыд... Дедӧ-пӧльӧ дінас пырис да оз пет, — висьталам ми.
Пӧчӧ пырис керкаӧ. Гӧбӧч ӧдзӧсыд восьса да сэтчӧ и веськӧдчис. Степӧыд, вӧлӧмкӧ, гӧбӧч пос вылас пукалӧ да чунялӧ кашникысь пӧжӧм нӧк. Нӧкйыс пыдӧсас нин кольӧма. Кватитӧма пӧчӧ гуськультӧ шошаӧдыс да миян дорӧ, посводзӧ, кыскӧ.
— Пакӧститчысь жӧ тэ! Рӧштво кежлӧ вый вӧчны чӧжыштлі нӧксӧ, да ставсӧ лакӧмыд!
Степанлӧн чужӧмыс ставнас нӧкнад лякӧссьӧма, син бугыльясыс кольча кодьӧсь повзьӧмысла. Чайтӧма, дедӧыд сійӧс кватитіс. А вӧлӧмкӧ, пӧчыс.
— Ме эг кӧсйы, да ачыс гырничыс... — нурбыльтіс мыйкӧ Степӧ, яндзимысла юрсӧ лэптыны оз лысьт.
— Ёна и сэки ми сералімӧ! А Дедӧ-пӧльӧыд сідзи и эз некор мыччысьлы миянлы.
Тадзи и помаліс Марья пӧч висьтсӧ да лӧсьыдика нюмвидзис.
А ми, кывзысьяс, китшким-сералім тшӧтш горш Стёпик вылӧ.
