ШУШТӦМ РЫТ

Медым эз унмовсь, Васёк босьтіс морта небӧг да пуксис пызан сайӧ. Но кадыс, буракӧ, сёр нин вӧлі, ойбыртӧма. Садьмис кутшӧмкӧ шыысь. Быттьӧ мельнича ва ызгӧ. Лэптіс юрсӧ, кывзысьыштіс. Ой, топольыс тай ӧшинь улас тадз шувгӧ! Тӧв лыбӧма. Колӧкӧ, и зэр на лэптас...

Мамыс да батьыс Васёклӧн водз асывнас мунісны гортсьыс. Ылі видз вылысь турун кылӧдны кайисны Воль йылӧ. Колӧкӧ, и путкыльтчисны нин кытчӧкӧ, эта дыра оз локны. Налӧн ӧд Воль юыс ой-ой коськӧсь. Тайӧ мӧвпсьыс зонкалы лои шуштӧм, сьӧлӧмсӧ чӧсӧдыштіс ай-мам вӧснаыс.

Васёк жугыльмис, пондіс видзӧдны ӧшиняс. Тайӧ здукас мыйкӧ грыммуніс сараяс ли, ывлаас ли.

— Ой, локтӧны! — Васёк уськӧдчис посводзас. — Мамӧ! Мамӧ!

Но ывласянь сылы некод эз вочавидз. Кӧнкӧ картаас бара грымкнитіс. Зонка гӧгӧрвоис: тайӧ мӧскыс. Ӧнтай, луд вылысь воӧм бӧрын, йӧртіс сэтчӧ сійӧс. Мыйла, эськӧ, грымакылӧ? Гашкӧ, кӧинъяс уськӧдчисны сы вылӧ?

Васёк кӧсйис нин уськӧдчыны бӧр керкаас, игнасьны, дзебсьыны шебрас улас. Но син водзас сувтіс серпас, кыдзи Выльаньсӧ налысь куршалӧны лёк кӧинъяс. И Васёк збоймӧдчис, кватитіс, мый веськаліс ки улас, а веськаліс сылы посводз ӧдзӧс боксьыс джодж чышкан рос. Сійӧн шенасигтыр да гораа равзігтыр и кайис сараяс.

— Ав-ав! У-лю-лю! Час, ме тіянлы! Сӧмын вӧрзьӧдӧй миянлысь Выльаньӧс!

Кыліс мӧскыс Васёклысь гӧлӧссӧ, кузяа нірӧстіс. Кӧнкӧ лэб улас пондісны баксыны ыжъяс, гидас рукӧстіс порсь. Тайӧ мыйкӧ мында такӧдіс зонкаӧс, абу жӧ тай кӧинъяс.

Картаас бара нірӧстіс мӧскыс и, кылӧ, матыстчис лясниланьыс, ышлолаліс. Васёк матыстчис ляснилань, шыасис мӧс дорас:

— Выльань, матушка! Тэ лысьтытӧм. А мамӧяс век абуӧсь. Гашкӧ, колӧ ветлыны сиктӧ да Пӧли бабӧс чукӧстны, мед сійӧ тэнӧ лысьтас?

Васёк сэтшӧма тэрмасис, муртса эз усь, сконъясис туй вылас эновтӧм потшкӧ да. Намӧдчысь гӧлӧсъяс сувтӧдісны сійӧс. Кодъяскӧ налӧн керкалань локтӧны. Зонка веськӧдіс пӧнариксӧ локтысьяслань и кыліс мамыслысь гӧлӧссӧ:

— Абу-ӧ Васёкным? Пиук!

Васёк уськӧдчис мам-батьыслы воча.