ГОРТ ОЛЫСЬ
Помсявыв несйӧдлӧ Настукӧс, ичӧтик нырыс пӧдӧма.
— Висьмӧмыд тай, нылукӧ, гортын ковмас овны, — шуис мамыс удж вылас мунігӧн. — Ӧбедайтны вола да вая аптекаысь кутшӧмкӧ лекарство. Эн гажтӧмтчы, кыстурыдкӧд ворс. Сёяныд пызан вылас.
Тадз мыйсюрӧ закажитіс мамыс дай петіс ӧдзӧс саяс.
— Ог кут, мамук, гажтӧмтчыны, ог кут! — збоякодь и кӧсйысис Настук.
Но мыйӧн петіс мамыс, нывкалы пыр и гажтӧм лои. Каньыс весиг некӧн эз тыдав.
Пуксис ӧшинь водзас нывка да пондіс ывлаас видзӧдны, колӧкӧ, кодкӧ ӧшинь улас ворсӧ, но сэні некод эз вуджрась. Ывла вылас, тӧдчӧ, ыркыд. Муыс кын, ва гуранъяс йизьӧмаӧсь, ӧткымын лым чир лэбалӧ.
«Мед ӧдйӧджык лымъялас, сэки позяс даддьӧн исласьны», — мӧвпалӧ нывка да несъялӧ бур здук. А синъясас мыччысьӧ синва то ли несъялӧмсьыс, то ли гажтӧм думъяссьыс. Друг гора чавкан шыяс кутісны ӧшинь саяс кывны, да со и асьныс дзонь стабун чивӧдчиг-радлігтыр шувгисны, кысянькӧ лэбисны да налӧн ӧшинь улӧ пуксисны, заводитісны мыйкӧ азыма кокавны. А шумыс! А ноксьӧмыс! Нывка пыр и вунӧдіс гажтӧм йывсьыс. Мый бара-й сідзи радлӧны-сивӧдчӧны да кокасьӧны. Шыдӧс кодкӧ налы койыштӧма али помӧйсӧ кисьтӧма? Мыйкӧ, буракӧ, чӧскыдтор. Со сэтчӧ жӧ, чавкан чукӧрад, кысянькӧ скач котӧртіс да уськӧдчис суседъяслӧн Шарикыс. Гораа увтчис, кыш пӧ татысь, менам ӧшинь улысь, кортӧм гӧсьтъяс! Чӧскыдторсӧ пӧ ме и ачым на верма ньылавны.
Повзьӧдіс чавканъясӧс, шув-шав бордаясыд качисны сынӧдас, дӧзмӧмаӧсь, чирӧдчӧны, коді пӧ тайӧ татшӧмыс, лысьтіс миянӧс повзьӧдны? Ылӧдзыс эз и лэбны, пон весьтын и бергалӧны-шувъялӧны. Но Шариклы, буракӧ, эз ков лэбачьяслӧн чӧсмасянторйыс, сылы сӧмын окота лоӧма ворсыштны наян лэбачьясыдкӧд. Со найӧ вылісяньыс пондісны воны Шарик вылӧ. Шарик исасьыштіс, кок увсӧ парсалыштіс дай мӧдіс сідз увтчыны да чеччавны, кута пӧ тіянӧс ставнытӧ, пышйӧй буди! Бур здук пон да лэбачьяс костын вен муніс, а сэсся дышӧдіс Шариклы, бокӧджык вешйис тышкасянінсьыс дай водіс му вылас, юрсӧ лапа вылас пуктіс, то ли вугралӧ, то ли дзоръялӧ-видзӧдӧ наян чавканъяс бӧрся. Ӧдйӧ ӧд найӧ сатшкысисны му вылас да бара кокасьны босьтчисны. Нюмъялӧмӧн видзӧдӧ ӧшинь сайсьыс чавканъяслысь кульмӧмсӧ Настук. Сылы сэтшӧм гажа лои, быттьӧ ачыс тшӧтш сэні вирдалӧ-котралӧ, Шарикӧс малалӧ да ошкӧ, мед пӧ и пируйтасны лэбачьясыс, тэныд ме петкӧда бӧрти выя нянь шӧрӧм дай калбас тор, а ӧні пӧ вай мекӧд котралыштам, панласьӧмысь ворсыштам.
Сӧмын на та йылысь Настук думыштіс, а Шарик дорӧ кыськӧ тивксьӧдіс-локтіс еджыдик ичӧтик пудель. Кӧсйис збоя уськӧдчыны пируйтысь чавканъяс вылӧ, да аддзис бокын куйлысь понтӧ, кежис сы дорӧ, эз понды тышкасьны чавканъясыдкӧд. Мыйкӧ дыра понъяс исасисны, буракӧ, сёрнитчисны ас кежас, да кыдз тай кыкнанныс ӧтырышъяӧн уськӧдчисны чавкан чукӧрад.
Чавканъяс качисны сынӧдас да понъяс весьтын кытшлалӧны-лэбалӧны, пуксьынысӧ оз лысьтны, и пышйыны оз кӧсйыны. А понъясыдлы сӧмын и колӧма повзьӧдыштны лэбачьястӧ, ворсӧдчыштны накӧд. Со найӧ эновтӧмаӧсь нин лэбачьястӧ, гӧнитӧны, эстчаньын нин котӧртӧны, ас костаныс панласьӧмӧн ворсӧны.
Настук быттьӧ накӧд жӧ котӧртӧ, и сэтшӧм гажа сылы да лӧсьыд.
Но кухняас, кылӧ, мыйкӧ зёльмуніс. «Мамӧ кӧ воӧма нин-а?» Уськӧдчис кухняас. А сэні... Мый нӧ тайӧ?! Джодж пасьтаыс кампет тусьяс гӧгыльвидзӧны, вӧсни кока крусталь сакарничаыс пазмунӧма, джоджас куйлӧ. А Матрос каньыс пызан вылас, бӧжсӧ вылӧ лэптӧмӧн, Настук тасьтіысь нӧкъя рысьсӧ амкйӧ:
— Матрос, тэ нӧ мый? Пакӧститчӧмыд тай нӧ...
Жыръяс триньӧбтіс телефоныс. Настук эз тӧд, то ли каньсӧ дивитны, то ли телефон дорас уськӧдчыны.
Звӧнитіс мамыс, кыдз пӧ тэ сэні, нылукӧй менам? Он гажтӧмтчы? Регыд ме воа. Настук кылӧ мамыслысь гӧлӧссӧ, но мый вочавидзны, оз тӧд. Ошйысьны ли ӧшинювсьыс аддзылӧмторнас, жугалӧм сакарничасьыс ли жыжгысьны, кань вылас ли норасьны. И друг сылӧн артмис:
— Мамук, ме бурді нин! Ме рысьтӧ ставнас сёйи дай бурді, ог нин несъяв.
— Молодеч, нылук, тэ ӧд менам зэв шань горт олысь. Бурдін кӧ, аски садикад бара мунан.
Мамыс мыйкӧ сёрнитіс на, но Настуклӧн син водзас верзисны джодж пасьтаыс быгыльтчӧм кампет тусьяс да жугалӧм сакарничаыс. Мый бара мамыс шуас, кор локтас гортас?
