МЫЙ СЕТІС СӦВЕТ ВЛАСЬТ КОМИ ЙӦЗЛЫ

Мый нӧ бурсӧ сетіс Сӧвет власьтыс коми йӧзлы? Кыті кокньӧдіс налысь олӧмсӧ?

Уна бур нин сійӧ вӧчис: мездіс кипод улысь; 1918, 1919 воясын тшыгъялігӧн вердіс, абутӧм кодь няньсӧ миянлы вичмӧдіс; еджыдъяс улысь мездіс.

Воддза правительство ыставлывліс татчӧ роч чиновникъясӧс. Найӧ эз тӧдны миянлысь оланногнымӧс, сёрнинымӧс; накӧд коми морт эз куж сёрнитны, эз сибав на бердӧ. Роч чиновникъяс эз мырсьывлыны миянлысь олӧмнымӧс кыпӧдны, веськодь налы вӧлі миян олӧмыд. Ӧні асьным ас йӧзӧс быдлаӧ бӧръям.

Воддза правительство татысь быдтор сӧмын вӧлі нуӧ. Нажӧтка йӧзлӧн этша вӧлі, лои ветлыны нажӧвитчыны роч муӧ. Ӧні Сӧвет власьт мырсьӧ татчӧ заводъяс восьтавны (ӧні вӧчӧны Сыктывдінкарын вӧр пилитан завод), лӧсьӧдчӧ кӧрт туй вӧчны.

Войдӧр школаясын вӧлі сӧмын роч кывйӧ велӧдӧны, рочӧ пӧртӧны. Ӧні лоины коми школаяс. Школаын пондісны олӧмӧ, коланторйӧ велӧдны, тӧдмӧдны коми йӧз оланінӧн (Коми муӧн).

Сӧвет власьт лӧсьӧдӧ Коми муын уджалысьясӧс: восьтіс текникумъяс, совпартшкола, Коми институт. Сэні велӧдӧны коми крестьяналысь челядьсӧ. Коми крестьяна ныв-пилы восьтіс гырысь школаяслысь, университетъяслысь, ӧдзӧсъяссӧ. Университетъясын велӧдчӧны нин 3000 кымын морт коми йӧз пытшсьыс.

Медым содтыны вежӧрсӧ, тӧдӧмсӧ коми йӧзлысь, пондісны лэдзавны коми нигаяс. Нигаяс унатор висьтавлӧны, туйдӧны. Велӧдчысьяслы колӧ лыддьыны коми нигаяссӧ бать-мамныслы.

Сӧвет власьт дырйи петісны коми гижысьяс: Нёбдінса Виттор (В. А. Савин), М. Н. Лебедёв, В. Т. Чисталёв, Ёгор Колегов, В. И. Лыткин да мукӧд унаӧн на. Найӧ асланыс гижӧднаныс пальӧдӧны коми йӧзӧс, чуксалӧны выль олӧмӧ.

Уна бур вӧчис Сӧвет власьт миянлы. Медся ыджыд бурыс со мый: 1921 воын сетіс коми йӧзлы автономия, сетіс вӧля ас ногӧн, ас вежӧрӧн овны. Ӧні озырлуныс коми йӧзлӧн коми йӧз киын, некод оз кут олӧмнымӧс босьтчӧдӧмысь. Сӧмын колӧ важ йӧйлунысь, ен вылӧ лачаӧн олӧмысь эновтчыны, ёнджыка велӧдчыны, ас вын вылӧ лачаӧн овны.