ЛОПАРЪЯС ОРДЫН
Сувтім шойччыны ю дорӧ. Ю пӧлӧн сулалӧны лопаръяслӧн керкаясыс — пыртъяс, му вевтаӧсь, юртӧмӧсь. Миянӧс казялӧм мысти понъяс пырысь-пыр кутісны увтчыны. Увтӧм шыӧ ю дорӧ пыртъясысь став олысьыс петіс. Верӧсъяс, аньяс, челядь чукӧртчисны миян гӧгӧр, гӧститны миянӧс корӧны. Налы, вӧлӧм, гӧсьтъясыд зэв мусаӧсь. Весиг йӧз пиын шуӧны: «Енмыд со бур йӧз ордад пыр гӧсьтъястӧ ыстӧ».
Пырим ӧти пыртӧ. Пытшкыс зэв ляпкыд: лопаръясыд ичӧтик тушааӧсь. Пыртлӧн кык розь: ӧтикыс ӧдзӧс пыдди, мӧдыс ӧшинь пыдди. Керка ломтысигас тшыныс ӧшиньӧдыс жӧ петӧ. Тӧвъясын пурга дырйи ӧдзӧсӧд пыдди сэт жӧ ветлӧны: ӧдзӧсӧдыс он вермы, ставыс лымйӧн тырлӧ. Джоджыс му. Джодж шӧрас кирпич пач — горна. Стен пӧлӧныс лабичьяс. Ӧти пельӧсын алапастӧм шкап. Сёръяс вылын ӧшалӧны паськӧм да кӧр куяс. Та кындзи гӧль лопаръяслӧн пыртаныс нинӧм абу. Муӧдз тшын. Би вылын рачын пуӧны сёянтор.
Миянӧс вердісны-юкталісны на нога медбур сёян-юанӧн: пызьысь да нитшысь пӧжалӧм сӧчӧнъясӧн, чери юкваӧн, кӧр яйӧн. Вайисны кӧр гаддьын кӧр йӧв. Мукӧд пӧлӧс дозмук налӧн абу. Чӧсмасян пыдди вайисны кӧр кыв да гос. Сёйигӧн сов ни нянь оз мыччывлыны. Сёйӧны чӧла, этша сёрнитӧны. Нинӧм йылысь эськӧ и сёрнитнысӧ да, зэв ӧд этша налӧн сёрнитан кывйыс. Тӧдӧны сӧмын асланыс олӧм йылысь, кӧръяс йывсьыс, кӧдзыд оланін йылысь, чери кыйӧм йылысь, лёк ловъяс йылысь. Мукӧд йӧз олӧм-вылӧм йылысь, керӧм-вӧчӧм йылысь мӧвпавны оз путьмыны. Весиг кывъясыс сы йылысь сёрнитныс абу.
Паськӧм лопаръяслӧн кӧр куысь. Аньяс праздничнӧй тшапитчан паськӧмъясас вурлӧмаӧсь сикӧтш мольяс да югыд кизьяс. Посни тӧбӧм кагаяссӧ лопаркаяс сьӧрсьыныс вӧдитӧны, горт кодь ящикын морӧс бердас топӧдӧмаӧсь да.
Юалісны миянлысь, кодъяс ми. Тӧварыш висьтасис велӧдчӧм йӧзӧн. Найӧ чуймисны, оз вермыны тӧлк выв босьтны велӧдчӧмсӧ. Кутшӧмкӧ пӧ нӧ начальник сійӧ лоӧ али мый? Миян писарысь пӧ ті ыджыдджыкӧсь али ичӧтджыкӧсь?
Лопаръясӧс эськӧ важӧн нин православнӧй вераӧ пыртлӧмаӧсь, сӧмын оз вермыны найӧ вунӧдны ассьыныс важ языческӧй енъяссӧ, пыр казьтылӧны. Кӧзяин миянлы шуис: «Кӧсъя пӧ эськӧ чери кыйны, да Сейтысь пола».
— Коді нӧ, шуам, сэтшӧм «Сейтыс»?
— Сейтыд сійӧ ты дорын олӧ. Пӧртчылӧ кӧрӧ, чериӧ, идзасӧ. Скӧрмас кӧ — тӧв лэптас, ва гыӧн пыжтӧ пӧрӧдас. Мукӧддырйиыс войясын трубаӧд пыравлывлӧ кӧр йӧв юны. Позьӧ сійӧс бурӧдны сӧмын табакӧн.
Войбыд тшын пиын тойтім. Ывла вылӧ петны некутшӧма эз позь: гӧгӧр тыртӧма, лёк, пурга. Аски асывнас мӧдӧдчим. Колӧ ещӧ Колва карӧдз 200 верст мунны. Кӧсйим мынтысьны сёйӧм-юӧмысь, узьӧмысь. Лопаръяс нинӧм эз босьтны. Кӧзяин шуӧ: «Ветлысь-мунысь вердӧм кузя пӧ дас во няня лоан, дас во тшыглун он тӧдлы». Сэсся ещӧ содтіс: «Гӧсьтлы сетан, кыйсигӧн босьтан».
Доддясьӧны миянӧс нуны. Додьяс дзик вор кодьӧсь. Кӧръяс кокъяснас кокӧны, нетшкысьӧны мунны. Нуысьяс сулалӧны кӧръяскӧд орччӧн. Найӧ туй чӧж котӧртӧны. Мӧдім. Пыртъяс колины бӧрӧ. Гӧгӧр лым. Май тӧлысь нин вӧлі-а, лымйыс дугдывтӧг сапкӧ.
