«ВЕЧОРКААСЬӦМ»

Нывъяс вежон чӧж нин лӧсьӧдчӧны вечорка вӧчны. Пессьӧны, босьтасьӧны быдторсӧ: кӧлачтӧ и, сакартӧ и, кампеттӧ и, мампассьӧтӧ и... Но быдтор! Гусьыштӧны, мукӧд и корыштӧны бать-мамныслысь пызьтӧ: колӧ жӧ пӧ ӧд винатӧ заптыштны.

Воис «вечорка» вӧчан луныд. Нывъяс сёрнитӧны-вензьӧны кодӧс корны.

— Ворснытӧ нӧ кодӧс корам?

— Пиля Митрейтӧ корам, сійӧ ӧд медмастер.

— Вай, Парӧ, ветлы зонъястӧ коравны.

— Ме ӧтнам ог. Кыкӧн Опонь Наталькӧд ветлам.

— Кодъясӧс нӧ коралам?

— Медводз, дерт нин, ассьыным другъяснымӧс корам. Сэсся корӧ тшӧтш Прокӧ Петыртӧ, Ванюш Ӧльӧтӧ, Васька Опоньтӧ, Ёгор Семӧтӧ, Чумаков Петыртӧ да ещӧ кодӧс нӧ?.. Микулай Опоньтӧ колӧ...

Нывъяс мунісны коравны. Другъяс ордад яндзим пырны да, ыстыласны ичӧтик детинаясӧс.

Мукӧд сэк кості ломтӧмаӧсь пач. Быглялӧны сӧчӧн, шырӧны яй — кӧсйӧны вӧчны пельмень.

— Зэв тай нӧ дыр ветлінныд? Кӧсйисны эз локтавнысӧ, — юасьӧны коралысьяслысь.

— Кӧсйисны тай-а, локтасны жӧ ӧд! Сӧмын Пиля Митрейыд колльысьны мунӧма, ворсысьыд оз ло.

— Кодӧс нӧ сэсся корам?

— Ӧньӧ Степан дінад ветлӧй; сійӧ ӧд ворсысь жӧ!..

Воис рыт. Зонъясыд надзӧникӧн кутісны воавны. Пӧжасьысьяслӧн пачын пельмень пусьӧ нин.

— Здоровье, нывъяс! Мый нин талун?

— Локтӧй, локтӧй, пуксялӧй, — уськӧдчасны нывъяс. Асьныс самӧй тшапитчӧны-кудритчӧны, выль платтьӧасялӧны. Другъяс вылас синбӧжнаныс нимкодя видзӧдласны.

— Талун бара, майбырӧй, пӧттӧдзыд йӧктыштамӧ. Со талун быдсӧн сапӧжкиасим, — чиктылӧны да ошйысьӧны нывъяс.

Воис ворсысь Ӧньӧ Степан, здоровайтчӧ, быдсӧн рочалыштӧ.

Сылы гусьӧн чашка самӧкур сетісны — ярджык пӧ лоас ворснытӧ.

Сэсся вайисны пызан вылӧ пельмень, вайисны туисӧн самӧкур.

— Но, зонъяс, пуксялӧй!

Зонъяс петитчӧны, ышнясьӧныкодь.

— Но мый нӧ ещӧ. Тешитчанныд али мый. Но, ӧдйӧджык. Но, зіляджык... Н-о-о, — «но»-кайтӧны нывъяс.

Зонъяс пыксясны-пыксясны, сэсся коркӧ и ставныс ӧтпырйӧ гузь пуксясны.

Кутісны гумлавны туисысь чашкаӧн самӧкур. Войдӧр нывъяс асьныс юисны, сэсся зонъясӧс юкталӧны.

— Но, босьт нӧ, Степан! Мый ещӧ кырымсӧ мудзтан.

— Талун эськӧ эг нин кӧсйы юны да... Мырдӧн сетан да, инӧ... — Ньылышттӧг гулькнитіс чашка винатӧ. Сьӧмдыны кутліс. Закускасӧ вомас сюйис да, эз жӧ кыдзкӧ тай джагав-а.

Сідзи став зонмыс быттьӧ петитчыштӧны юӧмсьыс, сэсся кыдзи голькнитасны!.. Ещӧ ӧд сэсся ошйысьӧны — пыдӧсӧдзыс пӧ юи.

Быри ӧти туис, вайисны мӧдӧс... кутісны коддзыны. Ызгӧны.

Ӧньӧ Степан чеччис пызан сайысь, босьтіс ворсан.

— Нывъяс, кадрель!..

Нывъяс лӧсьӧдчалісны параясӧн.

Ёгор Семӧ муртса нин кок йылас ӧшйӧ.

— Вайӧ, кӧкъямыса кадрель йӧктамӧй, — горзӧ лёкысь.

— Вайӧ, вайӧ. Зонъяс, сувталӧй! — дзольгӧны нывъяс.

Сувталісны, кутісны йӧктыны. Зонъяс омӧля нин кок йыланыс ӧшйӧны да, нывъяс кутышталӧны.

— Степан, чорыдджыка ворс!

— Гайкаыс личавны кутіс, ворсанӧй мавтас корӧ.

Нывъяс бара Ӧньӧ Степанлы самӧкур чашка сетісны.

Керкаыс тыр валитіс видзӧдысь йӧз, весиг и пӧрысьяс воӧмаӧсь. Нимкодясьӧны ставныс.

Зонъяс пессьыштӧм бӧрад кутісны нин палявны. Нывъяс сэк кості бара пызан вылӧ лэптісны самӧвар.

— Зонъяс, пуксялӧй, пуксялӧй! Со, кисьталӧма нин, кӧдзалас, — визъялӧны йӧз кості гӧститӧдысь нывъяс да коралӧны зонъясӧс.

Зонъяс ёна тшӧктӧм оз нин ӧні виччысьны, пуксисны.

— Юыштӧ, кӧлач да кампетъяснас... Кампетъяснас да кӧлачнас. Мампассьӧыс со сэні и. Сёйӧ, сёйӧ!.. — гӧститӧдӧны нывъяс.

— Сёям... Пызан саяд оз ков тшӧктӧм, — вомгорулас ымзыштасны зонъяс.

— Зонъяс, усссь!.. — равӧстіс Васька Опонь. Ачыс кыкнан кияснас уськӧдчис кампетъяслань. Пусь-пась вӧчисны, кодлы мый сюри. Вайисны бара самӧкур. Зонъяс пыдӧсӧдзыс швичнитасны-юасны да тыртӧм чашкасӧ юр вылас камгасны... ошйысьӧны!...

Тшай юсис.

— Нывъяс, танцы! — равӧстіс Ӧньӧ Степан, паськӧдіс гудӧксӧ.

— Краковяк!

Педӧр Анна Васька Палӧкӧд, Ӧнись Наталь Опонь Наталькӧд йӧктӧны.

Васька Опонь да Ванюш Ӧльӧ тшӧтш кутчысисны «краковякасьны». Оз артмы нинӧм да, сӧмын синтӧ вежӧны.

Йӧктӧм-ворсӧм костъясын сьылыштасны:

Эк, жаль мем, жаль

Сійӧ времяыс,

Коді ылӧ кольӧма...

Жаль мем, жаль

Сійӧ милӧйыс,

Коді важӧн вӧлӧма.

Ой, милӧйӧй, милӧйӧй да,

Ӧзъян сиськӧй милӧйӧй,

Ӧзйин, ӧзйин дай, кусін да,

Вайны кӧсйин, пӧръялін...

— Уп, пӧсь лои. Вай, зонъяс, ыркӧдчыны петаламӧ.

— Сӧмын узьныд локтӧ ставныд... Онӧ кӧ... — кӧсйӧны мыйӧнкӧ повзьӧдны нывъяс. Нинӧмӧн оз вермыны да тшӧк ланьтісны.

— Воам... кыдзи нӧ! Пасьтасьтӧг и петалам, — кыввидзисны зонъяс.

Петалісны, ветлісны. Тільскӧдчисны-косясисны. Бӧр воисны. Мургисны-мургисны, да сэсся, коркӧ и, нывъяскӧд водісны. Аскинас чеччисны, нывъяс пӧкмӧлитӧдісны. Сэсся гортаныс разӧдчалісны...

Со кутшӧм омӧля на, важ ногӧн, том йӧзыд сиктъясын колльӧдӧны рытъястӧ.

Востӧдз юасны, тшӧкыда кулиганитӧны, бур гажӧдчӧмсӧ оз тӧдны.

Татшӧм рытъясыд, дерт, некутшӧм буртор оз сетны. Колӧ татшӧм гажӧдчӧмтӧ вежны. Колӧ нуӧдны сёрни войпукъяс вылын том йӧз костын — кутшӧм пӧльза сетас газет-журнал лыддьӧм, сэсся ӧтвылысь судзӧдны, лыддьыны да сёрнитны. Велӧдны выль революционнӧй сьыланкывъяс, наперво комиясӧс.

Татшӧминъясад комсомолечьяслы колӧ лоны медводзмӧстчысь войтырӧн.

Сиктса ворсысьясӧс (гудӧкасьысьясӧс) комсомол ячейкалӧн колӧ матыстны ас берданыс да ворсанӧн гажӧдчыны выль ног. Вӧчавны клубъясын, нардомъясын, весиг лыддьысян керкаясын гажӧдчан рытъяс.

Важ ног тадзи рыт колльӧмъяслы колӧ пуктыны пом, кад босьтчыны бурджыка, выль ногӧн гажӧдчыны.

Митёв