ПОТРЕБОБЩЕСТВОЯСЛӦН МУКӦД СИКАС КООПЕРАТИВЪЯСКӦД ЙИТӦД ЙЫЛЫСЬ

Ӧнӧдз быдпӧлӧс кооперативъяс эз на мӧда-мӧдныскӧд некутшӧм йитӧд кутлыны ни артельтчӧм могысь, ни уджалӧм могысь. Быдпӧлӧс ӧти вӧлӧсьтувса кооператив тшӧкыда мӧдыс вылӧ видзӧдӧ лёкысь да полігтырйи бырӧдана мырддьысьысь вылӧ моз, а оз ставныслы ӧтув овмӧс бурмӧдны отсасьысь вылӧ моз. Тайӧ овлӧ сы вӧсна, мый быд кооперативса уджалысь сӧмын вузасьӧм боксянь видзӧдӧ ас кооператив вылас. Гӧгӧрвоасны кӧ эськӧ прамӧйджыка сиктса кооперативын уджалысьяс, кутшӧм могъяс сулалӧны кооператив водзын овмӧс бурмӧдӧмын, кутшӧм колантор кооперативыд крестьянаӧс выль олӧмӧ нуӧдӧмын, оз эськӧ кутны мӧда-мӧдсӧ ӧтдортны.

Некод оз кут вензьыны, мый «ӧтувтчӧмын — вын». Тадзи шулывлісны войдӧр, сідз жӧ колӧ шуны и ӧні, кор Сӧвет власьт зільӧ кыскыны став крестьянасӧ кооперативъясӧ, кор быд нужда крестьяналысь зільӧ бырӧдны кооперативъяс пыр. Дерт, ӧтувйӧнджык уджалӧм сайын и кооперативлӧн ёнмӧм. Колӧ быд сиктса кооперативлы уджавны ӧтув мӧда-мӧдныскӧд.

Кутшӧм ногӧн нӧ вермасны мӧда-мӧдныскӧд йитӧдсӧ кутны быдпӧлӧс кооперативъяс сиктъясын, медым найӧ кыдзи позьӧ регыдджык ёнджыка паськалісны крестьяна пӧвстын, колӧ со кыдзи:

1. Быдпӧлӧс кооператив мед сӧмын ассьыс уджсӧ нуӧдӧ. Шуам, мед видз-му уджалан кооперативъяс да прӧмысса кооперативъяс оз тӧргуйтны потребобществолы вузасьны мога тӧваръясӧн. Вӧлӧсьтувса исполкомъяс бердса кооператив секцияяс кооперативъясныслысь уджтуйсӧ урчитігӧн сорсьывлӧны. Шуам, со найӧ видз-му уджалан кооперативъяс тӧвар лыдӧ сюйӧны ведраяс, кӧрта кӧлуй да мукӧдтор (Сыктыв уездса — Ыб да Ношуль вӧлӧсьтъясын). Быдсикас кооператив кӧ сӧмын ассьыс уджсӧ нуӧдас, кооперативъясыд, дерт, ёрта-ёрт моз кутасны овны.

2. Колӧ кооперативса правленньӧяслы удж нуӧдӧм кузяыс сёрнитлывлыны ӧтувъя чукӧртчылӧм вывъясын. Сёрнитны колӧ дай позьӧ тӧвар судзӧдны вермӧм йылысь, инана тӧвар судзӧдӧм йылысь, сідзи водзӧ.

3. Кооперативса шленъяслы омӧля гӧгӧрвоӧмнысла веськодь асланыс кооперативныс — лэдзӧмаӧсь гоз-мӧд бӧрйӧм йӧз вылӧ став уджсӧ, дай пом. Сы вӧсна кооперативъясыд омӧльджыка вермӧны вынсяммыны, паськавны. Медым шленъясӧс сюсьмӧдыштны, велӧдны найӧс кооператив йылысь, колӧ ӧтувъя да сӧгласа удж. Быд кооператив ӧд ачыс ас костас озджык вермы шленъястӧ югдӧдӧм вылӧ босьтчыны, ӧтувйӧн тайӧ уджсӧ нуӧдӧм дорысь. Югдӧдан удж бура кутас мунны сӧмын сэки, став сиктса кооперативыс кӧ ӧтувтчӧмӧн лыддьысян керка пыр партияса да комсомол ячейкаясӧн да мукӧд сиктса велӧдчӧм йӧзӧн отсалӧмӧн босьтчасны тайӧ уджас.

Тані индӧмъяс серти кӧ уджавны, тшук позьӧ виччысьны кооперативса уджлысь ещӧ на ёнмӧмсӧ да паськалӧмсӧ.

Никс.