***

Сыктывкар, пос. Лесозавод, ул. Школьная, дом ..., кв. 1, Щербакову Ф. В.

Чолӧм, Эдуард друг!

Ковмас буракӧ ыргӧн каска ньӧбны Сыктывкарӧ воліг кежлӧ, мед кор кутан кучкавны юр кузя, кыкысь троньӧбтӧм бӧрын коймӧдысьсӧ эн нин кӧсйы, пеляд кутас дзенявны. Аслам волытӧмысь тэ дінӧ ме ачымӧс дорйыны ог кӧсйы ньӧти, но век жӧ веськыда шуа тэныд и аслым, мый збыльысь пӧраыс ньӧти эз вӧв. Гортӧ волывлі быд лун тӧлькӧ войшӧр кад бӧрын, а менсьым Абъячойӧ мунӧмӧс ӧдвакӧ казявлісны гортын сійӧ жӧ лунас, сэтшӧм тэрмасьӧмӧн лоис мунӧмыс менам. Тӧдан (верит!), кутшӧм ӧні менам беспокойнӧй олӧмыс, весиг став ассьым личнӧй интересъяссӧ, заинтересованностьсӧ шыбытӧма бокӧ (сёйӧм да пывсянӧ ветлӧмысь кындзи), кыскалӧны ӧтарӧ, мӧдарӧ, эсійӧ, сійӧ, сійӧс корӧны, эсійӧс вӧч, сӧмын юрӧй лётъялӧ. Веськыда висьтала: олӧмӧй менам ӧні гудыр ваысь (абу кӧ няйт-ляти пытшкысь) ем корсьӧм кодь. Зэв омӧль, зэв омӧль дай вывті сьӧкыд, бесполезнӧй сьӧкыд. Туй кузяыс вывті ыджыд пӧльза ог вермы сетны дай аслым мыйкӧ мында пӧлезнӧй удж дінӧ (поэзия дінӧ — Ф. Щ.) ог вермы некор кутчысьлыны. Прӧстӧ чувствуйта ачымӧс ыджыд ва гуранӧ чӧвтӧм изйӧн: бӧрӧ ни водзӧ. Сыктывкарад олігӧн заводитлісны Издательствосянь перйыны менӧ обком пыр, но буракӧ нинӧм эз артмы. Крепыда пукала! Ӧні ачым нин гижлі рапорт Ковалёвлы, но результатыс эз на волы. Но думайта, мый лэдзас либӧ… карцерӧ пуксьӧдас сутки 5 кежлӧ. Ёнджыкасӧ надейтча мӧдтор вылас.

Но тэнсьыд письмӧтӧ лыддигӧн зэв нелӧсьыд лоис сы вӧсна, мый артыштін менӧ сэтшӧм подлецӧн, кутшӧмӧн некор эг кӧсйыв лоны.

Ме весиг мӧдарӧ, Сыктывкарӧ бӧръя волігас жӧ спец-анкета заполняйтігӧн, ӧти пунктӧ, кӧні корӧны сэтшӧм сведение, кодъяскӧд имеитан связьяс да дружба, тэнӧ пасйи первой другӧн бӧръя кадӧ. Сэсся менам некодкӧд некутшӧм бур ёртасьӧм абу. Абъячойын ола куим тӧлысь гӧгӧр нин, но бур морт эз на веськавлы син шӧрӧ. Если кӧ эмӧсь ӧткымынъяс, кодъяс сідз или мӧд ног заискивайтӧны дружитӧм вылӧ, то менам сьӧлӧм оз лэпты, сы вӧсна мый найӧ вывті неконкретнӧйӧсь. Ме думайта, мый тэ гӧгӧрвоан. Сы вӧсна ещӧ нин гажтӧм тані овныс. Гӧгралан век сук йӧз пӧвстын, а бур ёрт, кодкӧд эськӧ позис сьӧлӧмсянь сёрнитны, абу ньӧтик, и чувствуйтан асьтӧ дзик сідз, кыдз быттьӧ случайнӧ веськалӧм тӧдтӧм театрын. Тэнад вӧльнӧй или невӧльнӧй подозрениеыд, кӧнечнӧ, законнӧй, но век жӧ кора лыддьыны тэнсьыд тайӧ подозрениетӧ тэнад неуна ӧбиженнӧй, а сы вӧсна неуна и заострённӧй впечатлениелӧн недоумениеӧн. Ме некор эг кӧсйыв, кутшӧмкӧ аслам личнӧй благополучие видзӧм вӧсна, застрахуйтны ачымӧс да ӧтвергнитны бур ёртлысь дружба. Ме проследиті став ассьым сознательнӧй олӧмӧс и сэтшӧмторсӧ некысь эг казяв, кутшӧм эськӧн положениеын ачым эг вӧвлыв. Ог вермы терпитны подлецъясӧс дай ачым сэтшӧмӧн некор ог кӧсйы лоны!

Извиняйтча! Извиняйтча... Напраснӧ расстроиті ачымӧс да час джын больги нинӧм абу йылысь, мый йылысь, навернӧ, эськӧ он гӧгӧрво сразу. Заводиті тэнсьыд письмӧтӧ мӧд пӧв лыддьыны да казялі, мый тэнад сэн смыслыс дзик мӧд. Ме надейтчи дзик пырсӧ, мый тэ эн куж сэтшӧм нога мӧвпсӧ чужтыны юрад серьёзнӧ... И сійӧ вӧлӧм дзик збыль. Ме чорыда сорси тэнад ӧтик выражение вылӧ, кӧні шуан, мый гашкӧ ме «повзи, мый некӧн ог уджав да гӧль...».

Кутам сёрнитны, бурджык, мӧдтор йылысь.

Сыктывкарын дырйи Вокан предложитліс лэдзны менсьым сборник, но сылы ме немтор определённӧй эг шу, сы вӧсна мый ме эг на вӧв сэтшӧмтор вылас гӧтов, подготовленнӧй. Ӧні ме видлалі ассьым бӧръяджык торъяссӧ да казялі, мый бур сборник вылӧ, мыйӧн эськӧ ме ачым вӧлі удовлетворитчӧма, материалыс оз сюр, выль произведениеяс гижтӧг. А выль произведениеяс гижны, ме тай висьтавлі нин, ӧнія условиеясын надея ичӧт, кытчӧдз бурӧн либӧ лёкӧн он мын сира местасьыс. Откровеннӧя висьтала, мый ӧні менам эм зэв ыджыд желание серьёзнӧя кутчысьны литература удж бердӧ, но некыдз ог вермы аддзыны некутшӧм возможность. Ковмас буракӧ шыасьлыны писательяс Союзӧ да Издательствоӧ, медым найӧ кыдзкӧ ӧтвылысь эз вермыны сёрнитчыны Ковалёвкӧд менӧ тайӧ удж вылысь мездӧм йылысь. Мӧд выход некутшӧмӧс ог тӧд ӧнія матысса кадӧ.

Сэсся ас йылысь, кажитчӧ, нинӧм нин дзик висьтавны. Ола, кыдз шуасны, лун да вой, енэжсӧ сьӧдӧда да мусӧ лякӧсьта. Зэв жаль пырысь казьтыштлывла Вологдаын велӧдчӧм дырся лунъяс, свободнӧй, независимӧй да гажа пӧра, бур ёртъяс да топыд, дружнӧй коллектив. Ӧні ставыс сійӧ кольӧма, ёртъяс разалӧмаӧсь коді кытчӧ сюрӧ, гашкӧ дай, навернӧ, некор аддзысьлытӧм вылӧ. Веськыда шуа, Эдуард дядь, сійӧ пӧраыс менам вӧлі медся удачнӧй, медся гажа да муса. Сы вӧсна ме эг и дугӧдчы друг велӧдчӧмсьыс, кор вӧлі позьӧ на мынтӧдчыны ӧнія профессияысь. Сы вӧсна и артмис, мый ме эг ло поэтӧн, кыдзикӧн коркӧ надейтчывлі во 5–6 сайын, а лои самӧй обыкновеннӧй да посредственнӧй дорожникӧн. А ӧд тӧдан дай гӧгӧрвоан, мый дорожникӧс позьӧ отнеситны сэтчӧ жӧ, кытчӧ и Макарӧс, код вылӧ став кольясыс гылалӧны. Самӧй паршивӧй профессия, торъя нин миян ӧнія условиеясын. Лым да няйт,— сэсся кӧть енэж вылас эн видзӧдлы. Велӧдчигӧн тайӧ профессияыс мен кажитчыліс быттьӧкӧ более интереснӧй да романтичнӧй.

Но сэсся эн дивит.

Сия тэныд бура уджавны Коми поэзия бурмӧдӧм вылын, гижны гажа да сьӧлӧм кыпӧдан сьыланкывъяс, серьёзнӧй да джуджыд мӧвпа поэмаяс,— вообще гижны и гижны, не видзӧдны литература кузя тэнад неудачнӧй братан вылӧ, кодлы ачыс чӧртыс сиӧма гудрасьны няйт пытшкын, тышкасьны лымкӧд — тӧлын, вакӧд — гожӧмын, тулысын повны йи кылалӧмысь, арын — йи сувтӧм кадысь.

Коля ловъя да важ кодьыс на дзик тэнад ёрт

Ананий.

Нӧшта ӧтчыдысь чолӧм!

А. Размыслов.

23.ІІ.1938 во, с. Объячево.