ОШ КЫЙӦМ
Ӧти арӧ Емваса крестьяна нёльӧн кайӧмаӧсь вӧравны. Найӧ аддзӧмаӧсь ош гу. Сэсь кыйӧмаӧсь нёль ош. Со кыдзи найӧ висьталӧны ошъяссӧ кыйӧм йылысь:
„Воис пӧ ягӧ мунан кад. Понъяс радлӧны, морӧсад и чеччалӧны. Кывзан да, недыр мысти кылӧ нин ягын понлӧн увтчӧмыс. Ӧдйӧ и сылань мунан. Зэв ёна пӧсялан. Воан пон дінӧ да, гӧгӧрбок смекнитан. Видзӧдан да зэв ыджыд коз йылын ур пукалӧ. Юрсӧ водзӧ мыччӧма, бӧжсӧ чикыльтӧма, ачыс колльӧн ворсӧ. Метитчан да урлы лыян. Урыд пуысь турки-тарки лэбас. Босьтан сійӧс да бара водзӧ мӧдӧдчан. Лунтыр ветлан. Рытын сёрӧник нин мунан вӧр керкаӧ. Мудзӧмыд, дзикӧдз эбӧсыд бырӧма. Кынӧмыд сюмалӧ. Мукӧддырйи брӧд кӧтасьӧмыд.
Чукӧртчим ӧти рытӧ нёльнаным вӧр керкаӧ.
— Ёртъяс, талун ме аддзи ош гу. Смелмӧдчанныд кӧ, аски ветлам, кыям ошсӧ, — шуӧ Епаш Вань.
— Ме бара ас пайысь ог повзьы-а. Ачым эськӧ ошсӧ синмӧн на эг аддзыв да. Ветлам, ветлам, колӧ жӧ ӧд аддзывны сійӧс ӧтчыд кӧть нэмӧн, — шуӧ Паш Вань Миш.
— Збоя колӧ сы дінӧ мунны. Оз ков повны. Повзян кӧ, бур оз ло... Некодӧс сэки оз коль ловйӧн, — кылӧ, шуалӧ Арсень Вань.
Аски асывнас, муртса на шонді петӧ, а миян нин сёйсис. Лӧсьӧдчам сэсся мунны ош кыйны. Пищальяс зарадиталім пуляясӧн. Вӧчалім кыдз пу зоръяс. Босьталім черъяснымӧс да кык ош шы. Мӧдӧдчим. Понъясӧс нуам чеп йылын. Воим зэв гажа да вылын ягӧ. Асланым сьӧлӧмъяс зэв ёна тіпкӧны. Полыштам жӧ ӧд асьным. Ош гуыд матын нин. Понъясыд, буракӧ, дуктӧ кылісны. Ёна увтчыны кутісны. Паш Вань Миш да Арсень Вань босьтісны кианыс зоръяс. Ми Паш Ванькӧд босьтім пищальяссӧ. Ош гуыд тыдалӧ нин. Джуджыд мыльк вылӧ вӧчӧма. Бокас пач вом кодь розь. Сэті ру петӧ. Ньӧжйӧник матыстчим ош гу дінӧдзыд. Пырысь-пыр жӧ гу вомас сутшкисны зоръястӧ ӧтар-мӧдар боксяньыс крестӧн моз. Ми пищальяснад сувтімӧ гу вом водзас. Кыдзи тай ошкыд горӧдіс!.. Став вӧрыс быттьӧ вӧрзис, пуяссьыс колльыс кутіс гылавны. Ми ёна повзим. Чужӧмъяс вежсисны. Асьным лёкмим. Понъяс зэв ёна увтчӧны. Гуас и кӧсйӧны пырны. Мыччӧдчис гу вом дорад зэв ыджыд ош. Ми ӧтпырйӧ моз плешкас куимысь лыйим. Ош зэв ёна горӧдіс, сэсся ланьтыштіс. Недыр мысти ляскысис-водіс. Сэтчӧ и куліс. Надзӧникӧн сійӧс кыским. Муртса на удитім кыскыны виӧм оштӧ, мӧд ош гуад, кылӧ, горӧдіс, да ортсӧ шыбитчис. Ме пырысь-пыр звениті сылы черӧн. Став юр вемыс петіс. Ӧтчыд ещӧ лыйим, сэсся зэв ӧдйӧ нюжгысис. Бара кыским, видзӧдам да, гу пытшкӧсас мыйкӧ зэв ёна югъялӧ. Ми ёна повзим. Тані тай уна ош, шуам мӧда-мӧдлы. Заводитім гуад лыйлыны. Лыйим дасысь кымын. Недыр мысти ми виим гусьыд коймӧд ош. Гуыс тыри руӧн. Нинӧм пытшсьыс оз тыдав. Паш Вань шуӧ:
— Ме пырала. Гу пытшкӧссӧ видзӧдла.
Пырис. Друг мыйкӧ лёк ногӧн горзыны кутіс:
— Кыскӧ, кыскӧ. Варӧдас ӧд татчӧ.
Ми чуймим. Кокъясӧдыс сійӧс заводитім кыскыны. Видзӧдам да, Ваньыд сӧс гырд петіс. Юрсӧ и кияссӧ гу пытшкад ошкыд сылысь курччалӧма. Бӧрсьыс гусьыс ошкыд шыбитчис. Сэсся уськӧдчис Паш Вань Миш вылӧ. Ас улас лямӧдныс эз удит, лыйим да места вылас и уси, — юрас инмӧма.
Тадзи кыйим ӧти гуысь нёль ош: мамсӧ дай куим пи.
