ТӦВЛӦН ДА ВӦР ДІЛӦН ТЫШ

І.

Шпыньвидзӧ вӧр ді. Нюмъялӧ,
Олӧм вылас серавлӧ.
Пуясыс вылӧ юр лэптӧмась:
Енэжӧдз судзӧдсьӧны;
Кымӧрӧс мунігӧн кутӧны,
Шонді югӧр вевттьӧны;
Тшӧкыд лапъясӧн кысьӧмаӧсь, — 
Ордым-туй тупкӧны.
Вӧр діті мунны ни, локны
Пуясыс лэдзтӧг он письт.
Пӧтка кӧ лэбзигӧн пуксяс,
Тшӧкыд вӧр пӧвстад вошас;
Зверъяс кӧ ылісянь воасны — 
Сэтчӧ жӧ дзугсясны.

Ёна нин важысянь діыс сэн сулалӧ;
Уна пу пӧрӧма, выльясӧн быдмӧма.
Шонді жӧ енэжсянь сы вылӧ видзӧдӧ,
Скӧрмӧмӧн, лёкногысь чорыда шуалӧ:
„Бырӧ тась вӧр діыс, пуясыс пӧрасны,
Олӧмъяс татӧні мӧдногса лоасны“.

ІІ.

Вой тӧв сэн шутьлялӧ, ветлӧ,
Вӧра діӧ люкасьӧ;
Пуяссӧ муӧдзыс нюкльӧ, — 
Трӧпӧксӧ торйӧдз чегӧ...
Вӧра ді вомӧныс вуджны
Оз тырмы тӧлыдлӧн вын.
Мӧда-мӧдныскӧд пуясыс
Кузь лапъяснас гартчӧмась,
Увъяснаныс, туганнаныс
Зэв гора кысьӧмаӧсь.
Кысьӧмнас, лапъяснас гартчӧмнас
Вой тӧвлысь водзӧлань туй
Тупкӧма, вӧчӧма падмӧд, — 
Чайтӧны: вой тӧв пӧ йӧй.

Ёна нин важысянь вӧр діыс сулалӧ;
Уна пу пӧрӧма, выльясӧн быдмӧма.
Шонді жӧ енэжсянь сы вылӧ видзӧдӧ,
Скӧрмӧмӧн, лёкногысь чорыда шуалӧ:
„Бырӧ тась вӧр діыс, пуясыс пӧрасны,
Олӧмъяс вежсясны — мӧдногса лоасны“.

ІІІ.

Вой тӧв пыр шутьлялӧ, ветлӧ,
Ас вылас дивуйтчӧ, шензьӧ:
Мыйла вӧр ді вуджны оз вермы,
Мыйла выныс оз тырмы?
Видзӧдлӧ вылӧ, видзӧдлӧ
Улӧ; быдлаысь корсьӧ
Вӧр діті вуджан туй индӧд:
Абу-ӧ кутшӧмкӧ пасъяс.
Ӧтиклы-мӧдлы норасьлӧ,
Шогсӧ и лёксӧ висьтавлӧ.
Пӧраӧн бӧрдлывлӧ, сьывлӧ,
Сьӧкыд олӧм видлывлӧ;
Выльысь олӧмсӧ казьтывлӧ,
Сійӧс лӧсьӧдӧм йылысь мӧвпавлӧ.

Ёна нин важысянь сідз сійӧ мунӧма,
Уна ног олӧм му вылас вежласьӧма.
Вой тӧвлысь жӧ вӧра діыс мунан туйсӧ
Бурӧн и лёкӧн — быд ногыс пыклӧма;
Ді вомӧн вуджӧмысь лапъясӧн кутлӧма,
Шонді югӧр усьӧмысь туганӧн видзлӧма.

ІV.

Кузь вӧра ді пыр сулалӧ,
Олӧм вылас нюмъялӧ;
Коді нинӧмӧ сійӧс пуктӧ,
На вылӧ скӧралӧ.
Кузь туганъяснас пыр кӧсйӧ
Югыд шонді судзӧдны,
Паськыд лапъяснас югыдсӧ
Мӧд аддзӧмысь вевттьыны.
Асьсӧ зэв ыджыдӧ пуктӧ — 
Быдсӧнӧс улас синӧ;
Асьсӧ кындзиыс му вылас
Оз радейт некодӧс:
Быдсӧнӧс ичинь моз кедзовтӧ — 
Шогмытӧм нинӧмӧ пуктӧ.

Ёна нин важысянь сідз сійӧ мунӧма,
Уна ног олӧм му вылас вежласьӧма.
Вой тӧвлысь жӧ вӧра діыс мунан туйсӧ
Бурӧн и лёкӧн — быд ногыс пыклӧма;
Ді вомӧн вуджӧмысь лапъясӧн кутлӧма,
Шонді югӧр усьӧмысь туганӧн видзлӧма.

V.

Вой тӧв ёна дыр ветліс, — 
Вӧр діысь мездысьны кӧсйис;
Отсӧг мый вермӧмсьыс корсис,
Эбӧс содтӧдъяс ӧктіс.
Ветлігӧн юасьліс вой тӧв
Шонділысь мездысян туй,
Надзӧник ӧктіс пыр сійӧ
Шонділысь висьталӧм кывъяс;
Уна кор чукӧртіс кывсӧ — 
Юрас тӧдӧмыс чужи;
Аддзис сэк мездысян туйсӧ,
Эбӧс содтӧдыс лои.
Скӧрысь сэк горӧдіс сійӧ, — 
Вӧр ділы олӧм пом сиис:

„Ёна тэ важысянь менӧ мучитлін,
Вӧляӧн ветлан туй менсьым тэ пыклывлін,
Олӧмнад олӧмӧс менсьым тэ чинтывлін,
Нимкодя вылӧмӧс шогсьӧмӧ пӧртлывлін.
Кӧть ыдждавлін, кратайтчин ме вылын тэ — 
Тугантӧ сюя жӧ му пытшкӧ ме!“

VІ.

Чукӧстіс вой тӧв кымӧрӧс,
Ыджыд юра кунӧрӧс,
Кузь вӧра діӧс пӧрӧдны,
Вуж бердті пу керавны,
Ыджыдалӧмысь дугӧдны,
Ділысь олӧм помавны,
Тӧвлы вӧляӧн ветлан туй
Вӧра ділысь мырддьыны,
Шонділысь бансӧ, аддзӧмсӧ
Быд пельӧсӧ ликмӧдны,
Олӧмсӧ и вылӧмсӧ
Быдӧнлысь ӧткодявны,
Вын-эбӧссӧ ӧтлаавны,
Эм абуӧн юксьыны.

Шонді сэн енэжсянь дзирдалӧ, югъялӧ,
Гӧрд рӧмӧн, мӧшкаӧн, зарниӧн пӧртмасьӧ,
Долыда видзӧдӧ, дзоридзӧн ӧвтчӧ,
Югыднас, шоныднас му вывсӧ киськалӧ;
Лёк олӧм-вылӧмсӧ му вывсьыс пожъялӧ,
Вой тӧвлысь, кымӧрлысь вын-эбӧс содтыштӧ.

VІІ.

Вой тӧв шутьлялӧ, косялӧ,
Вӧра діӧс пасьвартӧ;
Пуяслысь увъяссӧ резйӧ,
Вундӧ, керавтӧг чегъялӧ.
Паськыд лапта, вылын юра
Пуясыд тӧдісны сэк:
Матысмӧ вой тӧвсянь, юра
Кымӧрсянь найӧлы лёк.
Повзисны посни пуясыс,
Шызисны гырысьясыс, — 
Кыпӧдісны костаныс зык:
Посни гырысьӧс мыждӧ,
Гырысьыс поснисӧ видӧ — 
Ас вывсьыс вештӧны мыж.

Шонді сэн енэжсянь дзирдалӧ, югъялӧ,
Гӧрд рӧмӧн, зарниӧн, мӧшкаӧн пӧртмасьӧ,
Долыда видзӧдӧ, дзоридзӧн ӧвтчӧ,
Югыднас, шоныднас му вывсӧ киськалӧ;
Лёк олӧм-вылӧмсӧ му вывсьыс пожъялӧ,
Вой тӧвлысь, кымӧрлысь вын-эбӧс содтыштӧ.

VІІІ.

Вӧр ді шызис — оз и ӧвсьы,
Зык пыр ыдждӧ, лыбӧ сэн;
Посни гырысьлысь оз кывзы,
Паныд найӧ шуӧны:
„Гырысь пуяс мыжа татысь,
Мыйла найӧ мунан туй
Нем думайттӧг войвыв тӧвлысь
Эбӧс судзтӧг кутісны.“
Гырысь пуяс налы скӧрысь: — 
„Дугдӧй зыньгӧмныд ті сэн!
Тіянтӧг нин шогыс тырыс;
Важсӧ ӧні он бергӧд...
Ми кӧ водзвыв тайӧс тӧдім,
Сэки кудйӧ тӧвсӧ йӧртім“.

Шонді сэн енэжсянь дзирдалӧ, югъялӧ,
Вылісянь чужӧмсӧ гажаа мыччӧма;
Вой тӧвлы вермасьны кужӧмъяс индалӧ,
Жар бинас пуяссӧ йывсяньыс косьмӧдӧ;
Лёк, омӧль пежъяссӧ бырӧдны кокньӧдӧ,
Бур олӧм-вылӧмсӧ вӧчнысӧ отсалӧ.

ІX.

Гырысь пуясыс лёкпырысь
Поснияслы шуӧны:
„Эн жалитӧй муыдлысь вын:
Виалӧй став турунсӧ и гумсӧ,
Найӧысь нинӧм — натӧг ми олам, — 
Олӧмлысь нюжӧдам пом.
Вой тӧлӧс, кымӧрӧс песам на,
Гашкӧ ми на и вермам на;
Код на и тӧдас, мый лоӧ...
Пондамӧ косясьны ми!
Кокни ӧлӧм ог на воштӧ,
Тӧв улӧ огӧ на водӧ;
Вой тӧв улӧ пырӧм дорысь
Кувны бурджык тышас!“

Шонді сэн енэжсянь дзирдалӧ, югъялӧ,
Вылісянь чужӧмсӧ гажаа мыччӧма;
Вой тӧвлы вермасьны кужӧмъяс индалӧ,
Жар бинас пуяссӧ йывсяньыс косьмӧдӧ;
Лёк, омӧль пежъяссӧ бырӧдны кокньӧдӧ,
Бур олӧм-вылӧмсӧ вӧчнысӧ отсалӧ.

X.

Вой тӧв сэн шутьлялӧ, ветлӧ,
Пуяссӧ нюклялӧ, чегъялӧ,
Вын-эбӧс чукӧртӧ-содтӧ — 
Тӧв ныръясӧс чуксалӧ.
Асыввывсянь и лунвывсянь,
Саридз сайсянь, му помсянь
Тӧвныръясыд чукӧртчисны,
Вой тӧв дінӧ йитчисны.
Сэк тай вӧра ді эз водзсась, — 
Тӧвлы туйсӧ эз тупкы...
Сӧмын пуясыс бӧрддзисны,
Югыд шондіӧс ёрисны;
Вужъяссӧ вылӧ лэпталісны, — 
Олӧм мӧдлы сетісны...

Шонді сэн енэжсянь, вылісянь дзирдалӧ,
Вой тӧвкӧд ӧтвылысь выль олӧм лӧсьӧдӧ;
Важ олӧмлысь коляссӧ му вывсьыс чышкӧ,
Югыднас, шоныднас тӧв сьӧлӧм гажӧдӧ;
Кужтӧмсӧ, помкасӧ вой тӧвлысь весалӧ,
Вӧр діӧс вермӧмла сьӧлӧмсянь радлӧ.