МЕНАМ ДРУГ

1.

Кор мортлӧн сьӧлӧм — сьӧлӧм коммунистлӧн,
Да збыль кӧ мортыс — партиялӧн пи,
Сэк сӧвесть сійӧс мунны сэтчӧ ыстӧ,
Кӧн медся ёна колӧ сылӧн ки.
Ӧд коммунист оз кытшлав боки туйӧд
И сьӧкыдлунысь дзебасін оз корсь.
Вын партиялӧн ытва моз жӧ туӧ,
Йӧз шуд вӧсна кӧ пансьӧ ыджыд кось.
Но суӧдлывлӧ туйын рытъя рӧмыд,
И вошлӧ медся матыс муса ёрт.
Кӧть коммунист-боецӧс венны сьӧкыд,
Кӧть вӧля ён, но сійӧ век жӧ — морт.
Вот менам друглӧн выль путёвка киас:
Ас чужан сиктын ёнмӧдны колхоз,
Мед регыдджыка ӧзъясны сэн бияс —
Ӧд сиктлы карысь кольччыны оз позь.

2.

Мед тӧдны бура, мыйта муслун колис,
Да кутшӧм лоас водзӧ оласног,
Тадз воча кыв бур аньлысь олӧм корис
И ӧттшӧтш вайис менам друглы шог.
Иван Петрович талун карысь мунӧ.
Глафира Львовна, гӧтыр сылӧн, скӧр,
Кӧть нюм ни серам эз на сійӧ вунӧд,
Эз вунӧд пӧся радейтӧмлысь кӧр.
Оз пукты пыдди сёрнисӧ Иванлысь,
А сӧмын асьсӧ тӧдӧ, дольӧ тадз:
«Ме уджала и некодысь он яндысь,
Ог мун ме некор тэнад сиктӧ тась.
А мыжда тэнӧ, мыйла мунны кӧсйин,
Ӧд мырдӧн некод мӧдӧдны эз лысьт.
Ме чайта, ачыд асьтӧ, кӧнкӧ, вӧзйин.
Эз некыдз мӧд ног шогыс татчӧ письт».
Но верӧс пыр на гӧтырлы оз эскы
И шуӧ: «Львовна, тэ жӧ тӧлка морт.
Мен тэтӧг олӧм некӧн оз ло чӧскыд.
Эн сідзи омӧльт менсьым чужан горт.
Ме вӧчны некыдз мӧд ногӧн ог вермы.
Быд моглӧн абу ӧти сяма вес.
Дерт олӧмад тэ ӧтнадӧн он йӧрмы,
Но тӧдан он, мый шуасны тэд йӧз?
Тэ мӧвпалан: «А кодлы меӧдз могыс?
Ме ола сідзи, кыдзи меным бур».
Но тӧд, кор лоас кӧдза вывті ёгӧсь,
Сэк идзас кындзи нинӧмтор оз сюр.
Тэ, карын моз жӧ, сэні он ло лишнӧй.
Тэд сюрас удж кыдз врачлы пырысь-пыр».
«Ме во джын мысти гажтӧмысла висьма,
Ог вермы овны тӧдтӧм сиктын дыр».
«Быд берег дор оз ӧтмоз ваӧн жугӧд.
Быд мортӧс ӧтмоз сёрниыд оз вен.
Но дзикӧдз кусас, Глашук, аслад шудыд,
Тэ сійӧс ньӧти он кӧ кольышт мен».

3.

Став олӧм пудныс меным воссис налӧн,
И аддзи ме войналысь сьӧкыд кад:
Со сулалӧны койкаяс пӧдвалын,
Да матын кӧнкӧ йиркнитлӧ снаряд...
Глафира Львовна, сэк на сӧмын Глаша,
Том медсестра, зэв мелі авъя морт...
Кӧть сьӧлӧм вылас абу ёна гажа,
Тан сылӧн вӧлі быттьӧ олан горт.
А татчӧс йӧз, кӧть вӧвлӧм багатыръяс,
Кӧть збой геройяс, воштӧмаӧсь вын.
Зэв радӧсь нывлы. Мыйӧн сійӧ пырас,
Быд синмын ӧзйӧ: «Сьӧлӧм оз ло кын!»
Но раненӧйяс пиын вӧлі ӧтик,
Код эз на кывлы том сестралысь ним,
Эз гӧгӧрво на весиг пӧсь ни кӧдзыд,
А кыліс сӧмын сьӧкыд бойлысь гым.
Врач арталіс нин бӧръя минут джынъяс.
Надея смертьсӧ вӧтлыны эз вӧв.
Сӧдз войтъясӧн сэк тырисны сьӧд синъяс,
Горш гӧрддзассьыліс нывлӧн уна пӧв.
Том кад! Том кад! Геройясӧс тэ чужтан
И помтӧм слава йӧзлы ваян нэм.
Тэ повзьытӧм, тэ пӧсь и некор мудзтӧм,
Тэ олӧмыслӧн подув, сылӧн вем!
Вот вӧсньыдіник нывка орччӧн водіс,
Мед босьтас ловлысь джынсӧ тӧдтӧм морт...
Вир этшаммис, а радлун сылӧн содіс.
Врач шуис: «Аттьӧ тэныд, дона ёрт».
И абу дивӧ, радейтӧ кӧ сьӧлӧм,
Кор зонлӧн сьӧлӧм пиас тэнад вир.
Мам вердӧ писӧ сӧмын аслас йӧлӧн,
А муслун пилань кувтӧдзыс оз быр.
Кык сьӧлӧм йитчисны, мед ӧтлаын нэм овны.
И ставӧн эскисны, мый тайӧ лоас сідз.
Но асьныд аддзанныд, со торйӧдчыны ковмис,
Кӧть некодныслӧн эз на торксьы мич.
Глафира Львовна, мый нӧ тэкӧд лои?
Тэ грамотнӧйджык, важкодьыд жӧ сюсь...
Иван Петрович сэкся кодь жӧ воин,
Кӧть лыйӧм мортӧн оз нин ӧні усь.
Сэк ловзьӧдін и ас йывсьыд эн гарышт,
А талун сійӧс косьтан, быттьӧ враг.
Мый мича тулысысь, кор вывті зэра арыд?
Он тэч амбарад шобді пыдди тшак.
Кӧть мый эн шу, а Глаша шаньджык вӧлі,
Кыдз мича, югыд, гажа тувсов лун.
Глафира Львовна абу важкодь мелі.
Иванкӧд ӧттшӧтш некыдзи оз мун.

4.

Кор кодкӧ карсянь кывтліс пароходӧн,
Дерт, сійӧ тӧдӧ, мулӧн мыйта мич.
Эз весьшӧрӧ ӧд вунлы узьны водӧм,
И восьсӧн ӧшинь весьшӧрӧ эз видз.
То ляпкыд берег, помтӧм паськыд видзьяс,
То джуджыд гӧра, ыб выв, пемыд вӧр.
То посньыд коръя вӧсньыдик том кыдзьяс.
То козъяс, бадьяс, кӧдза тыра йӧр.
А морӧс тыртӧ пожӧм дука сынӧд,
И кӧнкӧ матын горзӧ шогсьысь кӧк.
Тан кывтӧ пур, сэн чери кыйысь сынӧ...
Со визув ваӧ киссьӧ бужӧд бӧк.
И ставыс рытъя кыа рӧмӧн ворсӧ:
И му, и ва, и вӧр, и кымӧр пив.
А лун тӧв вайӧ ылі берег дорсянь
Ёсь гудӧк шы да нывлысь сьыланкыв.
Вот асывводз, и шонді кымӧр костӧд
Тэд нюмӧ быттьӧ аслад муса мам;
И турун вылысь югыд лысва косьтӧ,
И сетӧ йӧзлы водзӧ овны сям.
Тан орччӧн уджкӧд лӧнь природа олӧ,
И гудӧк шы, и нывлӧн сьыланкыв.
И тайӧ ставыс овны дінас корӧ,
Кыдз ыджыд тӧв ныр лэптӧ валысь гы.

5.

Кор мунӧ друг, да збыль кӧ вӧлі дружба,
Тэ виччысян бур юӧр лунысь-лун.
Мен письмӧ эм. Бур другӧй дыр эз нюжмась!
Ме чайта, сылӧн эз на немтор вун.
«Тэ тӧдан, — гижӧ, — ме нин председатель.
Удж ёна сьӧкыд, ошйысьны ог кут.
Куш сёрниысь оз висьтавны тан аттьӧ.
А места абу, кыт эськӧ эз дзурт.
Дерт, тӧдса тэд, ме пыр на тані ӧтнам,
Глафираысь зэв ёна бырӧ гаж.
И не кӧ видзьяс-муяс вылӧд ветлӧм,
Ме вӧлі карӧ волыны нин дась.
Мен гӧтыр гижӧ частӧ. Оз нин видчы.
И тӧда, сьӧлӧм сылӧн абу из.
Ог весьшӧрӧ ӧд быдлун сійӧс виччысь.
А эскӧм вошта — ки-кок усяс лыз.
Кӧть ола регыд, унатор нин аддзи,
И шедліс уна пӧсь и уна мудз.
Эг ӧти асыв сабри дорын садьмыв, —
Тан ӧні мунӧ турун пуктан удж.
Кӧть тӧдса бура, мыйта шудсӧ вайӧ
Быд мортлы гожӧм шӧрын асъя кад.
Но аддзыны тан видзьяс вылын тайӧс
Ме вӧлі бара вывті-вывті рад.
Ни шы, ни тӧв. Кос турун сӧмын кышкӧ,
Да кӧнкӧ сьылӧ чирк, да зыньгӧ ном.
А турун пӧвстӧд кодзувкот ноп кыскӧ,
Да мазі чвет выв маӧн тыртӧ вом.
Друг ловъя морт моз лолыштӧ природа,
И вӧрзьӧ, кыптӧ кокньыд бордъя ру.
А лэбач сьылӧм ньӧжйӧник пыр содӧ,
Да посньыд гыӧн нюмдӧ паськыд ю.
Блед кыа бӧрся кайӧ югыд шонді,
И кӧнкӧ кылӧ вӧвлӧн гӧрдлӧм шы.
А видз выв пусьысь сёянтор нин шонтӧ...
Оз нюжӧд ичмонь сывъясьыштны сыв.
Он тӧдлы, кыдзи ставыс чеччӧ, шызьӧ.
И гӧгӧр сёрни, серам, уджлӧн гор.
И бара водӧ турун визьӧн-визьӧн,
Он аддзы видзлысь весиг пом ни дор!
Эн дивит сэтысь, мый ме уна гижа,
И ваа кывйысь менӧ тэ эн вид.
Ӧд тӧдан ачыд, коді ставсьыс мыжа:
Глафира вӧсна шогала быд рыт».

6.

А нӧшта тӧлысь мысти гӧтыр шуӧ:
«Глафира Львовна корӧ пукны рыт».
Кар улич вывті кокӧй ачыс нуӧ,
И оз тай, майбыр, кӧмӧй сійӧс зырт!
Ме вӧлі надз ёсь кывъяс вылӧ сэні,
Но климат вежсьӧм сьӧлӧм кыліс сэк.
А мӧвпын: «Збыль мӧй радейтӧмыд веніс?
Збыль вежсис тэнад милӧсть вылӧ лӧг?»
Чай мыйӧн юсис, Львовна письмӧ сетіс.
«Вот лыддьӧй, — шуӧ, — тайӧ гижӧ чой.
Мен сӧмын талун мывкыд ӧдва шедіс,
Кӧть коли ӧнӧдз уна узьтӧм вой».

7.

Ме лыдди: «Муса чойӧй, олам-вылам!
Ме ыста тэныд биа пӧсь привет.
Кыдз локталӧны йӧзыс сиктӧ, кывлін?
Но тэ, дерт, карысь он на, кӧнкӧ, пет.
Ӧд, гашкӧ, тіян сэні, войвыв муын,
Кар оз на уна йӧзӧс сиктлы сет.
Тан отсӧг ыджыд. Сиктын ачыд туин
И тӧдан: уджтӧг шобді нянь оз шед.
Иван Петрович сиктӧ, дерт, оз вӧзйысь;
Колхозыд сылы вывті няйта удж.
А тэнад школьнӧй другыд Павел Везич
Тан предколхоза. Оз тай, майбыр, мудз!
То сэн, то тані, кыдзи тӧв ныр, ветлӧ.
И быттьӧ выльмис миян оланін.
Но гӧтырыс пыр важкодьыс жӧ вреднӧй —
Ӧд эз на татчӧ петкӧдлы и син.
И овлӧны жӧ светад сэтшӧм йӧзыд:
Ён парусӧс моз лэптӧмаӧсь ныр.
Ок, тӧдін кӧ тэ, кутшӧм накӧд кӧдзыд!
Эн сибӧд найӧс, мед оз кӧдзав вир».
«Збыль сідзи, — шуи, — мӧд ног ог жӧ артав!»
«Збыль, — шуис тшӧтш Глафира Львовна, — сідз!»
Сьӧд синмас сылӧн эз нин чардби чардав.
И тӧдчис, регыд вежсяс олан визь.