ВАСЬ ПЕДӦР — КОМИ ПОЭТ
Сентябрь 8-ӧд лунӧ воис зэв шог юӧр — кувсьӧма коми морт Вась Педӧр. Помӧсдін Сордйыв сиктса крестьянин пи, зэв на том морт. Коми йӧзӧс радейтӧм кузя лои костті кувны. Коми книгаяс гижны да коми кыв велӧдны сійӧ локтіс Сыктывкарӧ. Карын тайӧ воясӧ ёна лои тшыгъявны да кынмавны, сэсся важ салдатас ветлігӧн кынмӧм-косьмӧмыс йиджӧма нин, буракӧ, вӧлӧм — сійӧ став сьӧкыд олӧмыс дженьдӧдіс нэм помсӧ Вась Педӧрлысь...
Вась Педӧр кулі... Но коми йӧз пӧвстын сійӧ ловъя лоӧ аслас гижӧдъяснас, кывбуръяснас. Аслас гижӧдъясын сійӧ висьтавліс, петкӧдліс гӧль крестьянинлысь олӧмсӧ, сылысь гажсӧ-шогсӧ, думъяссӧ... Эз бара нинӧм содты ни чинты. Гижӧ вӧлі, мый ачыс аддзӧ, мый ас вывтіыс мунлӧма. Сійӧ вӧлі ачыс уджалысь коми йӧз пӧвстысь.
Со сійӧ лёк гожӧм йылысь гижӧ, няньыс кынмӧма, тэчӧны сёрӧмӧ:
...Тыртӧм тай... Кынмӧма...
Сійӧн и кокньыд.
Мыйкӧ тон кутан жӧ
Тӧвбыдӧн сёйны.
Гижӧ лабутнӧя, лӧня, но лыддян да шуштӧм лоӧ, сьӧлӧмӧдзыд йиджас... Со няньтӧм дырйи кач кульӧны, ньыв пу улын котшкӧны, колскӧны... Сэсся нин качтӧ сёйӧм бӧрын:
Ньӧжйӧник мунӧны
Пу доддьӧн, вӧлӧн,
Ыджыд горт кыскӧны,
Бӧрсяньыс уна
Колльӧны бабаяс,
Мужикъяс, челядь...
Вась Педӧр унджык гижӧдас петкӧдлӧма коми йӧзлысь гӧля олӧмсӧ, шогъяссӧ. Коми муын кынӧмпӧттӧ перйыны зэв сьӧкыд, лоӧ лун и вой уджавны. Вась Педӧрлы дона вӧлі коми йӧзыд, сылӧн олан гажыс — коми йӧзыс и вӧлі. Садьмӧдіс сійӧ коми йӧзӧс, ӧтувтчӧдіс, чуксаліс выль олӧмӧ.
Пармаын, коми йӧз, ставным ми олам.
Выль олӧм вотчигмоз дорам.
Горзӧй жӧ челядь моз ставныд ті воча,
Сідз ми ог янсалӧй, аддзамӧ ордым!
Матын вӧлӧм нэм помыс коми поэтлӧн, Вась Педӧрлӧн. Уна сійӧ вӧчис бурсӧ коми культуралы. Кодлы дона коми йӧз, коми культура, найӧ оз вунӧдны Вась Педӧрлысь нимсӧ.
1922
ВАСЬ ПЕДӦР КУЛӦМ КУЗЯ
Радъяс шочмӧны,
Ёртъяс чинӧны...
Ёна тільсьӧмла-пессьӧмла
Гӧгвуж оръясьӧ —
Ёртъяс бырӧны.
Ёртыд усьӧ кӧ
Веськыд туй вылын,
Шудсӧ комилы корсигӧн
Ёнмӧ сьӧлӧмным,
Содӧ эбӧсным.
Мортыд кулӧ кӧ
Веськыд удж вылын —
Коми войтырӧс садьмӧдіг, —
Лоӧ ловъя пыр
Коми йӧз пытшкын.
1922
