СЬӦЛАОЗ

Тайӧ вотӧс нимас ясыда петкӧдчӧ кык асшӧр кыв: сьӧла да оз. Бӧръя кывйыс индӧ сы вылӧ, мый вотӧсыс оз кодь юмов.

Но мыйла нӧ буретш сьӧла кыв гӧгӧрвоӧдӧ озсӧ? Ӧд оз сӧмын сьӧла, но и чукчи, и дозмӧр и тар — быд сикас лэбач радейтӧны чӧсмасьны юмов вотӧснад. Кыв история туялысьяс важӧн нин тӧдмалӧмаӧсь, мый ӧнія омонимъяс (ӧтмоз юргысь кывъяс) артмӧмаӧсь торъя вужъясысь. Шуам, пельпом абу йитчӧма пель кывкӧд, а войдӧр сы пыдди шулӧмаӧсь — пуліпом, кӧні пуліыс — лопатка, коді сёрниын вежсьӧма нин роч кывйӧн, а пуліпом кывйыс вочасӧн пӧрӧма гӧгӧрвоанаджык пельпомӧ.

Сьӧлаозтӧ коми войтыр тӧдлӧмаӧсь уна во сайын нин, кӧр овлӧмаӧсь ӧтвыв мукӧд финн-угор йӧзкӧд, кодъяс сёрниын и ӧні на паныдасьлӧны сьӧлаозлы матын юрганнога вотӧс нимъяс: финскӧй — сэлъя — ошсэтӧр (бузина), венгерскӧй — сӧлӧ (виноград) да с. в.

Тӧд вылӧ босьтам сійӧтор, мый кыдзи ошсэтӧр, сідзи и виноград, быдмӧны розйӧн. И сьӧлаоз сідзи жӧ.

Паметьӧ воӧ Г. Юшков «Чӧскыд вотӧс сьӧлаоз» висьтын быдмӧгсӧ серпасалӧмыс: «...бергӧдчис Панюков, дінас сулаліс Нина, киас занас нетшкӧм сьӧлаоз гӧрддзым, чукӧрӧн тыдӧдӧма чунь пом гырся тусьяссӧ».

Ёна важӧн, буракӧ, сьӧла кыв вужнас финн-угор кывъя войтыр нимтывлӧмаӧсь розйӧн быдмысь вотӧс. Сьӧла кыдзи пӧтка ним комиын лоис омонимӧн вотӧс нимлы сёрӧнджык, сійӧ артмис мӧд кыв вужйысь. Сылы весьтас сулалӧны удмурт кыв — сяла, манси кыв — шула, ханты — сехла да с. в.

Ми аддзам, мый кыв дугдывтӧг вежласьӧ, кывлӧн сӧвмӧмыс, выльмӧмыс вайӧдӧ омонимъяс артмӧмӧ. Ӧткымын омоним дзик нӧдкыв кодьӧсь, шуам: сьӧлаоз — вотӧс да сьӧла — пӧтка нимъяс. Сӧмын рӧдвуж кывъяс отсӧг вылӧ тӧд вылын кутӧмӧн позьӧ тӧдмавны татшӧм нӧдкывъяссӧ.