УЛОВ

Тайӧ кыв артмӧдан суффикс, коді бергалӧ быдлунъя коми сёрниын, ёнджыкасӧ мунӧ торъя кывлань. Сійӧ артмӧдӧ ӧтчукӧрӧ босьтӧм эмакывъяс: томулов (томъяс), пӧрысюлов (пӧрысьяс), челядюлов (поснияс), гӧлюлов (гӧльяс).

Шочиника тайӧ суффикс содтыссьӧ и ловтӧм эмакывъяс дінӧ: кӧртулов (кӧрта кӧлуй), ситечулов (донтӧм дӧраысь вурӧмторъяс)...

Колӧ тӧд вылын кутны, мый историялысь кузь вӧлӧк вуджигӧн кыв тшӧтш вежсьӧ, и кыв артмӧдысь суффиксъясын вежсьӧмъяс лоӧны жӧ.

Кыв туялысьяс, шуам, -лӧн падеж кывйылысь торйӧдӧны важъя -лӧ да -н юкӧнъяс, кодъяс пиысь -лӧ -ыс артмӧма -ла -ысь, сійӧс позьӧ аддзыны мӧдлапӧв, таладор наречйӧясысь, а -н- паныдасьлӧ ина падеж формаын: керкаын, ывлаын... Сідз жӧ босьтан падеж кывйыв -лысь тэчсьӧма важъя -ла суффиксысь да -ысь кывйылысь, коді индӧ петан падеж вылӧ. Кутам кӧ туявны -улов- суффикслысь тэчасногсӧ, ми аддзам сэтысь кык юкӧн: ул- торъя кыв, кӧні л-ыс сулалӧ сӧмын кывшӧрса гласнӧй водзын, а кыв помын да согласнӧй водзын сійӧ вуджӧ в-ӧ, ӧткодялӧй: ув, но улын, улӧ... Суффикслӧн мӧд юкӧныс -ов, коді паныдасьлӧ татшӧм кывъясын, кыдзи нёров, винёв, пинёв, лӧзов да с. в. Ув-ул кывлӧн вежӧртасыс гӧгӧрвоана, сійӧ индӧ подув вылӧ либӧ нимтӧ предметлысь улі юкӧнсӧ. Шуам, керка ув керйыс топыд на.

Коми сёрнисикасъясын бергалӧ «увтыр» кыв, коді кутӧ «йӧз поколенньӧ» вежӧртас, сэні «ув» юкӧныс индӧ буретш подув вылӧ, кытчӧ ӧтувтчӧ войтырыс, а тыр — тӧдчӧдӧ сылысь лыдсӧ.

Комилы медся матысса рӧдвуж удмуртъяс — «улі» кывйӧн нимтӧны «рӧд, поколенньӧ, йӧз» понятьӧ, а сэтчӧс сёрнисикасъясын «уллё» эмакывлӧн вежӧртасыс — лэбач котыр: чипанпиян, дзодзӧгпиян, уткапиян... Ми аддзам, мый коми «ув (тыр) -ул» да удмурт «улі, уллё» кывъяс мӧда-мӧд дінаныс матынӧсь кыдзи шуанног боксяньыс, сідзи и вежӧртаснаныс.

Ӧнія коми кывйын -ов суффикс индӧ предметын признак тырмытӧмлун вылӧ: нёров (пӧлыньтчӧм), но нёра (куйлысь), винёв (зіль, бергалысь, кутчысьысь), но виньт (вугыр тош, ёсь крук), сьӧдов (неуна сьӧд) да с. в.

Ёна важӧн предмет да признак петкӧдлысь кывъяс абу торъявлӧмаӧсь мӧда-мӧдсьыныс. И ӧні на миян сёрниын кывъяс ӧттшӧтш вермӧны лоны и эмакывйӧн и имитанаӧн, шуам: пу (мый?), но пу зыр (кутшӧм зыр?). Зарни (мый?), но зарни ёкмыль (кутшӧм ёкмыль?). Сідзкӧ, -ов суффикс войдӧр йитчылӧма и эмакывъяс дінӧ и артмӧдлӧма нимтана кывберд (прилагательнӧйӧс). Тайӧ -улов суффиксас -ов юкӧныс войдӧр индылӧма жӧ признак тырмытӧмлун вылӧ. Ӧні на ӧткымын сёрнисикасын, Эжва горулын, шуам, -улов суффикс абу воштӧма признак тырмытӧмлун вылас индӧмсӧ.

Сэні зонуловӧн нимтӧны посни детинкаясӧс, кодъяс муртса на петӧны челядь арлыдысь, пӧрысюловӧн — йӧзӧс, кодъяс петӧмаӧсь нин шӧр арлыдысь, но абу на пӧрысьмӧмаӧсь (юӧртіс Г. А. Некрасова).

Коми кывйын тайӧ суффиксыс кутӧ стиль боксянь тӧдчӧдана вежӧртас, предметсӧ пасйигӧн сійӧн тшӧтш юӧртсьӧ, мый йӧзыс либӧ кӧлуйыс нач ӧти сикасаӧсь, и таысь абу нимкодь висьталысьыслы: томулов — сӧмын томъяс, кодъяс омӧля на тӧдӧны олӧмсӧ, пӧрысюлов — сӧмын олӧма йӧз, абу на пиын некод томджыкыс. -Улов суффикса кывъяслӧн тайӧ позянлунъясӧн вӧдитчӧны коми гижысьяс. Нёбдінса Виттор «Ва шыр» комедияын дженьыда да стӧча серпасалӧ батюшколысь элясьӧмсӧ: «Вичкоад ӧдва-ӧдва морт дас сулалӧ, пӧрысюлов». Б. Шахов «Гӧрд дзоридзьяса сьӧд шаль» романын гижӧ: «Вӧралысьяс ньӧбалісны пуля-порок, сакар-сов, ситечулов». Ситечуловӧн гижысь нимтӧ донтӧм дӧраяс, кодъяс кӧть и абу ёна топыдӧсь, но зеп сертиныс кыйсьысьяслы, ӧд дона мичмӧданторъяс вылӧ эз быд коми мортлӧн вичмыв сьӧмыс.

-Улов суффикс мунӧ уна лыд петкӧдлысь -яс пыдди, сӧмын -яс-ыс зэв веськодя нимтӧ предмет лыдсӧ, а -улов зільӧ тӧдчӧдны, кажитчӧ-ӧ висьталысьыслы юӧртанторйыс.