КЕРАНТОРЪЯ ПЫДДИ НИМТАН

Йӧзкостса сьыланкывъясысь тшӧкыда аддзам, кор нимтан падежа кыв вежӧ керанторъя падежаӧс.

Кок пӧв ме ветлӧдла

Чеччалігтыр,

Син пӧв ме ветлӧдла

Видзӧдігтыр,

Пель пӧв ме ветлӧдла

Кывзысигтыр,

Сой пӧв ме ветлӧдла

Ӧвтчалігтыр...

(Г. С. Лыткин).

Кок пӧв, сой пӧв, син пӧв да пель пӧв пыдди коліс эськӧ шуны: кок пӧлӧн, сой пӧлӧн, син пӧлӧн, пель пӧлӧн. Но сьыланкывйын керанторъя падеж пыдди вӧдитчӧны нимтанӧн: ӧти-кӧ, тадзи шуӧмыс артмӧ дженьыдджыка, мӧд-кӧ, и сідзи гӧгӧрвоана, мый морт чеччалӧ кок пӧлӧн (нимкодьпырысь), видзӧдӧ син пӧлӧн (гусьӧникӧн), кывзысьӧ пель пӧлӧн (тӧждысьтӧма), ӧвтчӧ сой пӧвнас (кыпыда) да с. в.

Падеж формасӧ вежӧмыс вӧчӧ юӧртӧмсӧ виччысьтӧмджыкӧн, дженьыдджыкӧн, сідзкӧ и выразительнӧйӧн.

Падежъяс историяӧ кӧ пырӧдчам, ми казялам, мый войдӧр абу вӧлӧма ӧнія мында падежыс. Рӧдвуж кывъясын коми серти этшаджык падеж лыдыс, шуам, удмуртъяслӧн — сӧмын 15, финнъяслӧн — 14, а мансилӧн — сӧмын 8.

Манси кывйын тшӧкыда нимтан падеж мунӧ матыстчан пыдди, сулалӧ мӧд нима кыв бердын.

Тадзи и войдӧр, кор комиын эз на вӧв та мында падежыс, ӧткымын падежлысь рольсӧ ворсіс кывъяслӧн стӧча урчитӧм местаын сулалӧмыс. И ӧні на миян сёрниын паныдасьлӧны нимтан падежа кывъяс, кодъяс ворсӧны ина падежлысь роль, кор сулалӧны глагол водзвылас, а оз бӧрас: горт овны, но овны гортын: рыт пукны^Горт овны кутӧ содтӧд вежӧртас — вӧчны керкапытшса удж, рыт пукны — коллявны кодъяскӧдкӧ ӧтвыв рытсӧ./^, но пукавны рытын да с. в.

Йӧзкостса сьыланкывъясын тыдовтчӧ зэв важъя ногӧн падежъясӧн вӧдитчӧмыс.

Эмакывъяс да нимвежтас (местоименньӧ) бердын сулалігӧн кывбӧръяс вермӧны босьтны ӧткымын падежлысь кывйывсӧ: керка вылын, керка вылӧ, керка вывсянь да с. в.

Поэтъяс, слог лыд видзтӧм могысь, корсюрӧ падеж кыв йывсӧ кывбӧрас оз содтыны, вӧдитчӧны сӧмын кыв діннас:

«Тэныд, — шуис мем

Дзоридз роз кор, —

Пырис радейтӧм

Дзоридз дук сор».

(А. Мальцев).

«Дзоридз дук сорӧн» пыдди поэт шуӧ: дзоридз дук сор — дженьыдика, и мӧвпыс оз ло гӧгӧрвотӧм. «Сор» кывбӧр юргӧ сідз жӧ, кыдзи и мукӧд кывбӧръяс, кодъяслӧн абуӧсь падеж кыв йывъяс; дор, моз, ног, кодь. Тайӧ кывворыс артмӧдӧ стӧч рифма «кор» эмакывлы, а вежӧртасыс сылӧн мукӧд кывъяскӧд йитӧдысь лоӧ гӧгӧрвоана. Поэтическӧй визьысь видзтӧм слогыс вӧчӧ кывбурсӧ зэлыдджыкӧн, кыпыдджыкӧн.

Татшӧм жӧ мог сувтӧдӧ ас водзас Илля Вась «найӧ костын» пыдди «найӧ кост»-ӧн вӧдитчӧмӧн:

«Васькӧд паныдасис Емель,

Кассян сувтіс мунігмоз,

Сэсся кыськӧ воис Семӧ,

Пансис сёрни найӧ кост».

Сук Парма (Н. Фролов) ассьыс кывбурсӧ мичмӧдӧ «изъяс дор» кывбӧра формаӧн, коді виччысьтӧмджык «изъяс дорын» серти:

«Зёльгӧ эзысь шыӧн

Гора варов шор,

Ворсӧ сяркъя гыӧн,

Тюргӧ изъяс дор».